VNHN - Những năm qua, việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” của phường Ninh Xá (thành phố Bắc Ninh) được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng. Phong trào thực sự khơi dậy truyền thống đoàn kết, tạo nên sức mạnh nội lực trong mọi hoạt động góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn.
Ninh Xá là phường trung tâm của thành phố Bắc Ninh với hơn 14 nghìn nhân khẩu, hơn 2.518 hộ đang sinh hoạt ở 8 khu phố. Để thực hiện tốt phong trào, phường Ninh Xá xác định xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Khu phố văn hóa” là trọng tâm. Gia đình là nơi hình thành, nuôi dưỡng, rèn luyện nhân cách con người với phẩm chất đạo đức cao đẹp, vì vậy, xây dựng gia đình văn hóa có ý nghĩa quan trọng trong việc kiến tạo môi trường, đời sống văn hóa lành mạnh.
Qua phong trào, mỗi gia đình đã góp phần gìn giữ, kế thừa và phát huy những đạo lý tốt đẹp của quê hương, đất nước đồng thời gạn bỏ những tập tục lạc hậu không phù hợp với cuộc sống đương đại. Đa số các gia đình đều thực hiện tốt các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, có ý thức tự giác trong việc chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Ban chỉ đạo đã hướng dẫn các khu phố bình chọn, công nhận và biểu dương Gia đình văn hóa tiêu biểu nhằm kịp thời động viên các gia đình, góp phần nâng cao chất lượng phong trào. Hàng năm, phường có 90-95% số gia đình đăng ký đạt danh hiệu Gia đình văn hóa. Phong trào xây dựng khu phố văn hóa được chỉ đạo chặt chẽ nên phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành phong trào sôi nổi và rộng khắp, khơi dậy niềm tin và sự thi đua sáng tạo trong từng cộng đồng dân cư ở khu phố, phát huy tốt vai trò tự quản, ý thức chủ động, tích cực của cộng đồng, đặc biệt là ý thức tự giác, tinh thần tương thân, tương ái, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, công tác trợ giúp các gia đình khó khăn.
Qua phong trào, sự đoàn kết, gắn bó giữa các gia đình trong khu phố ngày càng bền chặt, góp phần cảm hóa, giáo dục được nhiều đối tượng vi phạm pháp luật sau khi thi hành án trở thành người tốt. Hiện trên địa bàn phường có 8 tổ hòa giải, đã hòa giải thành công nhiều vụ mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, bất hòa trong gia đình, góp phần giữ vững và ổn định tình hình an ninh trật tự trên địa bàn phường. Nhân dân trong phường tích cực tham gia các phong trào: “Quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc”, “Phòng, chống tội phạm ma túy”, “Toàn dân giáo dục cảm hóa người lầm lỗi tại gia đình và cộng đồng”, “Toàn dân tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông”.
Thổi cơm niêu được nhân dân khu phố Đọ Xá, phường Ninh Xá gìn giữ, biểu diễn trong dịp lễ hội hàng năm.
Toàn phường có 8/8 khu phố đạt khu phố văn hóa, năm 2018 có 6 khu phố đạt văn hóa 3 năm liên tiếp. Cùng với việc xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, các khu phố đã đưa quy định về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội vào quy ước hoạt động của khu phố tạo nên sự chuyển biến tích cực. Đến nay, việc cưới ở các khu phố đã đi vào nền nếp, đúng pháp luật, bảo đảm an toàn và tiết kiệm.
Các đám cưới đều thực hiện tốt nếp sống văn minh trên cơ sở tự nguyện, tiến bộ, việc đăng ký và trao giấy đăng ký kết hôn được tổ chức trang trọng tại UBND phường theo đúng luật. Đa số các gia đình tổ chức đám cưới trong 1,5 ngày, giảm tiện việc mời khách và các thủ thục như lại mặt, chạm ngõ. Nếp sống văn minh trong việc tang được thực hiện tương đối tốt, không sử dụng nhạc tang, kèn, trống quá 22 giờ đêm và trước 5 giờ sáng, an táng đúng nơi quy định. Các khu phố đều thành lập Ban tổ chức tang lễ, thực hiện thủ tục nhanh, gọn, trang trọng, đúng quy định và phù hợp với phong tục địa phương, không còn hủ tục lạc hậu như khóc mướn, lăn đường.
Năm 2018, tỷ lệ người mất trên địa bàn phường thực hiện hỏa táng, điện táng đạt gần 60%. Hàng năm, phường có 1 lễ hội truyền thống là lễ hội Đình, chùa Đọ Xá tổ chức vào ngày 7, 8 tháng Giêng (âm lịch) được thực hiện trang trọng đúng nghi lễ, tạo không khí vui tươi, phấn khởi, khơi dậy và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc. Ngoài ra, Ban Chỉ đạo phong trào phường còn lồng ghép triển khai phong trào thực hiện nếp sống văn minh đô thị, trong đó chú trọng về vệ sinh môi trường, trật tự và mỹ quan đô thị.
Hàng năm, phường tổ chức vận động nhân dân khơi thông hàng trăm mét cống thoát nước khu dân cư, tạo môi trường xanh-sạch-đẹp. Theo kinh nghiệm của phường Ninh Xá, để thực hiện có hiệu quả phong trào xây dựng đời sống văn hóa, ngay từ đầu năm Ban Chỉ đạo cần xây dựng quy chế phối hợp với Ủy ban MTTQ phường triển khai kế hoạch hoạt động, hướng dẫn các khu phố bình xét danh hiệu văn hóa. Công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh để tranh thủ sự ủng hộ của người dân.
Đặc biệt, yếu tố quyết định để triển khai phong trào một cách tích cực và hiệu quả là vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự điều hành của chính quyền và Ban chỉ đạo, đồng thời phát huy vai trò vận động của các tổ chức quần chúng của MTTQ và các đoàn thể. Thực hiện lồng ghép với các cuộc vận động, các phong trào thi đua do tỉnh và thành phố phát động, đặc biệt là luôn chú trọng nguyên tắc dân biết, dân bàn, dân làm, dân giám sát, dân kiểm tra nhằm huy động sức mạnh của toàn dân theo nguyên tắc tự giác, tự quản là chủ yếu.
Với việc xác định từ nhân dân, do nhân dân thực hiện nên phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở phường Ninh Xá đã tạo nên sức mạnh tổng hợp để các giá trị văn hóa thấm sâu vào mỗi người dân, gia đình và cộng đồng dân cư góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tạo nền tảng tư tưởng vững chắc trong toàn xã hội.
