Bác sĩ Bùi Thị Phương Nhung, Khoa Mắt, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết, khoảng 40% bệnh nhân đến thăm khám mắt thời điểm này mắc bệnh viêm kết mạc hậu COVID-19.
Ngoài đỏ mắt, nhiều F0 khỏi bệnh xuất hiện tình trạng viêm màng bồ đào trước do bệnh lý đáp ứng viêm hệ thống đa cơ quan; bệnh vi mạch võng mạc liên quan đến tình trạng rối loạn đông máu sau khỏi bệnh.
Tại nhiều bệnh viện cũng ghi nhận tình trạng tương tự, trong thời gian dịch bệnh COVID-19 tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám các triệu chứng nhức mỏi, khô mắt, đau đầu, căng mắt, mắt khó tập trung, đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa mắt, tăng độ cận... Nguyên nhân do họ gia tăng thời gian sử dụng các thiết bị điện tử do phải làm việc online (trên máy tính) nhiều.
Tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng của COVID-19 đến mắt, nhưng thế giới đã có. Một phân tích tổng hợp năm 2021 của Nasiri, trong 7.300 bệnh nhân COVID-19 đến 11% trường hợp có những biểu hiện ở mắt, thường gặp là viêm kết mạc, khô mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt và ngứa. Trong đó, 30% bệnh nhân mắc di chứng COVID-19 kéo dài có các triệu chứng khô mắt, nặng mắt, đau mắt.
Trung tâm cung cấp thông tin sức khỏe cộng đồng về COVID-19 toàn cầu tổng hợp 31 nghiên cứu trên tổng số 1.373 người (gồm 972 bệnh nhân COVID-19 và 401 người không mắc) cho thấy có những thay đổi mạch máu võng mạc ở người bị COVID. Cụ thể, người từng mắc COVID-19 có khả năng mắc bệnh vi mạch võng mạc cao gấp 8,8 lần so với người không bị nhiễm. Đây có thể xem là yếu tố tiền báo cho những biến chứng võng mạc trong tương lai, như tắc động mạch võng mạc (đột quỵ mắt); xuất huyết võng mạc... dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng thậm chí mù lòa. Nếu bệnh nhân COVID-19 hoặc hậu COVID-19 có biểu hiện mờ mắt, phải đi khám ngay vì bệnh vi mạch võng mạc rất khó điều trị.
Các chuyên gia cảnh báo người đang mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn mỡ máu có nguy cơ cao mắc bệnh võng mạc sau khi bị Covid-19. Ngoài ra, hầu hết mọi người đều có khả năng mắc "hội chứng thị giác màn hình" (CVS) nếu thời gian tiếp xúc với màn hình máy tính vượt quá mức cho phép, Đặc biệt, ảnh hưởng của dịch COVID-19 nhiều người tiếp xúc với các thiết bị máy tính càng khiến cho nguy cơ mắc CVS tăng cao gấp nhiều lần.
Theo các bác sỹ, đây là bệnh lý về mắt nghiêm trọng dễ mắc phải hiện nay khi tỉ lệ người sử dụng máy tính, điện thoại ngày càng tăng nhanh, phổ biến nhất là những người làm việc văn phòng và phải tiếp xúc với màn hình máy tính ít nhất 8 tiếng mỗi ngày.
Người lớn đi làm không phải là nhóm duy nhất bị ảnh hưởng. Trẻ em nhìn chằm chằm vào máy tính bảng hoặc sử dụng máy tính trong ngày ở trường cũng có thể gặp vấn đề, đặc biệt là nếu ánh sáng và tư thế kém lý tưởng.
Các triệu chứng rối loạn thị lực do CVS thường gặp là chảy nước mắt sống, mỏi mắt, nhức mắt, nóng rát, nhức đầu, mờ mắt, đỏ, lác, nhìn đôi, khô hoặc cảm giác dị vật trong mắt... Các vấn đề thứ phát có thể là mỏi cứng cổ, đau lưng, chóng mặt và mệt mỏi toàn thân.
Để bảo vệ mắt trước ánh sáng xanh và hạn chế di chứng mắt hậu COVID-19, bác sĩ Phạm Huy Vũ Tùng, chuyên khoa Mắt, khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM khuyên F0 khỏi bệnh cần kiểm soát thị lực bằng cách dùng thuốc, chăm sóc các triệu chứng ở mắt. Người bệnh cũng cần kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn mỡ máu...
Người chưa mắc COVID-19 hạn chế chạm trực tiếp vào mắt, nên đeo kính râm, kính chống giọt bắn khi đi ra ngoài để bảo vệ mắt, hạn chế đeo kính áp tròng trong thời gian dịch bùng phát, không nên dùng mỹ phẩm cho vùng mắt. Nên giữ vệ sinh, không gian sống thoáng mát, thay ga giường, vỏ gối và khăn tắm thường xuyên.
Không nên ngồi trước màn hình quá lâu. Trẻ đang học online, giáo viên nên gói gọn thời gian bài giảng, cho trẻ nghỉ giải lao sau mỗi 20 phút sử dụng màn hình, để mắt nghỉ 20 giây và tập trung mắt vào một thứ cách đó khoảng 6 mét. Phương pháp này sẽ làm giảm căng thẳng và tăng cường khả năng tập trung cho mắt.
Để làm chậm quá trình tăng độ cận thị và tránh các vấn đề về mắt, bác sĩ Tùng khuyến cáo nên khám mắt định kỳ 3-6 tháng một lần, có chế độ dinh dưỡng khoa học. Thực đơn ăn uống hàng ngày đầy đủ dưỡng chất và bổ sung các nhóm thực phẩm giàu vitamin A, C, omega-3... Các nhà khoa học đã tìm thấy tinh chất broccophane chiết xuất từ một loại bông cải xanh giàu sulforaphane, có thể làm tăng thioredoxin - loại protein tự nhiên có khả năng bảo vệ tế bào võng mạc, phòng ngừa bệnh võng mạc hiệu quả, cải thiện các triệu chứng do hội chứng thị giác màn hình.
Không dùng các thiết bị điện tử ít nhất hai tiếng trước khi ngủ, kích hoạt bộ lọc ánh màu xanh trong chức năng cài đặt màn hình hoặc đeo kính chống ánh sáng xanh. Màn hình nên được làm sạch thường xuyên vì bụi bẩn có thể cản trở tầm nhìn rõ ràng, làm tăng mỏi mắt. Tham gia các hoạt động ngoài trời, tập luyện mắt bằng cách nhìn xa, áp dụng các bài tập, massage mắt, ngồi đúng tư thế khi làm việc giúp bảo vệ thị lực.
