Hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được coi là một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.
Khởi nghiệp không chỉ là con đường chinh phục ước mơ của thanh niên Việt Nam mà còn góp phần hiện thực hóa khát vọng hùng cường của toàn dân tộc. Chính vì vậy “Thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp” được chọn là chủ đề công tác năm 2021 của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Thanh niên Việt Nam
Khởi nghiệp là cách hiện thực hóa khát vọng lớn của dân tộc
“Start up” - “Khởi nghiệp” là một từ được nhắc nhiều trong cộng đồng, xã hội, đặc biệt là thanh niên. Nhu cầu làm kinh tế, khởi sự doanh nghiệp trong thanh niên gia tăng mạnh mẽ. Khát khao lập thân, lập nghiệp làm giàu bằng sức lực, tri thức đã và đang thôi thúc nhiều thanh niên hành động và khởi nghiệp.
Thế hệ trẻ của Việt Nam hiện nay có rất nhiều tiềm năng, cơ hội và lợi thế so với những thế hệ đi trước. Toàn cầu hóa và internet đã tạo ra sự khác biệt, xóa bỏ khoảng cách địa lý và ranh giới quốc gia, tạo ra những cơ hội bình đẳng trong tiếp thu và học hỏi những tiến bộ của nhân loại. Thanh niên Việt Nam ngày nay được đào tạo bài bản, có cơ hội tiếp xúc với những phương thức giáo dục tiên tiến khác nhau, tận dụng được công nghệ thông tin, tiếp thu được những cái mới nhất, cái hay nhất của thế giới, vì thế đang có những lựa chọn và cơ hội rất tốt cho khởi nghiệp.
Mỗi người tự chọn cho mình những hoài bão và có những cách thức khác nhau để đi trên con đường ấy. Trách nhiệm của xã hội là giáo dục, thử thách, trao quyền và tin tưởng ở thế hệ trẻ. Và khơi lên ở thế hệ trẻ khát vọng khởi nghiệp, để khát vọng của mỗi thanh niên Việt Nam trở thành khát vọng của cả dân tộc về một đất nước thịnh vượng. Năm 2018, trong Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc đối thoại với thanh niên, thôi thúc phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cho giới trẻ Việt Nam. Thủ tướng chia sẻ: “Khát vọng của mỗi người Việt Nam sẽ hòa mình vào khát vọng lớn hơn của dân tộc chúng ta về một đất nước thịnh vượng, người dân hạnh phúc. Năm 2045, thời điểm tròn 100 năm Ngày Quốc khánh, mục tiêu Việt Nam sẽ là một nước phát triển, với thu nhập người dân đạt hơn 18.000 USD. Tôi tin tưởng rằng làn sóng khởi nghiệp hiện nay sẽ hình thành nên lớp thế hệ doanh nhân đầy tự hào của Việt Nam chúng ta. Không món quà nào có ý nghĩa hơn món quà này cho năm 2045”.
Khởi nghiệp, với thế hệ trẻ, phải gắn chặt với sáng tạo. Nhân loại không còn nhiều tài nguyên tự nhiên để khai thác và Việt Nam cũng vậy, nhưng chúng ta lại có thứ tài nguyên vô tận, đó chính là sự sáng tạo của con người. Không có thứ tài nguyên nào vô tận và vĩnh cửu như khả năng sáng tạo. Càng không có thứ tài nguyên nào giàu có như sự sáng tạo của tuổi trẻ, của sức trẻ, của nhiệt huyết và khát vọng thanh niên.
Thanh niên Việt Nam
Tạo điều kiện, hỗ trợ cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp
Trong những năm qua, phong trào khởi nghiệp sáng tạo đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ, hỗ trợ của toàn xã hội, của Nhà nước. Về phía Chính phủ, năm 2016, Thủ tướng đã ký Quyết định 844/QĐ-TTg hỗ trợ xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia đến năm 2025. Sự lan tỏa, tác động từ Đề án 844 ngày càng rõ nét và cộng hưởng, gắn với việc ra mắt Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (Techfest Việt Nam).
Cùng với đó, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã triển khai chương trình “Thanh niên khởi nghiệp”, giai đoạn 2016-2021 với 3 đối tượng trọng tâm: sinh viên, thanh niên nông thôn, doanh nhân trẻ. Các địa phương đã tích cực ban hành các quyết định, kế hoạch, chương trình hành động nhằm hỗ trợ khởi nghiệp nói chung và hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo nói riêng.
Năm 2019 là năm đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam khi chứng kiến sự bùng nổ về số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và các thương vụ đầu tư mạo hiểm. Với sự xuất hiện ngày càng nhiều các không gian làm việc chung, vườn ươm, chương trình tăng tốc và các cuộc thi dành riêng cho khởi nghiệp sáng tạo, cùng với sự ưu tiên hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trong chương trình nghị sự của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương, Việt Nam đã và đang nhanh chóng trở thành một điểm sáng trong bức tranh khởi nghiệp ở Đông Nam Á.
Dù chịu nhiều ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 song trong năm 2020, cùng với Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp, các hoạt động đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp tiếp tục được các cấp bộ Đoàn quan tâm triển khai, như: cung cấp thông tin thị trường, kiến thức, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh dịch bệnh, tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ của thanh niên tiếp cận với các nguồn hỗ trợ doanh nghiệp để vượt qua thời kỳ dịch bệnh; kết nối sản phẩm đổi mới sáng tạo của startup để góp phần giải quyết các vấn đề của đất nước; tập huấn, phổ biến kiến thức về khởi nghiệp.
Trung ương Đoàn đã triển khai cuộc thi “Dự án khởi nghiệp sáng tạo thanh niên nông thôn”, thu hút 346 dự án từ 56 tỉnh, thành phố trên cả nước tham gia; tuyên dương “Người thợ trẻ giỏi” toàn quốc năm 2020; trao Giải thưởng “Lương Định Của” lần thứ XV... Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tổ chức Hành trình Thanh niên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo 2020 tại 9 tỉnh, thành phố; phối hợp tổ chức hội nghị “Giải pháp nâng cao năng lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”. Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam triển khai chương trình “Nghìn việc làm” hỗ trợ, giới thiệu việc làm cho sinh viên; tổ chức chương trình Kỹ năng quản lý tài chính thường niên lần thứ 10. Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức 408 cuộc thi về sáng tạo khởi nghiệp với sự tham gia của 90.906 thanh niên; có 1.318 dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên được các cấp bộ Đoàn, Hội hỗ trợ.
Nhiều tỉnh, thành Đoàn đã phối hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu các chính sách hỗ trợ học nghề, tạo việc làm và xuất khẩu lao động cho thanh niên; tổ chức hội chợ việc làm, sàn giao dịch việc làm online… Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho gần 2,58 triệu lượt thanh thiếu niên, giới thiệu việc làm cho 655.000 lượt thanh niên. Hoạt động hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển kinh tế, tạo việc làm ổn định cho thanh niên địa phương tiếp tục được quan tâm. Nhờ vậy, nhiều mô hình phát triển kinh tế hay, sáng tạo xuất hiện, nhiều gương thanh niên khởi nghiệp thành công góp phần tạo việc làm và thu hút, tập hợp thanh niên cả nước.
Với chủ đề năm: “Thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”, chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2021 sẽ tập trung tuyên truyền, phổ biến chính sách về khởi nghiệp, lập nghiệp và giới thiệu việc làm cho thanh niên; xây dựng bộ tiêu chí đánh giá doanh nghiệp khởi nghiệp; thúc đẩy, tham gia các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp dựa trên nền tảng công nghệ, chuyển đổi số, nhất là khởi nghiệp sáng tạo thích ứng với điều kiện dịch COVID-19 và trạng thái bình thường mới; tư vấn, đào tạo, hỗ trợ thông tin, kiến thức, kỹ năng cho thanh niên về khởi nghiệp, lập nghiệp; tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực của cán bộ Đoàn làm công tác quản lý hỗ trợ vốn vay và cán bộ Đoàn tham gia các tổ tiết kiệm vay vốn; tiếp tục triển khai các hoạt động tham vấn, kiến nghị chính sách khởi nghiệp đối với thanh niên; rà soát, điều chỉnh quản lý và vận hành Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm.
Cùng với việc tổng kết Đề án “Hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, khởi sự doanh nghiệp giai đoạn 2017- 2021”, Trung ương Đoàn sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai Đề án “Hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” và các hoạt động thực tế khác như Cuộc thi “Starup Hunt 2021”; tổ chức đối thoại và các hành trình “Thanh niên khởi nghiệp”; thành lập và duy trì hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ khởi nghiệp trong các trường đại học, cao đẳng; tiếp tục triển khai Đề án Tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu việc làm cho thanh thiếu niên giai đoạn 2018-2022 gắn với thực hiện các chương trình, đề án về giáo dục nghề nghiệp, việc làm giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ và các địa phương...
Tuổi trẻ ngày nay, như mọi thế hệ tuổi trẻ Việt Nam trước đây, sẽ tiếp tục con đường đi, khởi nghiệp và sáng tạo, tiếp tục viết tiếp một lịch sử đất nước giàu có, thịnh vượng, nhiều khát vọng.
