Không phải chờ đến “giờ G”, ngay trong năm 2024 này, hiệu ứng tích cực từ các luật kể trên đang dần lan tỏa mạnh mẽ đến thị trường bất động sản, trong đó có các doanh nghiệp tham gia thị trường. Bởi lẽ năm 2023 vừa qua, lĩnh vực bất động sản và tài chính, ngân hàng, bảo hiểm đã ghi nhận sự biến động rất lớn về số liệu đăng ký kinh doanh cũng như các số liệu phản ánh tình hình sức khỏe doanh nghiệp.
So với cùng kỳ, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và bất động sản đã giảm 17% vì những biến động trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, trong đó phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhiều nhất là các đơn vị kinh doanh bất động sản. Theo hiệu ứng domino, thị trường bất động sản cũng rơi vào cơn biến động, khiến số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong lĩnh vực này nhanh chóng sụt giảm 45%.
Trong sự phục hồi chung của nền kinh tế vào những quý cuối năm, niềm tin của cộng đồng kinh doanh đã trở lại, số lượng doanh nghiệp quay trở lại thị trường tăng nhanh nhưng trong lĩnh vực bất động sản chỉ ghi nhận mức tăng 9,1%, thấp hơn rất nhiều so với mức tăng chung. Hàng nghìn doanh nghiệp bất động sản vẫn chưa thể chấm dứt chuỗi ngày khó khăn đã bắt nguồn từ cơn biến động mang tên trái phiếu doanh nghiệp.
Trong thực tế, nỗ lực tháo gỡ khó khăn của Chính phủ và các bộ, ngành đã giúp thị trường có những chuyển biến ban đầu nhưng tiến độ phục hồi của thị trường bất động sản không được như dự báo vì những điểm nghẽn về mặt pháp lý vẫn nằm trong những quy định của Luật Đất đai, với vai trò là một luật gốc.
Trong bối cảnh đó, Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua với sự thay đổi về năm nhóm nội dung lớn, được kỳ vọng sẽ giải tỏa được các điểm nghẽn trên thị trường bất động sản, tạo ra động lực tốt cho các doanh nghiệp. Các nội dung có sự thay đổi gồm thuê đất; quy định về bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất; đấu giá quyền sử dụng đất; đấu thầu dự án có sử dụng đất; nguyên tắc xác định giá đất, bảng giá đất; các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất…
Tuy nhiên, một vấn đề nảy sinh là các dự án bất động sản đang triển khai dở dang thủ tục đầu tư sẽ được xử lý như thế nào. Hiện cộng đồng doanh nghiệp rất mong chờ sẽ có những hướng dẫn cụ thể, chi tiết đối với các dự án đang thực hiện trong giai đoạn chuyển tiếp từ luật cũ sang luật mới.
Để phát huy tốt những hiệu quả của Luật Đất đai (sửa đổi), vấn đề rất quan trọng là sớm ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn để tổ chức triển khai các cơ chế, chính sách trong Luật vào cuộc sống, đưa đất đai thực sự là nguồn lực quan trọng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, bảo đảm an ninh, quốc phòng…
