VNHN - Với điểm xuất phát là một tỉnh nông nghiệp, sau 22 năm kiến thiết, bộ mặt đô thị tỉnh Bắc Ninh đã thay đổi toàn diện, trở thành một đô thị lớn trong vùng Thủ đô với nhiều công trình độc đáo và tiêu biểu cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập phát triển của Bắc Ninh.
“Mảnh đất quan họ” không chỉ được biết đến là một vùng đất có truyền thống lịch sử mà còn nằm trong Top đầu cả nước về phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội với quy mô và tốc độ phát triển đô thị mạnh mẽ. Đây là thành quả từ tầm nhìn chiến lược về quy hoạch đô thị của các cấp chính quyền. Những ngày đầu tái lập (1/1/2007), trước thực trạng còn nhiều khó khăn, Bắc Ninh đã ưu tiên công tác quy hoạch đi trước một bước. Bộ khung về quy hoạch toàn tỉnh được hình thành, làm cơ sở để xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Ngắm nhìn Bắc Ninh toàn cảnh qua các công trình tiêu biểu mới thấy rõ được sự thay da đổi thịt của một vùng đất văn hiến khoa bảng xưa kia, nhưng cũng vẫn còn rất nhiều công trình mang những dấu tích của một nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.
Quảng trường trung tâm tại thành phố Bắc Ninh ngày nay.
Có thể nói đến nay, 100% diện tích đất tự nhiên của tỉnh được phủ kín xây dựng, từ quy hoạch vùng tỉnh đến các đô thị công nghiệp, quy hoạch xã nông thôn mới. Trên cơ sở quy hoạch xây dựng, các đô thị phát triển mạnh cả về quy mô lẫn tốc độ. Hệ thống đô thị được mở rộng hơn 200km2, tăng gần 10 lần so với năm 1997 với gần 64 khu đô thị và hơn 200 khu nhà ở, tổng diện tích khoảng 6.700ha.
Toàn cảnh tỉnh Bắc Ninh từ trên cao.
Kinh tế Bắc Ninh khởi sắc vượt trội, có thể nói 22 năm là một bước đi thần tốc với xuất phát điểm là một tỉnh thuần nông nghiệp/ Một trong những tiền đề giúp cho Bắc Ninh phát triển đô thị cũng như thu hút đầu tư nước ngoài chính là vị trí địa lý gắn liền với những chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn của chính quyền địa phương. Trước những xu thế hội nhập và phát triển, Bắc Ninh còn lưu giữ được rất nhiền các công trình tiêu biểu mang phong cách và kiến trúc một thời vàng son của của dân tộc.
Chùa Bút Tháp - Ngôi chùa cổ ở Việt Nam
Trong số đó có chùa Bút Tháp. Khi nhắc tới chùa Bút Tháp người ta sẽ hình dung ra một hình ảnh về những ngôi chùa cổ ở Việt Nam còn gìn giữ khá nguyên vẹn và hoàn chỉnh về lối kiến trúc sơ khai ban đầu, là địa chỉ hành hương của phật tử bốn phương. Chùa được xây dựng vào thế kỷ 17 thời Hậu Lê, theo kiểu kiến trúc cổ kính.
Đây là ngôi chùa được tu tạo vào thời kỳ nở rộ của lối kiến trúc "trăm gian", Ninh Phúc tự có quy mô bề thế hơn so với những ngôi chùa được xây dựng cùng thời. Kiến trúc của chùa quay theo hướng nam, mà theo đạo Phật đây là hướng của trí tuệ, của bát nhã nằm trên một dải đất hơn 100m. Kiến trúc của chùa được bố trí cân xứng, chặt chẽ ở khu vực trung tâm, nhưng lại rất tự nhiên ở khu vực xung quanh. Khu trung tâm bao gồm 8 nếp nhà đều nằm ngang, chạy song hành được bố trí trên một trục dọc kiểu mô hình đường thần đạo.
Hay Chùa Bút Tháp còn được du khách thập phương biết đến với tượng phật nghìn mắt nghìn tay. Tượng cao 3,7m ngang 2,1m có 11 đầu, 46 tay lớn và 9954 tay nhỏ dài ngắn khác nhau. Đây được coi là một kiệt tác về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2012. Tượng phật nghìn mắt nghìn tay đặt trên tòa sen, với dáng hành đạo thư thái. Ngoài ra các công trình mang tính tâm linh như Chùa Dâu được xây dựng vào thế kỷ II đầu công nguyên.
Chùa Bút Tháp Bắc Ninh - Chùa nổi tiếng miền Bắc.
Đồng thời đây được coi là trung tâm Phật giáo đầu tiên của nước ta và hiện nay vẫn còn lưu giữ những dấu tích gắn với quá trình hình thành, phát triển Phật Giaso Việt Nam. Chùa được xây dựng trên một khu đất lớn hướng về phía Tây, có bình đồ kiến trúc giống với chùa Bút Tháp là: "nội công ngoại quốc". Chùa được chia làm nhiều hạng mục khác nhau như sau: tam quan, tiền thất (bái vọng đường ), tháp Hòa Phong, Tam bảo, hậu đường, dãy nhà hành lang ở hai bên chùa cùng với các công trình phụ trợ như: nhà Mẫu và Tổ, nhà khách, hệ thống tường bao, vườn tháp, ao chùa.
Chùa Phật tích - ngôi cổ tự linh thiêng đất Tiên Du
Hay chùa Phật Tích còn có tên là "Vạn Phúc Tự", nằm ngay dưới chân núi Phật Tích ( còn gọi là Lạn Kha, Non Tiên,… ) đoạn cuối của dãy núi Nguyệt Hằng thuộc thôn Phật Tích, huyện Tiên Du. Theo sách "Đại Việt Sử ký toàn thư" và các di vật cổ tìm thay ở khu vực chùa thì Vạn Phúc Tự được xây dựng vào năm Đinh Dậu niên hiệu Long Thuỵ, Thái Bình thứ IV đời vua Lý Thanh Tông (1057). Chùa tựa vào núi, quay về hướng tây nam, nhìn ra sông Đuống lấp lánh ánh bạc.
Chùa Phật Tích - ngôi cổ tự linh thiêng đất Tiên Du.
Ngoài ra Bắc Ninh còn thu hút rất nhiều vốn đầu tư từ trong nước tới nước ngoài. Với 1.134 dự án đầu tư, đạt tổng số tiền khổng lồ 17,79 tỷ USD trên diện tích 6.397,68ha, tập trung tại 16 khu công nghiệp (KCN), trong đó 10 KCN đang hoạt động, biến Bắc Ninh từ tỉnh nông nghiệp thành những trung tâm công nghiệp phồn thịnh; góp phần giải quyết việc làm cho gần 3 vạn lao động, trong đó gần 2 vạn lao động làm việc ở các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài với đủ các thành phần sắc tộc: Việt, Pháp, Mỹ, Nga, Đức, Phần Lan, Thụy Điển, Nhật Bản, Hàn Quốc.
Những công trình tiêu biểu sau hơn 20 năm đổi mới và hội nhập
Sức hấp dẫn đầu tư của Bắc Ninh đầu tiên phải kể đến là vị trí địa chính trị, kinh tế thuận lợi. Đây là tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, chỉ cách trung tâm thủ đô khoảng 30km, là đầu mối quan trọng giữa Hà Nội với các tỉnh phía Bắc, nằm trên hành lang kinh tế Việt - Trung và trong tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Với vị trí này, Bắc Ninh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển về nhiều mặt từ du lịch đến công nghiệp.
Bắc Ninh còn có thế mạnh về hệ thống giao thông đồng bộ và thông suốt với nhiều trục giao thông lớn chạy qua bao gồm: QL1A, QL 1B mới, QL 18, QL38, đường cao tốc đi sân bay Quốc tế Nội Bài, đường đi đến cảng nước sâu Cái Lân - Quảng Ninh, tuyến đường sắt xuyên Việt đi Trung Quốc,... giúp Bắc Ninh dễ dàng kết nối với các trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị và thương mại phía Bắc.
Bắc Ninh còn có thế mạnh về hệ thống giao thông đồng bộ.
Thu nhập bình quân ở khu vực FDI ngày càng tăng: Năm 2014 đạt 6,78 triệu đồng/người/tháng, cho tới năm 2019 là 13,2 triệu đồng/người/tháng, gấp 1,5 lần so với năm 2014, gấp 1,55 lần khu vực đầu tư trong nước, đưa Bắc Ninh nhanh chóng trở thành Top đứng đầu toàn quốc về thành tích đầu tư nước ngoài. Các dự án FDI có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến, sản phẩm có tính cạnh tranh cao, tham gia vào chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu, đưa Bắc Ninh thành tỉnh có nền công nghiệp hiện đại. Giá trị sản xuất công nghiệp không ngừng tăng trưởng ở khu vực FDI.
Tổng số vốn Samsung đầu tư tại Bắc Ninh lên tới 6,5 tỷ USD.
Nếu như năm 1997, chỉ có 0,7 tỷ đồng, năm 2000 đạt 1.116 tỷ đồng, đến năm 2010 tăng lên 68.513 tỷ đồng, năm 2016 là 639.710 tỷ đồng, chiếm 89,9% tổng giá trị công nghiệp toàn tỉnh. Bắc Ninh mang một trong mình không gian làng xã Việt Nam bên cạnh những giá trị văn hóa tinh thần to lớn được cất giữ trong đó còn là nơi thu hút rất nhiều nhà đầu tư từ trong nước tới nước ngoài. Đó là những khối di sản kiến trúc, đó là những tác phẩm nghệ thuật thực thụ tiêu biểu và sáng giá ở xứ Kinh Bắc nói riêng, đất nước Việt Nam nói chung.
Việc gìn giữ và phát huy giá trị đó càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đặc biệt các di sản tại nhiều địa phương làm cho quỹ di sản vật thể và phi vật thể ấy đang bị mai một hoặc bị chuyển đổi chức năng, đặc biệt là trong thời kỳ đối mới và hội nhập. Vì vậy cần thiết phải có ngay những định hướng và giải pháp thiết thực nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của làng truyền thống Việt Nam đảm bảo phù hợp với quy hoạch và xây dựng không gian làng cổ truyền Việt Nam thích ứng với thực tiễn đổi mới của đất nước ta hiện nay mà vẫn dựa trên cơ sở phát huy những giá trị tích cực của hương ước và điều lệ quản lý.
