Khung cảnh ở vịnh Cái Bèo hiện ra với làn nước màu xanh lục, xa xa là núi đá nhấp nhô nối tiếp nhau hòa với màu trời xanh ngắt, tựa như một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp. Đây là làng chài cổ có niên đại lên đến 7000 năm tuổi, mang dấu ấn văn hóa - lịch sử Việt Nam thu hút du khách trong và ngoài nước.
“Phố nổi” Cái Bèo - điểm du lịch hấp dẫn
Làng chài Cái Bèo (hay còn gọi là làng chài Vụng O, nằm trên Đảo Ngọc thuộc quần đảo Cát Bà, huyện đảo Cát Hải, thành phố Hải Phòng) là một trong những ngôi làng nổi cổ, lớn nhất cả nước có từ thời tiền sử. “Phố nổi” Cái Bèo nằm ở một thung lũng bằng phẳng, gồm 300 hộ dân sinh sống bằng nghề chài lưới. Địa thế Cái Bèo được bao bọc bởi ba mặt núi đá vôi, chỉ duy nhất phía đông hướng ra biển.
Ba mặt núi đá vôi ôm trọn lấy làng chài cổ Cái Bèo (Ảnh: Internet)
Cách làng 200m là dãy núi Áng Thảm và Bù Nâu chạy vòng cung ôm lấy Cái Bèo, làm cho nơi đây kín gió, không ồn ào, phong cảnh hữu tình, thuận cho việc sinh sống và khai thác thủy, hải sản. Có lẽ, vẻ đẹp thiên nhiên đã quy tụ cùng với thuận lợi về địa thế, phong phú về sản vật, nên dân cư cổ Cái Bèo đã quần tụ lâu dài tại đây, tạo nên nét văn hóa đặc sắc.
Đến làng chài, du khách có thể trải nghiệm kiểu đi chơi khá thú vị là thuê tàu lang thang giữa các nhà nổi. Trên mặt nước dập dềnh, làng chài gồm nhiều nhà thuyền kết liền san sát nhau thành nhóm bằng những lồng bè nuôi cá. Từ nhà này dễ dàng bước sang nhà kia bằng một chiếc cầu nhỏ bắc ngang hay trên những thanh lồng. Du khách có thể vừa tìm hiểu cuộc sống của người dân làng chài, vừa ngắm nhìn khung cảnh nên thơ và thưởng thức những món ăn đặc sản chế biến từ cá, tu hài, tôm trên các nhà hàng nổi. Chắc chắn đây sẽ là một trải nghiệm khó quên.
Khung cảnh nên thơ của làng chài Cái Bèo (Ảnh: Internet)
Nôi văn hóa biển lâu đời
Cái Bèo được đánh giá là một di chỉ khảo cổ học có giá trị nhất hiện nay của vùng ven biển và hải đảo Đông Bắc Việt Nam. Qua 4 lần khảo sát và khai quật của các đoàn khảo cứu (4 lần khai quật với mốc thời gian lần lượt là 1938, 1981, 1986, 2006), phát hiện nhiều hiện vật chứng minh sự tồn tại lâu đời của di chỉ Cái Bèo. Lần khai quật thứ tư kết thúc vào đầu tháng 1/2007 đã thu được 137 hiện vật đá, 1.424 mảnh gốm tiền sử và 568 tiêu bản di cốt động vật và vỏ nhuyễn thể biển. Phân tích cho thấy, những tổ hợp di vật thu được đều làm từ đá granit và gốm vặn thừng dập thô, không se, xương cá, vỏ sò, vỏ hàu biển kích thước lớn…
Toàn cảnh hố khai quật di chỉ Cái Bèo (Ảnh: Internet)
Qua phân tích các mẫu hiện vật, có thể kết luận di chỉ Cái Bèo gồm hai giai đoạn văn hoá: Giai đoạn tiền Hạ Long và văn hoá Hạ Long. Cái Bèo là nơi cư trú của ngư dân cổ, cách đây khoảng 7.000 năm, người Cái Bèo sinh sống chủ yếu nhờ vào đánh cá biển và bắt sò, hàu. Đây chính là một làng chài biển cổ có quy mô lớn nhất hiện được biết ở Việt Nam.
Cái Bèo được xếp hạng Di tích cấp quốc gia năm 2009. Thật hiếm có địa danh nào cảnh quan thiên nhiên lại gắn liền và hài hòa với di tích văn hóa như nơi đây. Cho tới nay, cuộc sống của dân chài Cái Bèo vẫn ngày đêm bám biển. Biển cho họ hải sản, cho họ nghề chài lưới, nghề chèo đò và bầu không khí trong lành, tinh khiết. Cái Bèo trong mắt du khách không chỉ đẹp vì có di chỉ đặc sắc hòa với thiên nhiên hữu tình, mà còn vì vẫn giữ được nét văn hóa, nếp sống mưu sinh vùng sông nước cha truyền con nối từ hàng ngàn năm qua.
