Với GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, những chuyến đi trên đã mang lại cho anh không chỉ những trải nghiệm công việc, cuộc sống phong phú mà trên hết, đó là niềm vui đóng góp, cống hiến tâm huyết, trí lực và công sức cho sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Đồng thời, giúp lan tỏa y đức, kiến thức, kinh nghiệm chuyên môn được GS. Dũng tích lũy đến học trò tại các Bệnh viện, cơ sở y tế nhiều tỉnh, thành trên khắp cả nước.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Hô Hấp Nhi Việt Nam.
Theo GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, cơ duyên đưa anh đến với những chuyến công tác, tham gia khám chữa bệnh tại các địa phương, tỉnh, thành xa xôi khắp mọi miền Tổ quốc bắt đầu từ năm 1984, khi anh còn đang công tác tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai. Thời điểm đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bắt đầu triển khai chương trình phòng chống các bệnh viêm đường hô hấp, bệnh viêm phổi ở trẻ em tại Việt Nam và Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai vinh dự là đơn vị phối hợp cùng WHO để thực hiện chương trình này trên quy mô toàn quốc. Nhờ có chương trình của WHO, nhiều năm liền GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng có dịp đến tất cả các tỉnh, thành, địa phương trên cả nước để giảng dạy, truyền thông về cách khám, và điều trị các bệnh lý về hô hấp, viêm phổi cho trẻ em. Anh chính là người đã đồng hành cùng các cán bộ của WHO đến nhiều bệnh viện tuyến dưới, các trạm y tế xã, thậm chí là các hộ gia đình tại nhiều tỉnh, thành xa xôi trên khắp mọi miền Tổ quốc. Trong ký ức của GS. Dũng, những chuyến đi khám chữa bệnh ấy được nhân dân hưởng ứng rất nhiệt tình, họ trân quý tấm lòng, y đức và trách nhiệm của các bác sĩ Việt Nam và đoàn cán bộ WHO. Và gần như ngày nào đoàn công tác thực hiện chương trình khám chữa bệnh cũng có rất đông người bệnh đến thăm khám, điều trị.
Những chuyến đi ngày ấy đã để lại trong lòng GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng nhiều nỗi niềm đồng cảm, chia sẻ cùng tình trạng khó khăn, thiếu thốn của những cán bộ y tế, nhân dân ở vùng sâu, vùng xa. GS. Dũng cho biết, thậm chí ngay cả ở các thành phố lớn như Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, chỉ cần đến những thôn, xóm thuộc xã Ba Vì, hay đến xã Cần Giờ, chúng ta cũng có thể nhận biết và hiểu thêm phần nào về hoàn cảnh khó khăn, sự thiếu hụt nghiêm trọng được thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe y tế. Thậm chí, những đứa trẻ ở đó chỉ mắc các bệnh lý thông thường, hay gặp tình trạng ho, sốt đơn thuần cũng không được khám chữa, điều trị một cách đầy đủ. Chứng kiến những điều đó lại càng thôi thúc GS. Dũng thêm quyết tâm, nhiệt huyết để thực hiện những chuyến đi khám chữa bệnh tại các địa phương xa xôi, khó khăn trên cả nước.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng thăm khám cho trẻ tại Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Vân Đình, Hà Nội.
Với GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, thông qua những chuyến đi khám chữa bệnh ấy, anh không chỉ dành tâm huyết tham gia khám chữa bệnh cho trẻ em, mà còn góp sức giảng dạy, hướng dẫn và lan tỏa y đức, tình yêu nghề và kiến thức, kinh nghiệm chuyên môn đến học trò là đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế tại địa phương. Theo GS. Dũng, không có phương pháp học tập hiệu quả nào hơn là học trò được tận mắt nhìn thấy người thầy của mình trực tiếp thăm khám, hỏi bệnh và kê đơn cho bệnh nhân. Cũng là những ca bệnh tương đương nhau, nhưng khi học trực tiếp như vậy, học trò được cảm nhận và tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm hiệu quả gấp nhiều lần so với cách học chỉ dựa vào lý thuyết.
Sau khi nghỉ quản lý tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, với tâm niệm “Còn sức khỏe là còn cống hiến”, GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng vẫn tiếp tục dành nhiều thời gian, tâm huyết tham gia nhiều chuyến đi khám chữa bệnh tại các địa phương xa trung tâm. Với anh, đến trực tiếp với người dân tại các tỉnh, thành xa xôi sẽ giúp cho nhiều bệnh nhi ở xa vẫn có điều kiện được thăm khám, điều trị đầy đủ. Bởi để đến các Bệnh viện, cơ sở y tế ở Hà Nội, có những em phải theo gia đình vượt hàng trăm km, rất tốn kém và mất nhiều thời gian. Bởi vậy, khi anh đến tận các tỉnh, thành đó sẽ hỗ trợ được rất nhiều cho người dân, và cả những gia đình nghèo khó cũng có thể đưa trẻ đến khám kịp thời, dù là khám chữa bệnh nặng hay nhẹ.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng ân cần, tận tâm thăm khám, điều trị cho bệnh nhi tại Trung tâm Y tế Khu vực Thanh Thủy ( Phú Thọ)
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng luôn nỗ lực, hoàn thành trách nhiệm của người thầy thuốc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, như lời Tổng Bí thư Tô Lâm đã căn dặn ngành y tế nhân dịp Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2/2025: “Ngành y tế không phải chỉ là khám chữa bệnh mà phải là phòng ngừa bệnh tật.” Bám sát định hướng trên, những chuyến công tác xa của GS. Dũng đã giúp người dân nhiều địa phương xa xôi được tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe chất lượng với chi phí vừa phải, đồng thời còn giúp đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế tại địa bàn có dịp học hỏi, trau dồi và nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn.Với GS. Dũng, những chuyến đi ấy cũng đã giúp anh có thêm nhiều trải nghiệm công việc, cuộc sống phong phú hơn, và có thêm nhiều người bạn, học trò, cũng như đón nhận thêm tình cảm trân quý, mến trọng của người bệnh ở mọi miền đất nước.Hiện nay, dù đã nghỉ hưu nhưng GS. Dũng vẫn dành thời gian, tâm huyết tham gia khám chữa bệnh cho khoảng 5 – 6 bệnh viện ở các tỉnh, thành. Bên cạnh công việc chính tại Hà Nội, cứ đều đặn khoảng 2 tuần 1 lần, hay với những địa phương ở xa thì khoảng 1 tháng 1 lần, người bác sĩ nhiệt thành ấy lại về với các bệnh viện, cơ sở y tế tuyến dưới trực tiếp hỏi bệnh, thăm khám và điều trị cho các em nhỏ người địa phương. Cường độ làm việc dày đặc như vậy ở vào lứa tuổi của anh, quả thật khiến nhiều người phải ngưỡng mộ, nể trọng. Điều làm GS. Dũng tâm đắc nhất, những chuyến đi đó không chỉ giúp người dân địa phương có cơ hội được thăm khám, điều trị cho con em nhỏ bởi thầy thuốc đầu ngành về chuyên khoa nhi, mà thông qua đó, anh còn trực tiếp hướng dẫn, giảng bài giúp cho đội ngũ cán bộ bác sĩ, nhân viên y tế có dịp được học hỏi, trau dồi và nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn. Từ đó, họ có thể áp dụng những kiến thức, kinh nghiệm đó để khám chữa bệnh cho nhiều người bệnh tại địa phương mình phụ trách hơn.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng tham gia khám chữa bệnh cho trẻ tại Phòng khám chuyên khoa Nhi và Tai Mũi Họng Ngọc Anh, Tp. Thái Nguyên.
Một số đơn vị mà GS. Nguyễn Tiến Dũng đã có nhiều đóng góp không chỉ trong chuyên môn, đào tạo mà cả nâng cao về uy tín, chất lượng có thể kể đến như: Trung tâm Y tế Khu vực Thanh Thủy (Phú Thọ), Bệnh viện Mỹ Đức (xã Mỹ Đức, Hà Nội), Bệnh viện Đa khoa Vân Đình (xã Vân Đình, Hà Nội), Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương, Cẩm Khê và Tân Sơn (Phú Thọ), Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt (Vĩnh Phúc), một số phòng khám tại Thái Nguyên…Sự có mặt của GS. Dũng đã hỗ trợ tích cực các Bệnh viện, phòng khám trên không chỉ về chuyên môn, chất lượng khám chữa bệnh mà còn cả về phong cách làm việc, phương pháp khám chữa bệnh, giao tiếp với người bệnh và trau dồi, cập nhật các kiến thức lâm sàng chuyên sâu.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng giảng bài về Nghệ thuật giao tiếp ứng xử trong các cơ sở y tế trong tình hình mới tại Bệnh viện Đa khoa Thái Bình.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ, khi khám bệnh cho trẻ, anh rất ít khi thực hiện các xét nghiệm, chụp phim hoặc thăm dò chức năng không cần thiết, hoặc khi kê đơn thuốc điều trị, anh cũng rất hạn chế, gần như là rất ít khi kê kháng sinh trong đơn. Anh cho biết, có tình trạng một số y bác sĩ hiện đang làm dụng việc thực hiện nhiều xét nghiệm và kê đơn thuốc gồm nhiều kháng sinh khi điều trị cho trẻ em, điều này rất nguy hại với sức khỏe của trẻ. Với GS. Dũng, dù không cần thực hiện nhiều xét nghiệm và kê đơn thuốc rất ít kháng sinh mà anh vẫn chẩn đoán đúng bệnh, điều trị hiệu quả cho trẻ em, giúp trẻ nhanh chóng khỏi bệnh và bình phục. Từ đó, anh được nhiều người bệnh tin yêu, trân quý, được học trò mến trọng, khâm phục. Được trực tiếp chứng kiến phương pháp, cách thức khám chữa bệnh và chất lượng, hiệu quả từ những buổi thăm khám, điều trị của GS. Dũng giúp đội ngũ y bác sĩ, nhân viên y tế tại các địa phương học hỏi, sáng tỏ được rất nhiều vấn đề về chuyên môn, từ đó họ sẽ có cơ hội trau dồi thêm kinh nghiệm, kỹ năng để nâng cao trình độ, đáp ứng tốt yêu cầu công việc đặt ra.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng nhận định, thực tế chỉ ra nhiều bác sĩ trẻ còn thiệt thòi bởi quy trình đào tạo hiện nay còn bộc lộ một số thiếu xót. Đặc biệt, việc đào tạo thực hành lâm sàng cho các bác sĩ trẻ mới ra trường còn thiếu hụt. Đây cũng là lý do dẫn đến vấn đề giao tiếp với người bệnh của các bác sĩ còn hạn chế, các phương pháp hỏi bệnh, khám bệnh lâm sàng chưa được quan tâm coi trọng. Từ đó, các bác sĩ thường dành ít thời gian để hỏi bệnh và khám lâm sàng và chỉ chú trọng vào các xét nghiệm nên có thể xảy ra những sai sót trong chẩn đoán và xác định nguyên nhân. Tìm hiểu thêm về nguyên nhân dẫn đến tình trạng các bác sĩ trẻ mới ra trường lại thiếu hụt về mặt lâm sàng, chúng tôi được biết số lượng sinh viên y khoa được đào tạo tại các trường ĐH, Cao đẳng về y tế hiện nay rất lớn, nhưng tỷ lệ giữa thầy thuốc, thầy giáo trên sinh viên là thấp, đặc biệt là các thầy giảng thực hành lâm sàng. Sự chênh lệch đáng kể trên dẫn đến nhiều sinh viên không có cơ hội được tiếp thu các kiên thức lâm sàng một cách đầy đủ. Một nguyên nhân nữa đến từ việc thiếu hụt về số lượng các Bệnh viện thực hành cho sinh viên. Mặc dù hiện nay một số trường ĐH Y trên cả nước đã có bệnh viện thực hành, nhưng số lượng ít ỏi các bệnh viện thực hành đó thực sự là không đủ để sinh viên thực hành chuyên môn. Thậm chí, nếu có cơ hội được thực tập tại các Bệnh viện thực hành đó, sinh viên cũng không có điều kiện để trực tiếp tham gia công việc chuyên môn, khi mà người bệnh còn dè dặt, chưa tin tưởng vào tay nghề các bạn sinh viên và nhiều Bệnh viện thực hành hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính, người bệnh có quyền được lựa chọn bác sĩ theo điều kiện kinh tế của bản thân. Như vậy để thấy rằng, những yếu tố như số lượng sinh viên y khoa đông đảo nhưng đội ngũ nhà giáo ngành y tế còn thiếu hụt, số lượng bệnh viện thực hành chưa tương xứng cũng như sự tin tưởng, cho phép của người bệnh với sinh viên còn hạn chế đã dẫn đến thực trạng nhiều sinh viên y khoa mới ra trường ít có cơ hội được thực hành lâm sàng đầy đủ.
Theo GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, trong y tế, việc thực hành lâm sàng là cực kỳ quan trọng. Vì vậy, GS. Dũng đã không nề hà sức khỏe, không quản ngại xa xôi đi về các bệnh viện tuyến tỉnh, địa phương để vừa khám bệnh, vừa giảng dạy, hướng dẫn và bổ sung, cập nhật thêm cho các bác sĩ trẻ về chuyên môn. Nhờ GS. Dũng, họ được học hỏi, lĩnh hội kiến thức trực tiếp từ một thầy thuốc, chuyên gia y tế đầu ngành, đây chính là phương pháp học tập hiệu quả nhất mà chúng ta vẫn hay gọi bằng thuật ngữ “Học Onsite” - là hình thức học tập diễn ra trực tiếp tại một địa điểm cụ thể, thường là tại nơi làm việc của người học, chứ không phải học trực tuyến hay ở một địa điểm cố định nào khác. Người hướng dẫn sẽ đến trực tiếp để giảng dạy trên tình huống thật sự và tương tác với người học ngay tại địa điểm đó, nơi học trò đang làm việc.” Theo GS. Dũng, phương pháp dạy học Onsite do anh triển khai thực hiện có tác dụng hiệu quả, tích cực hơn nhiều. Bởi vì các thầy thuốc ở đây được học và thực hành trong điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, thuốc men sẵn có tại nơi họ làm việc nên họ áp dụng được ngay vào công tác khám chữa bệnh hiệu quả nhất…
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng trực tiếp trao đổi, hướng dẫn chuyên môn cho đội ngũ cán bộ bác sĩ trẻ tại Bệnh viện Đa khoa Vân Đình, Hà Nội.
Chứng kiến lịch trình công việc một ngày đi về các bệnh viện tuyến dưới của GS. Dũng, thậm chí nhiều học trò còn phải thốt lên khi gặp anh: “Thầy ơi, sao thầy khỏe thế ạ ?”. GS. Dũng luôn tâm niệm, sức khỏe là vô cùng quan trọng với mỗi người, với thầy thuốc, bác sĩ sức khỏe lại càng là yếu tố tiên quyết để thành công. Nếu không có sức khỏe chúng ta không thể đủ thể lực khám chữa bệnh và điều trị cho người bệnh. Từ phương châm ấy, dù luôn rất bận rộn với công tác khám chữa bệnh, giảng bài cho sinh viên, học trò và viết sách nhưng anh vẫn sắp xếp dành thời gian cho các hoạt động giữ gìn sức khỏe, thể dục thể thao như đạp xe, đi bộ, chú ý ăn uống điều độ, đi du lịch... để cân bằng sức khỏe. Anh luôn biết cách phân chia quỹ thời gian hợp lý, tránh làm việc quá sức để có thể dung hòa giữa công việc, gia đình, và các hoạt động khác … nhờ đó mới có đủ sức khỏe khám chữa bệnh hiệu quả cho người bệnh. Nhiều cán bộ, nhân viên y tế và học trò mỗi khi có dịp gặp gỡ, làm việc và trao đổi cùng GS. Dũng không khỏi ngạc nhiên và thắc mắc: “Vì sao thầy Dũng vừa khám bệnh, vừa giảng bài mà thầy đi đến đâu lại truyền nguồn năng lượng tích cực đến đấy. Chúng em đang cảm thấy mệt mỏi mà mỗi khi nói chuyện với thầy lại cảm thấy vui hơn, lại nhiệt huyết, hăng hái hơn với công việc, tựa như được nạp thêm một nguồn năng lượng đặc biệt vậy !”
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng tham gia giảng bài về Phương pháp giảng dạy lâm sàng cho các thầy thuốc, bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Nam Định và các Trung tâm Y tế thuộc Sở Y tế Nam Định (nay là Sở Y tế Ninh Bình).
Với GS. Dũng, những chuyến đi về các bệnh viện, cơ sở y tế địa phương không chỉ là trách nhiệm, là nhiệt huyết đóng góp cho ngành y tế mà còn là niềm vui, là tình yêu nghề và cả khát vọng lan tỏa những giá trị y đức cao cả đến cộng đồng. Nếu không có những điều đó, hẳn thật khó để những thầy thuốc ở lứa tuổi của anh có thể bắt đầu một ngày mới từ 5h30 sáng, chỉ kịp vệ sinh cá nhân rồi lên xe ô tô lúc 6h, tranh thủ ăn vội bữa sáng dọc đường để kịp đến Bệnh viện. Sau đó, anh làm việc liên tục đến trưa và chiều thì lại tiếp tục tham gia giảng bài cho các thầy thuốc trẻ. Chứng kiến cường độ làm việc liên tục của anh khiến cho nhiều người xung quanh phải ngạc nhiên và xúc động, bởi người bác sĩ bình dị với nụ cười tươi rói, thân thiện và vóc dáng dong dỏng, thanh mảnh ấy lại có khả năng làm việc với tinh thần tập trung cao độ, với bầu nhiệt huyết và luôn tràn đầy năng lượng. GS. Dũng còn nhớ mãi, lần công tác tại Thái Nguyên, các học trò đã nhắn nhủ với anh: “Thầy phải chú ý giữ gìn sức khỏe ạ, bởi thầy giữ được sức khỏe còn lên đây với chúng em. Trên này có rất nhiều người bệnh, nhiều học trò như chúng em cần đến thầy ạ !”. Câu nói xúc động chất chứa bao tình cảm, niềm thương mến xuất phát từ trái tim của học trò với những vất vả của anh đã khiến GS. Dũng thêm vui, ấm áp và có thêm tình yêu nghề, thêm động lực, nhiệt huyết để tiếp tục hành trình vinh quang, ý nghĩa ấy.
GS.TS. Nguyễn Tiến Dũng bình dị chia sẻ, dù lịch làm việc của anh có những ngày tháng thậm chí còn bận rộn hơn cả thời gian công tác rất nhiều năm tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai nhưng anh vẫn luôn sẵn lòng đón nhận, tận tâm, tận lực cống hiến với nụ cười thân thiện, ấm áp luôn thường trực, chỉ đơn giản bởi đó là tâm huyết trọn cuộc đời sự nghiệp anh muốn dành tặng đến người bệnh, đến học trò, để đóng góp nhiều nhất có thể vì sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân thầm lặng mà cao quý.
