Tân Sửu qua đi như một trong những năm rất không bình thường về nhiều mặt.
Năm 2021 - Năm không bình thường
Bùng phát từ Canh Tý, trong năm Tân Sửu, đại dịch Covid-19 hoành hành càng ác liệt hơn với sự xuất hiện hết biến thể Delta tới biến thể Omicron, làm cho trên 130 triệu người khắp năm châu bốn biển lây nhiễm, cướp đi sinh mạng của trên 5 triệu người! Không chỉ có vậy, nó đã gây ra biết bao hệ lụy nghiêm trọng cả về kinh tế - xã hội lẫn quan hệ quốc tế.
Riêng về kinh tế, đại dịch đã kéo tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm hẳn lại, các chuỗi sản xuất và cung ứng đứt tung, giá cả gia tăng, quả bom khủng hoảng tài chính - tiền tệ treo lơ lửng! Tác động xã hội cũng không kém phần nghiêm trọng. Hàng triệu người mất công ăn việc làm, tỷ lệ nghèo tăng vọt trong phạm vi từng nước và trên toàn cầu, hố phân cách giàu - nghèo càng sâu rộng, sự giao lưu giữa con người với con người bị đứt quãng, cả một thế hệ trẻ không được học hành giải trí bình thường!
Trên bình diện quốc tế, sức mạnh của các quốc gia chuyển dịch tùy theo mức độ “chịu trận” dịch bệnh cũng như năng lực phục hồi kinh tế - xã hội. Tai họa chung bao gồm cả dịch bệnh lẫn thiên tai vô hình chung đã góp phần làm cho sự hợp tác đa phương hồi sinh.
Cục diện cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn vẫn tiếp diễn trên mọi lĩnh vực và ở mọi khu vực. Tuy nhiên, dù không ưa nhau song cũng không thể bỏ hẳn nhau, năm qua đã xuất hiện một số dấu hiệu cho thấy Mỹ - Trung cũng như Mỹ - Nga đã phải tìm cách thỏa hiệp thông qua các cuộc tiếp xúc cấp cao trực tiếp hay trực tuyến.
Một tác động “tích cực” khác của Covid-19 và tình trạng biến đổi khí hậu đã trở thành chất xúc tác thúc đẩy nền kinh tế số và xã hội số cũng như kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Đây không phải là những chiều hướng nhất thời và cục bộ mà là những biểu hiện mới về sự chuyển dịch đời sống loài người sang một trạng thái mới.
Là một bộ phận cấu thành của thế giới, nước ta không thể không chịu tác động từ những chiều hướng diễn ra trên thế giới. Trong khi rất thành công trong công cuộc ngăn chặn sự lây lan rộng của ba làn sóng đầu, làn sóng thứ tư do biến thể Delta gây ra đã xâm nhập nước ta và gây ra nhiều thiệt hại về người cũng như về kinh tế - xã hội.
Nhờ sức mạnh đoàn kết toàn dân, sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Chính phủ nên vào cuối năm đã có thể chuyển sang trạng thái thích nghi an toàn và linh hoạt với dịch bệnh đi liền với nỗ lực phục hồi kinh tế - xã hội. Kinh tế vẫn duy trì được mức tăng trưởng dương, các cân đối vĩ mô vẫn được bảo đảm, xuất khẩu, kiều hối cũng như vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục gia tăng mạnh mẽ.
Trong bức tranh chung ấy, ngoại giao Việt Nam tiếp tục tỏa sáng; bất chấp những khó khăn gay gắt chưa từng thấy do dịch bệnh gây ra, nhiều hoạt động đối ngoại song phương và đa phương vẫn tiếp diễn dưới hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến; các nhà lãnh đạo Nhà nước thực hiện nhiều chuyến thăm cấp cao tới nhiều nước châu Á lẫn châu Âu và châu Mỹ.
Riêng ngành Ngoại giao đã phục vụ đắc lực cho các hoạt động chung đồng thời phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong trong “ngoại giao vaccine” rộng khắp, bảo vệ công dân ở mọi nơi, nối lại các chuỗi phân phối, cung ứng trong khu vực và trên phạm vi toàn cầu cũng như sự giao thương với các quốc gia.
Vòng nguyệt quế của lĩnh vực đối ngoại nói chung và ngành Ngoại giao nói riêng là Hội nghị toàn quốc về đối ngoại do Bộ Chính trị và Ban Bí thư triệu tập cũng như Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31 tiến hành ngay sau đó. Có thể coi Hội nghị Đối ngoại toàn quốc là một sự kiện lịch sử vì đó là cuộc hội ngộ của cả nước chẳng khác nào Hội nghị Diên Hồng thời nhà Trần; chỉ có điều khác là chủ đề không phải để bàn về việc “hòa hay chiến” mà là thảo luận về phương cách làm sao góp phần giữ vững hòa bình, tạo dựng môi trường quốc tế và khu vực thuận lợi nhất cho mục tiêu cao cả mới là tới năm 2045 - năm kỷ niệm lần thứ 100 ngày nước Việt Nam độc lập, thống nhất ra đời - trở thành một nước công nghiệp phát triển, sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong đợi.
Vũ Khoan - Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ
