80 năm - không chỉ là con số của thời gian, mà là độ ngân dài của một bản hùng ca về tri thức, nhân cách và khát vọng sống cao đẹp mang tên Nguyễn Trãi. Trường THPT Nguyễn Trãi - Ba Đình đã đi cùng bao biến thiên của đất nước, trải qua từng nhịp thăng trầm của lịch sử, để rồi nơi đây trở thành chiếc nôi nuôi dưỡng và chắp cánh cho bao thế hệ học trò. Từ những liệt sĩ đã hòa máu xương mình vào Tổ quốc, đến những cựu học sinh đã ghi dấu trí tuệ, bản lĩnh và tầm vóc của mình trong công cuộc dựng xây đất nước, và hôm nay là lớp học trò mới đang mang trong tim khát vọng vươn cao để bước vào kỷ nguyên hội nhập, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Những thế hệ đã ngã xuống - Ngọn lửa thiêng bất tử!
Mỗi mái trường đều có những miền ký ức thiêng liêng. Với THPT Nguyễn Trãi - Ba Đình, ký ức ấy được khắc bằng máu của những người học trò tuổi mười tám, đôi mươi đã xếp bút nghiên lên đường ra trận, không ít người trong số đó đã vĩnh viễn không trở về. Họ đã ngã xuống, nhưng để lại ngọn lửa bất tử - ngọn lửa của lý tưởng và niềm tin mãi bừng sáng trong trái tim các thế hệ học trò Nguyễn Trãi.
Tên tuổi liệt sĩ, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Vũ Xuân Thiều (cựu học sinh khóa 1959-1962, là sinh viên trường ĐH Bách Khoa Hà Nội) đã đi vào lịch sử như một thiên anh hùng ca bất diệt. Người phi công cảm tử ấy đã lao thẳng máy bay MiG21 vào pháo đài bay B52 trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không, biến thân mình thành ngọn đuốc rực cháy trên bầu trời Hà Nội. Hành động quả cảm ấy không chỉ là sự hi sinh, mà còn là minh chứng chói lọi cho ý chí: thà tan biến trong khoảnh khắc, còn hơn sống lặng thầm trong bóng tối.
Nhà thơ - liệt sĩ Lê Anh Xuân (Ca Lê Hiến – cựu học sinh khóa 1959 – 1962) lại bước vào lịch sử theo một cách khác. Anh mang theo tâm hồn lãng mạn và ngòi bút nồng đượm tình yêu quê hương ra chiến trường, để rồi mãi mãi dừng lại ở tuổi 28. Anh ngã xuống, nhưng những vần thơ bỏng rát dư vị chiến trường vừa da diết, nồng hậu, vừa cứng cỏi, kiên trung của anh đã làm bất tử một thế hệ. Thơ và máu hòa quyện, để người đời mãi nhớ đến một tuổi trẻ yêu nước bằng cả văn chương và hành động.
Và còn đó Bùi Thọ Tuyến (lớp trưởng lớp 8I, năm học 1970 -1971) - người học trò thầm lặng nhưng kiên cường - đã hi sinh khi chỉ còn hơn một năm nữa là dân tộc Việt Nam chạm tay vào hòa bình, độc lập. Anh không để lại những áng văn chương hay những chiến công chói lọi, nhưng sự hi sinh của anh đã hòa vào bản trường ca chung của dân tộc. Bởi lẽ, mỗi người ngã xuống đều là một phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc.
Những người con ra đi từ mái trường Nguyễn Trãi đã sống và hi sinh như thế, để từ nơi họ ngã xuống, đất nước được đứng lên. Họ chính là ngọn đuốc soi đường, để hậu thế hiểu rằng: giá trị của một đời người không nằm ở sự dài lâu, mà nằm ở cách ta sống và dấn thân vì lẽ phải, vì lý tưởng cao đẹp.
Bên cạnh những tên tuổi đã ngấm vào hồn thiêng dân tộc, còn có biết bao cựu học sinh trường cấp 3 Nguyễn Trãi đã lặng lẽ ngã xuống như liệt sĩ Đỗ Thái Lai, liệt sĩ Cao Sĩ Thái, liệt sĩ Vũ Tá Quý, liệt sĩ Nguyễn Công Thanh, liệt sĩ Nguyễn Khắc Bình, liệt sĩ Đoàn Châu Sơn... Máu xương họ đã hòa vào biển khơi, thấm vào đất mẹ, góp phần tạo nên hình hài Tổ quốc hôm nay. Chính sự hi sinh thầm lặng ấy đã làm ngọn lửa truyền thống thêm bất diệt, để mỗi thế hệ học trò khi nhìn về quá khứ đều thấy mình được nâng bước bởi những bóng hình bất tử.
Tiến sỹ Nguyễn Phương Lan, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi (Hà Nội) phát biểu trong Lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành giáo dục Việt Nam
Từ máu xương gửi lại đến hào quang tiếp nối - Hành trình kiêu hãnh của học trò Nguyễn Trãi trên con đường dựng xây Tổ quốc.
Sau chiến tranh, đất nước đổi thay, bước vào thời kỳ xây dựng và phát triển. Mái trường Nguyễn Trãi không chỉ sinh ra những anh hùng bất tử, mà còn tiếp tục ươm mầm khát vọng, nuôi dưỡng ước mơ cho những học trò đem trí tuệ và bản lĩnh để góp phần dựng xây Tổ quốc.
Trong lĩnh vực quân sự, Thượng tướng Võ Văn Tuấn (cựu học sinh khóa 1970 - 1973), nguyên Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, là một biểu tượng sáng ngời. Từ học đường Nguyễn Trãi, ông bước vào binh nghiệp với bản lĩnh vững vàng, trải qua nhiều cương vị để rồi gánh trên vai trọng trách lớn của Quân đội nhân dân Việt Nam. Dấu ấn ông để lại không chỉ là sự nghiệp vẻ vang, mà còn là tấm gương về trí tuệ quân sự sắc bén, trái tim son sắt với Tổ quốc và người truyền cảm hứng bất tận.
Trong lĩnh vực kinh tế, bà Ngô Thị Tính (cựu học sinh khóa 1977 - 1980), Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Bánh mứt kẹo Bảo Minh, là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của bản lĩnh và sáng tạo. Trưởng thành dưới mái trường Nguyễn Trãi, bà đã trở thành một trong những nữ doanh nhân thành đạt, đưa thương hiệu Bảo Minh trở thành niềm tự hào của người tiêu dùng Việt. Bà không chỉ xây dựng nên một thương hiệu bền vững, mà còn thắp sáng khát vọng vươn lên, khẳng định vị thế của trí tuệ Việt Nam trên thương trường.
Bà Trương Tú Phương - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đại An - Hải Dương (cựu học sinh khóa 1970 - 1973) là gương mặt tiêu biểu của nữ doanh nhân thành đạt trong lĩnh vực đầu tư khu công nghiệp. Với tư duy nhạy bén cùng sự quyết đoán và bản lĩnh của người “khởi nghiệp” từ những “khúc quanh” trong cuộc đời, bà đã thành công xuất sắc trong lĩnh vực đầu tư khu công nghiệp và vinh dự được nhận Cúp Thánh Gióng - doanh nhân Việt Nam tiêu biểu năm 2016. THPT Nguyễn Trãi tự hào bởi lớp lớp thế hệ học trò đã góp phần xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh.
Trong hệ thống quản lý nhà nước, ông Nguyễn Trần Hiệu (cựu học sinh khóa 1983 - 1986) đã đi qua nhiều chặng đường cống hiến, từ Phó Cục trưởng Công nghệ thông tin đến Chánh Văn phòng Tổng cục Hải quan, để hôm nay tiếp tục gánh vác trọng trách lớn lao, góp phần khẳng định bản lĩnh và trí tuệ của học sinh Nguyễn Trãi trong sự nghiệp chung của đất nước. Ông là một phần tiếp nối tự nhiên của tinh thần Nguyễn Trãi - dấn thân, cống hiến và gánh vác.
Ở lĩnh vực giáo dục - văn hóa, GS.TS Nguyễn Minh Thuyết (cựu học sinh khóa 1962 - 1965) là một trong những tên tuổi uy tín, gắn bó trọn đời với con đường tri thức. Trên cương vị nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông có nhiều đóng góp quan trọng trong cải cách giáo dục, trong hoạch định chính sách, góp phần để tri thức Việt Nam không ngừng hội nhập cùng bước tiến nhân loại. Ông là một trí thức mẫu mực, là minh chứng rằng tri thức từ mái trường không chỉ nuôi dưỡng một cá nhân, mà còn lan tỏa thành sức mạnh cho cả cộng đồng.
Ngoài những tên tuổi tiêu biểu vừa nhắc đến, chúng tôi khó có thể kể hết những dấu son mà lớp người đi trước đã để lại trong hành trình 80 năm. Chính họ là dáng đứng kiêu hãnh của một ngôi trường lớn - nơi không chỉ hun đúc những con người biết hy sinh, mà còn nuôi dưỡng những con người biết kiến tạo và gánh vác trọng trách với Tổ quốc.
Thế hệ hôm nay - Khát vọng làm chủ kỷ nguyên mới
Thế hệ hôm nay - Khát vọng làm chủ kỷ nguyên mới
Trong những dãy phòng học của trường Nguyễn Trãi - Ba Đình hôm nay, một thế hệ học trò mới đang trưởng thành. Các em lớn lên trong thời bình, không còn phải đối diện với bom rơi đạn nổ, nhưng trước mắt là những thử thách gay gắt của thời đại: sự cạnh tranh toàn cầu, những biến động của kỷ nguyên số, những áp lực của thời hội nhập. Thế hệ ấy không chỉ cần tri thức, mà còn cần bản lĩnh, cần sự sáng tạo, cần khát vọng không ngừng vươn xa. Các em chính là ánh lửa được truyền lại từ những thế hệ đi trước, để rồi bùng lên thành ngọn lửa tiên phong thắp sáng con đường bước vào kỷ nguyên mới.
Nếu thế hệ anh hùng liệt sĩ đã gửi lại cho chúng ta bài học bất diệt về lòng quả cảm, nếu những quân nhân, doanh nhân, trí thức thành đạt đã khắc ghi dấu ấn của trí tuệ và bản lĩnh, thì thế hệ hôm nay chính là những người sẽ viết tiếp trang sử bằng ước mơ và khát vọng của mình. Các em không chỉ là người mang lửa, mà còn là người làm cho ngọn lửa ấy bùng lên theo một hình hài mới - ngọn lửa của sáng tạo, của sự khác biệt, của khát vọng vươn ra biển lớn. Chính ngọn lửa ấy sẽ soi sáng con đường đưa đất nước bước chắc trong dòng chảy toàn cầu.
Sau lưng các em là những người anh hùng đã ngã xuống, là những trí thức đã vươn tới những đỉnh cao trong sự nghiệp và cống hiến. Trước mắt các em là khoảng trời rộng lớn, nơi chỉ tri thức mới hóa thành đôi cánh, khát vọng mới hóa thành ánh sáng, và ý chí mới hóa thành sức mạnh để bay xa và chạm tới những đỉnh cao.
Hãy để ngọn lửa Nguyễn Trãi soi sáng từng bước chân các em. Ngọn lửa ấy đã cháy trong tim Vũ Xuân Thiều khi anh lao thẳng vào B52, đã bùng lên trong từng vần thơ Lê Anh Xuân, đã rực sáng trong sự nghiệp của những thế hệ đi trước. Và hôm nay, ngọn lửa ấy đang nằm trong trái tim các em, chờ được các em thắp sáng, nuôi dưỡng và lan tỏa.
Hãy dám ươm trong tim những giấc mơ lớn. Hãy sống một đời trọn vẹn và có ích. Và hãy để từng ngày học tập, rèn luyện hôm nay hóa thành những viên đá vững chắc, để mai này các em tự tin sải bước cùng bè bạn năm châu.
Và các em - thế hệ học trò của hôm nay - chính là những người sẽ viết tiếp bản hùng ca bất tử Nguyễn Trãi, để ngôi trường thân yêu này mãi mãi là ngọn lửa của trí tuệ, của nhân cách và của khát vọng vươn lên.
Nguyễn Thị Thu
