Sau hơn một năm bị “khóa chân” vì Covid-19, thế giới đang chứng kiến sự nở rộ của loại hình tour “du lịch tiêm vaccine Covid-19”. Loại hình này thực sự là chìa khóa để hồi sinh du lịch hay đang mang lại nhiều tiềm ẩn khó lường?
Trào lưu mới
Từ tháng 12 năm ngoái, anh Enno Lenze, một doanh nhân, kiêm giám đốc bảo tàng người Đức đã tìm nhiều nguồn để sớm tiêm vaccine Covid-19 nhưng lại muốn đi ra nước ngoài. Cuối cùng, cơ hội đã đến với anh. Một công ty lữ hành ở Na Uy có tên là World Visitor đã cung cấp một gói du lịch tới Moscow, Nga để tiêm vaccine Sputnik V. Anh Lenze và 50 người Đức khác đã nắm lấy cơ hội này và tới Nga tiêm mũi Sputnik V đầu tiên hồi đầu tháng 4. Trong tháng này, anh và những người khác sẽ trở lại Nga để tiêm mũi thứ hai.
Nhiều người tìm kiếm vaccine Sputnik V bằng những chuyến du lịch tới Moscow (Ảnh: AP)
“Tôi đã đi thăm quan nhiều nơi. Tôi hứng thú với cuộc du hành không gian và tôi muốn nhìn ngắm những con tàu vũ trụ thời Xô Viết”, anh Lenze nói với National Geographic.
World Visitor cũng cung cấp một gói tour “chăm sóc sức khỏe” kéo dài ba tuần mà trong chuyến đi, du khách có thể thư giãn tại một spa ở Thổ Nhĩ Kỳ giữa những lần tiêm vaccine Covid-19.
Ông Albert Sigl, đồng sở hữu của World Visitor cho hay đã bán tour du lịch tiêm vaccine Covid-19 cho khoảng 600 khách hàng từ Đức và Thụy Sĩ, hai quốc gia châu Âu hiện có chuyến bay đến Nga. Theo ông Sigl, công ty sẽ tiếp tục mở các tour du lịch tiêm vaccine Covid-19 tới các quốc gia khác khi họ mở cửa.
Còn tại Áo, công ty lữ hành Impfreisen.at cũng đang cung cấp dịch vụ đặt trước không kèm điều kiện cho một loạt tour du lịch nghỉ dưỡng trọn gói với "quyền được bảo đảm tiêm vaccine Covid-19”.
Đối với những người không đủ khả năng chi trả, Impfreisen thậm chí còn cung cấp các chuyến đi miễn phí cho 1/10 số người đặt gói dịch vụ giá rẻ nhất, nếu họ chứng minh được khả năng tài chính hợp pháp.
Hồi tuần trước, tờ The Wall Street Journal của Mỹ đưa tin, không cần phải tới lúc TP New York công bố kế hoạch cung cấp dịch vụ tiêm chủng vaccine Covid-19 cho du khách nước ngoài, ngành du lịch từ Texas tới Florida đã nóng lên khi hàng chục nghìn du khách từ Mexico và nhiều nước khác tới những bang này để được tiêm vaccine Covid-19.
Một số bang tại Mỹ, trong đó có Texas, không yêu cầu người đến tiêm chủng xuất trình giấy tờ xác nhận tình trạng cư trú.
Theo hãng tin AP, những du khách giàu có, trong đó có cả các chính trị gia, ngôi sao truyền hình, lãnh đạo các công ty, cầu thủ nổi tiếng ở Mỹ Latinh đã tới Mỹ để tiêm phòng vaccine Covid-19.
Người dân dứng xếp hàng chờ làm thủ tục tại sân bay Silvio Pettirosso (Paraguay) tới Miami. Nhiều người Mỹ Latinh tới Mỹ tiêm chủng có bạn bè hoặc người thân sống tại Mỹ và có thể giúp họ được tiêm chủng vaccine Covid-19. (Ảnh: AP)
Hầu hết các tour du lịch tiêm phòng vaccine Covid-19 là từ Mexico tới Texas. Các hãng hàng không Mexico đã mở thêm các đường bay đến Nam Texas và tăng tần suất bay. Các chuyến bay đến Houston, Dallas và San Antonio cũng đã được đặt trước nhiều tuần và giá vé cũng đang tăng đáng kể. Ngoài ra, dịch vụ chuyến bay thuê bao sang Mỹ để tiêm chủng cũng nở rộ tại Mexico.
Cindy Mijares, một nhà thiết kế trang sức 31 tuổi đến từ Monterrey, Mexico nói rằng cũng như nhiều bạn bè của mình, cô đã đặt lịch tiêm chủng Covid-19 tại một hiệu thuốc ở Texas.
The Wall Street Journal dẫn dữ liệu sơ bộ của sân bay quốc tế TP Mexico cho thấy, trong tháng 4, có khoảng 207.000 hành khách khởi hành đến Mỹ, so với 177.000 vào tháng 3 và 95.000 vào tháng 2. Các điểm đến hàng đầu trong tháng 4 là Houston và Dallas, với 41.000 và 26.000 hành khách, tiếp theo là Los Angeles, Miami và San Antonio.
Mọi người tiêm vaccine Covid-19 của hãng Johnson & Johnson tại một trung tâm tiêm chủng lưu động ở South Beach, Florida (Ảnh: TheBangkokPost)
Làn sóng du lịch tiêm vaccine Covid-19 cũng lan sang cả châu Á. Mới đây, nhiều công ty lữ hành Thái Lan đã chào bán các tour du lịch tiêm vaccine Covid -19 tới Mỹ và Nga.
Một công ty điều hành tour du lịch tại Bangkok, công ty Unithai Trip đã chào bán các gói từ 75.000 baht đến 200.000 baht (2.400 USD đến 6.400 USD) cho các tour đến San Francisco, Los Angeles và New York, với mức giá phụ thuộc vào khoảng cách thời gian giữa các mũi tiêm của từng loại vaccine Covid-19.
Giám đốc điều hành của Unithai Trip, ông Rachphol Yamsaeng nói với Reuters: "Johnson & Johnson chỉ cần một mũi tiêm, nhưng 90% du khách yêu cầu tiêm vaccine Covid-19 của Pfizer”, do vậy cần khoảng 20 ngày giữa liều đầu tiên và liều thứ hai.
Trong khi đó, một công ty lữ hành khác là My Journey Travel đang cung cấp một chuyến đi 10 ngày đến San Francisco để tiêm loại vaccine Covid-19 của Johnson & Johnson. Công ty này thông tin, chỉ trong ba ngày mở tour, họ đã nhận được hàng trăm cuộc gọi để hỏi về tour này.
Mỹ không phải là điểm đến duy nhất để tiêm phòng vaccine Covid-19 dành cho người Thái. Công ty lữ hành Udachi, đã chào bán tour du lịch dài 23 ngày có tên “Kỳ nghỉ dưỡng Vaccine tại Nga” để tiêm vaccine Sputnik V với giá lên tới 210.000 baht (6.700 USD).
Đòn bẩy du lịch?
Sau hơn một năm “đóng băng” vì Covid-19, một số quốc gia có du lịch là trụ cột của nền kinh tế đang tìm cách tăng lượng du khách bằng cách mời chào các gói du lịch kèm tiêm vaccine Covid-19. “Thiên đường” Maldives đã theo đuổi chiến lược “3-V” khuyến khích khách du lịch “tham quan, tiêm chủng và nghỉ dưỡng” (Vist, Vaccine and Vacation).
Bộ trưởng du lịch Maldives Abdulla Mausoom nói với CNBC rằng điều này sẽ cung cấp cho du khách sự “thuận tiện hơn” khi tới nghỉ dưỡng. Ông Mausoom cho hay, trong khi chỉ có khoảng 13% người dân Maldives được tiêm phòng đầy đủ, thì có khoảng 90% lao động trong ngành du lịch tuyến đầu đã được tiêm phòng. Con số này chỉ ra tầm quan trọng của lĩnh vực du lịch trong triển vọng phục hồi kinh tế của “thiên đường nghỉ dưỡng” Ấn Độ Dương.
Theo I. Glenn Cohen, giáo sư tại Trường Luật Harvard và là giám đốc Trung tâm Petrie-Flom về Chính sách Luật Y tế, Công nghệ Sinh học và Đạo đức Sinh học thì việc đi du lịch để điều trị bệnh không phải là trào lưu mới. Thị trường du lịch chữa bệnh phát triển mạnh đã tồn tại trong nhiều năm. Trong trường hợp vaccine Covid-19, miễn là các nhóm nguy cơ đã được bảo vệ trước tiên, các quốc gia dư thừa vaccine có thể sử dụng chúng để khởi động lại ngành du lịch, nhưng với điều kiện việc này được thực hiện cẩn thận.
Ông nói: “Điều quan trọng là lợi ích ròng sẽ đi đến đâu. Lợi ích này cần mang lại lợi ích cho những người nghèo nhất trong cộng đồng chứ không chỉ những người giàu có”.
Mặc dù việc tiêm chủng hai mũi vaccine Covid-19 có thể khiến các quốc gia giữ chân du khách lâu hơn vì cơ thể cần thời gian để sản sinh phản ứng miễn dịch, nhưng không nên vội vàng thực hiện các hoạt động du lịch sau tiêm phòng.
Hành khách xuống máy bay tại Sân bay Quốc tế Velana ở Male, Maldives, ngày 15-7 -2020. Maldives hiện đang khuyến khích du khách nước ngoài quay trở lại với chiến lược “3-V” kết hợp thăm, tiêm chủng và nghỉ dưỡng. (Ảnh: GETTY IMAGE)
Giáo sư Cohen nói rằng ông có chút lo ngại và khuyên những du khách vừa được tiêm chủng không nên đến ngay các khu chợ hoặc trung tâm mua sắm.
Hôm 6-5, New York bắt đầu tự quảng bá như một địa điểm du lịch cho những người tìm kiếm vaccine Covid-19. Trước đó, từ tháng 4, chính quyền bang Florida đã thông báo hủy bỏ yêu cầu phải là cư dân của bang mới được tiêm vaccine sau làn sóng du lịch tiêm vaccine đầu tiên. Tại Alaska, trong nỗ lực thúc đẩy du lịch địa phương, Thống đốc bang Mike Dunleavy cho biết du khách có thể nhận vaccine Covid-19 miễn phí tại các sân bay chính của bang bắt đầu từ ngày 1-6.
Các công ty du lịch của Mexico vốn đang bị điêu đứng bởi đại dịch, đã nhanh chóng nhận ra cơ hội. Ông Eduardo Paniagua, người đứng đầu hiệp hội ngành du lịch Mexico cho biết, trong tháng 3 và tháng 4, các công ty du lịch đã bán được tour tới Mỹ cho 170.000 người, hầu hết trong số du khách này đi du lịch để tiêm vaccine Covid-19. Biên giới Mỹ-Mexico vẫn đóng cửa với các chuyến đi đường bộ không cần thiết, nhưng du khách vẫn có thể đi lại bằng đường hàng không.
Không chỉ đến để tiêm vaccine, các chuyến du lịch tới Mỹ có tác động trực tiếp đến các nền kinh tế địa phương. Những du khách tiêm vaccine chi tiền mua vé máy bay, tiền ở khách sạn và dành thêm thời gian để mua sắm và ăn uống. Các tour du lịch đặc biệt này đang giúp hồi sinh nền kinh tế của những nơi như Thung lũng Rio Grande của Texas vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi một năm biên giới bị đóng cửa.
Ông Saul Sanchez, đồng sở hữu cửa hàng Carats ở TP McAllen, Texas, giúp một khách hàng thử đồ trang sức. Hoạt động kinh doanh của các cửa hàng sa sút khi biên giới đóng cửa và được khởi sắc nhờ sự trở lại của du khách Mexico (Ảnh: WSJ)
Ông Steve Ahlenius, Chủ tịch phòng thương mại địa phương này cho biết, trước đại dịch, du khách Mexico đến McAllen, Texas thường đóng góp khoảng 1 tỷ USD trong tổng số 3,5 tỷ USD doanh thu bán lẻ trung bình hàng năm của thành phố. Dù người dân địa phương có thu nhập thấp nhất ở Mỹ, nhưng khu vực này lại là điểm đến hàng đầu của những du khách Mexico giàu có.
Liệu có hợp pháp?
Nhìn qua, có thể thấy du lịch tiêm vaccine Covid-19 đang là một loại hình hấp dẫn để phục hồi ngành du lịch. Nhưng nhiều người cũng đang đặt dấu hỏi về sự hợp pháp của loại hình du lịch này, rủi ro với du khách khi tham gia du lịch tiêm vaccine và thậm chí là cả tính đạo đức của nó.
Vào thời điểm này, chưa có những thỏa thuận chính thức nào được đưa ra để bảo đảm du khách nước ngoài được tiêm vaccine Covid-19 tại nước họ tới du lịch. Vì vậy, khách du lịch tiêm vaccine có thể bị thất vọng và gặp rủi ro mất tiền.
Reuters dẫn lời Bộ Du lịch Thái Lan hôm 5-5 cảnh báo, du khách cần kiểm tra cẩn thận các gói du lịch tiêm phòng bởi quy định nhập cảnh tại mỗi bang ở Mỹ khác nhau.
Euronews hồi tháng trước thông tin, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay, chính phủ sẽ cân nhắc về chương trình du lịch tiêm chủng, nhưng công dân Nga là “ưu tiên tuyệt đối”.
Trong khi đó, những thông tin trên mạng xã hội về các tour du lịch tiêm chủng cho khách du lịch từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Serbia đã bị Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Belgrade và Đại sứ quán Serbia tại Ankara phủ nhận. Họ khẳng định, chỉ những người Thổ Nhĩ Kỳ có giấy phép cư trú tại Serbia mới được phép tiêm vaccine Covid-19.
Một số quốc gia thông báo rõ không chào đón khách du lịch tiêm vaccine Covid-19. Thí dụ, ở Anh, chỉ có thể tiêm vaccine Covid-19 thông qua hệ thống y tế công cộng và phải đợi cho đến khi nhận được cuộc hẹn từ bác sĩ. Tại cuộc hẹn, người được tiêm chủng cần xác nhận các thông tin cá nhân, chẳng hạn như địa chỉ nhà. Có thể là nhiều quốc gia khác cũng áp dụng các biện pháp tương tự.
Xét ở khía cạnh nào đó, du lịch tiêm vaccine Covid-19 có thể góp phần hướng tới mục tiêu chung là sớm chấm dứt đại dịch Covid-19.
Cho tới nay, WHO vẫn hối thúc các nhà sản xuất vaccine Covid-19 giữ cam kết về việc phân bổ vaccine công bằng. Nhưng việc một số nước giàu có hơn bắt đầu độc quyền bằng cách tích trữ vaccine dư thừa để kiếm lời, du lịch tiêm vaccine Covid-19 sẽ chỉ kéo dài sự chờ đợi được tiếp cận vaccine Covid-19 ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là những nước nghèo, và làm trầm trọng thêm vấn đề mất cân bằng cán cân cung – cầu vaccine Covid-19. Những hệ quả này có thể sẽ làm chậm lại nỗ lực chấm dứt đại dịch Covid-19 mà WHO khẳng định chỉ có sự hợp tác toàn cầu trong vấn đề chia sẻ vaccine mới có thể đạt được.
