Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 diễn ra trong bối cảnh lịch sử trọng đại, khi cả nước đang tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả, hiện thực hoá quyết sách từ Nghị quyết số 18 của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII. Đây không chỉ là bước đi về tổ chức hành chính, mà còn là tư duy chiến lược nhằm tái cấu trúc không gian phát triển, giải phóng mọi nguồn lực để kiến tạo một kỷ nguyên phát triển mới – kỷ nguyên giàu mạnh và thịnh vượng.
Ninh Bình mới – vận hội lịch sử và tầm nhìn phát triển
Trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình mới ra đời với quy mô lớn hơn, tiềm năng mạnh mẽ hơn và tầm nhìn rộng mở hơn. Việc hợp nhất này không chỉ là sự kiện hành chính – chính trị trọng đại, mà còn là vận hội lịch sử có tính chất bước ngoặt, mở ra cơ hội lớn cho phát triển bứt phá, dù đi kèm với không ít khó khăn, thách thức.
Tỉnh Ninh Bình sẽ huy động và tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng chiến lược, đồng bộ và thông minh, kết nối nội vùng và liên vùng (Ảnh: Tuyến đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình).
Với diện mạo mới, tỉnh Ninh Bình có 129 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 32 phường và 97 xã, dân số đô thị đạt hơn 1,36 triệu người, chiếm 30,74% trong tổng số 4,4 triệu dân toàn tỉnh. Cấu trúc phát triển đô thị đa trung tâm được hình thành, với ba “đầu tàu” là TP. Nam Định (Đông), TP. Phủ Lý (Bắc) và TP. Hoa Lư (Nam) – hạt nhân trung tâm lan tỏa, kết nối toàn vùng. Trong đó, Cố đô Hoa Lư – đô thị di sản thiên niên kỷ được xác định là điểm nhấn trung tâm, kết nối giá trị truyền thống và hiện đại, bản sắc và hội nhập.
Ninh Bình mới còn hội tụ nhiều tiềm năng vượt trội: vị trí địa lý chiến lược – “yết hầu” phía Nam Thủ đô Hà Nội, đầu mối giao thông quốc gia và quốc tế; hệ sinh thái cảnh quan phong phú, giàu bản sắc văn hóa và lịch sử; cùng nền tảng kinh tế đa dạng – kết hợp giữa công nghiệp, nông nghiệp sinh thái, du lịch và kinh tế biển. Sự cộng hưởng của ba vùng – Nam Định với truyền thống công nghiệp và kinh tế biển, Hà Nam với lợi thế đô thị – giáo dục – y tế, Ninh Bình với thế mạnh du lịch và công nghiệp mũi nhọn – tạo nên một cấu trúc kinh tế bền vững và năng động, đủ sức cạnh tranh trong vùng và cả nước.
Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I xác định mục tiêu chiến lược: Đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030 – sớm hơn 5 năm so với định hướng ban đầu. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu đó, tỉnh đang đối mặt với nhiều thách thức lớn: Tỷ lệ đô thị hóa mới đạt 30,74%, còn cách xa mục tiêu 60,1% (hoặc tối thiểu 45% theo dự thảo phân loại đô thị). Hạ tầng kỹ thuật còn thiếu đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng khung liên vùng, hạ tầng số, xử lý nước thải và rác thải đô thị. Cơ chế, thể chế đô thị còn chồng chéo, thiếu quy định đặc thù cho mô hình chính quyền hai cấp, gây khó khăn trong quản lý và huy động nguồn lực.
Ngành Xây dựng – tiên phong kiến tạo nền tảng phát triển
Trước yêu cầu mới, ngành Xây dựng tỉnh Ninh Bình xác định sứ mệnh tiên phong trong kiến tạo không gian sống, phát triển hệ thống đô thị văn minh, hiện đại và hạ tầng chiến lược làm động lực phát triển cho toàn tỉnh. Để đạt mục tiêu đến năm 2030 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, ngành đề xuất ba đột phá chiến lược và sáu nhiệm vụ trọng tâm cấp thiết.
Đồng chí Nguyễn Văn Lượng – Uỷ viên Ban thường vụ Tỉnh uỷ, Giám đốc Sở Xây dựng tham luận tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Ba đột phá chiến lược: Một là, đột phá về quy hoạch – tái cấu trúc không gian, hình thành các đô thị chuyên ngành. Trên cơ sở hợp nhất, cần khẩn trương rà soát, điều chỉnh, tích hợp các quy hoạch cũ để hình thành Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung đô thị Ninh Bình đến năm 2050, tầm nhìn đến năm 2075. Hoàn thành trong giai đoạn 2025–2026 để làm nền tảng đạt tiêu chí đô thị Trung ương. Quy hoạch mới phải tích hợp, đồng bộ giữa công nghiệp hóa – đô thị hóa – du lịch hóa, gắn với bảo tồn di sản.
Hai là, đột phá về phát triển hạ tầng – đa dạng hóa nguồn lực, ưu tiên hạ tầng chiến lược. Tập trung đầu tư các tuyến giao thông kết nối liên vùng như Vành đai 5, CT39, cao tốc Phủ Lý – Nam Định (CT11), đường chiến lược Nam Định – Hoa Lư, đường T4, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến đầu tư các công trình tầm quốc gia như sân bay và cảng biển nước sâu tại Khu kinh tế Ninh Cơ. Đây là bước đột phá giúp Ninh Bình trở thành cực tăng trưởng mới, trung tâm logistics, công nghiệp và du lịch của khu vực.
Ba là, đột phá về thể chế và quản lý – tạo hành lang pháp lý vượt trội. Kiến nghị Trung ương ban hành Nghị quyết riêng về phát triển đô thị Ninh Bình – Đô thị di sản thiên niên kỷ, Thành phố sáng tạo, cho phép tỉnh giữ lại tỷ lệ cao hơn nguồn thu từ du lịch, công nghiệp, đất đai để tái đầu tư. Cùng với đó, áp dụng cơ chế ưu đãi thuế, thu hút đầu tư công nghệ cao, công nghiệp sáng tạo, du lịch – văn hóa, mở rộng hợp tác công – tư (PPP) trong hạ tầng chiến lược.
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đồng chí Nguyễn Văn Lượng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Xây dựng đã có tham luận quan trọng với chủ đề “Tập trung quy hoạch, phát triển hạ tầng chiến lược, tạo nền tảng đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương”.
Theo đồng chí Nguyễn Văn Lượng, để hiện thực hóa các mục tiêu và áp dụng các giải pháp nói trên, ngành Xây dựng Ninh Bình kiến nghị Đại hội sáu nhiệm vụ cấp thiết cần triển khai ngay: Ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển đô thị Ninh Bình, xác định rõ mục tiêu, lộ trình, tiêu chí để đạt chuẩn thành phố trực thuộc Trung ương. Xây dựng cơ chế đặc thù, mang tính đột phá nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong công nghiệp, du lịch, hạ tầng giao thông và kinh tế biển. Thành lập Ban Chỉ đạo phát triển đô thị cấp tỉnh, điều phối, giám sát toàn bộ tiến trình phát triển đô thị. Hoàn thành quy hoạch tỉnh và các quy hoạch chuyên ngành hạ tầng trong năm 2025 – 2026, đảm bảo tính đồng bộ, khả thi và hiện đại. Triển khai đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược có tính lan tỏa, kết nối tam giác đô thị Hoa Lư – Phủ Lý – Nam Định, cùng các trung tâm du lịch, dịch vụ, công nghiệp, y tế, giáo dục. Phát triển đồng bộ hạ tầng xã hội – y tế, giáo dục, văn hóa, du lịch, nâng cao chất lượng sống và bản sắc đô thị.
Khát vọng Ninh Bình – Thành phố di sản, thành phố sáng tạo, thành phố đáng sống
Bước vào giai đoạn phát triển mới – giai đoạn khát vọng vươn lên mạnh mẽ, toàn diện và bền vững, ngành Xây dựng tỉnh Ninh Bình xác định rõ vai trò tiên phong trong kiến tạo hạ tầng, quy hoạch không gian phát triển, tạo nền tảng vững chắc để thúc đẩy kinh tế - xã hội. Phát huy truyền thống đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo, ngành Xây dựng tiếp tục bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm mà Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 đề ra; quyết tâm cùng toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xây dựng Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương – giàu mạnh, văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc và đáng sống.
Với sứ mệnh tiên phong trong phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược, ngành Xây dựng nhận thức sâu sắc rằng công tác quy hoạch và đầu tư hạ tầng không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành, mà là trách nhiệm chung, là sự đồng thuận, chung tay của cả hệ thống chính trị và Nhân dân.
Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cùng tinh thần đồng lòng, nỗ lực của toàn ngành và các tầng lớp Nhân dân, ngành Xây dựng tin tưởng sẽ vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra, góp phần hiện thực hóa khát vọng đưa Ninh Bình trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.
