Bà là PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Dao - tác giả sản phẩm giải độc gan Naturenz giúp điều trị hữu hiệu cho những người nhiễm độc, kể cả nhiễm dioxin.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dao
Dành một tình yêu, niềm đam mê đặc biệt cho chuyên ngành hóa sinh cùng tinh thần, ý chí phấn đấu học tập không ngừng, năm 1964, sau khi tốt nghiệp phổ thông, bà dự thi và đỗ vào trường ĐH Y khoa Hà Nội theo học chuyên ngành hóa sinh y học. Năm tháng trên ghế giảng đường, cô sinh viên trẻ Ngọc Dao không ngừng học tập, nghiên cứu và trau dồi, tích lũy tri thức cho chặng đường phía trước. Ra trường năm 1970, bà tham gia giảng dạy và công tác tại Bộ môn Hóa Sinh, trường ĐH Y Hà Nội. Thời gian này, bà hoàn thành tiếp 1 Bằng ĐH chuyên ngành Hóa Lý tại ĐH Tổng hợp Hà Nội. Đến năm 1978, bà được Nhà nước cử sang NCS tại Trung tâm Nghiên cứu Sinh học phân tử và Y học, Viện Hàn lâm Khoa học CHDC Đức. Sau khi bảo vệ thành công luận án TS tại đây, bà trở về nước và làm việc tại Trung tâm Sinh lý Hóa sinh Người và Động vật, sau đó là Trung tâm Nghiên cứu Hóa sinh Ứng dụng, Viện Công nghệ Sinh học, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam. Cống hiến tại Trung tâm một hành trình dài, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao đã đảm đương qua nhiều vị trí, vai trò quan trọng tại đây như: Trưởng phòng Enzym học, Phó Giám đốc Trung tâm Hóa sinh Ứng dụng, Phó Viện trưởng kiêm trưởng phòng QLTH, Chủ tịch HĐKH, Bí thư Chi bộ, Đảng bộ Viện CNSH…Dù ở bất cứ cương vị, vai trò nào đã qua, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao cũng luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà cấp trên giao phó, đươc đánh giá cao, và đồng nghiệp khâm phục. Bên cạnh đó, bà vẫn không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức nhằm nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn và tham gia nhiều khóa học chuyên sâu cũng như làm thực tập sinh khoa học cũng như nghiên cứu sau TS tại nhiều nước trên thế giới như: Trung tâm nghiên cứu Y học phân tử (MDC) Berlin- Buch,; Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu Y học phân tử, ĐH Kobe, Nhật Bản; Khoa Hóa sinh, ĐH TH Saarland, CHLB Đức…
Mặc dù rất bận rộn với nhiệm vụ quản lý, công tác chuyên môn, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao vẫn luôn dành nhiều tâm huyết, trí lực say mê tham gia thực hiện nhiều công trình, đề tài khoa học quan trọng, ý nghĩa với ngành hóa sinh nước nhà. Đến nay, bà đã tham gia 40 đề tài, dự án nghiên cứu cấp nhà nước, bộ, ngành và cơ sở cũng như công bố 110 công trình tại các tạp chí chuyên ngành trong và ngoài nước. Đặc biệt, nhóm nghiên cứu của bà tại Viện Công nghệ sinh học đã giành được 2 bằng độc quyền sáng chế và có nhiều sản phẩm nghiên cứu được đánh giá cao như sản xuất thuốc kháng sinh thế hệ mới. Nhóm cũng đã tạo ra 23 quy trình công nghệ chiết xuất hoạt chất quý để làm thuốc, nhân giống cây, con... Bên cạnh đó, PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Dao còn là một nhà giáo nhiệt thành, luôn hết lòng với sự nghiệp đào tạo, truyền thụ tri thức cho đội ngũ cán bộ chuyên ngành độc chất, hóa sinh và công nghệ sinh học kế cận. Nhiều năm qua, bà đã hướng dẫn thành công nhiều Nghiên cứu sinh bảo vệ luận án Tiến sĩ, nhiều học viên Cao học bảo vệ luận văn Thạc sĩ. Hôm nay, những học trò do bà hướng dẫn đều đã thành đạt và hiện đang làm việc, nghiên cứu tại nhiều cơ quan, đơn vị, viện nghiên cứu uy tín của đất nước… để đóng góp cho chuyên ngành Hóa sinh nước nhà.
Nhìn lại chặng đường hơn 30 năm ghi dấu những đóng góp lớn lao cho nền khoa học nước nhà, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao đã dành cả cuộc đời mình cho những công trình, những sản phẩm thiết thực, mang lại hiệu quả cao cho công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Niềm vui ký được biên bản hợp tác, chuyển giao công nghệ sản xuất sản phẩm giải độc gan Naturenz với Công ty CP Dược Hậu Giang từ cuối năm 2016 dường như vẫn còn nguyên, bà bồi hồi xen lẫn vẻ tự hào, chia sẻ cùng tôi: “Hàng chục năm theo đuổi sản phẩm này, đã có lúc tôi muốn bỏ cuộc, nhưng nghĩ đến lý do mình bắt đầu, nghĩ đến công sức của bản thân và cộng sự, tôi lại tiếp tục”. Lý do bắt đầu mà bà nói đến là nỗi ám ảnh về những người lính nhiễm dioxin trở về từ chiến tranh với cơ thể lở loét, hoặc sinh ra những đứa con dị tật. Bà cảm nhận sâu sắc nỗi đau của họ như bằng chính cơ thể mình. Năm 1980, khi Ủy ban Quốc gia Điều tra hậu quả chiến tranh hóa học Việt Nam được thành lập, lúc ấy, sau khi hoàn thành NCS công nghệ sinh học ở Đức về nước, bà đã tham gia ngay một nhóm đề tài nghiên cứu của Ủy ban với mục tiêu bào chế thuốc hạn chế tác hại dioxin trong cơ thể người.
PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Dao (thứ 5 từ trái qua) vinh dự được trao tặng Huy hiệu 45 năm tuổi Đảng tại Đảng ủy Phường Hoàn Kiếm.
Thấu hiểu những vất vả, khó khăn và nỗi đau của người bệnh nhiễm dioxin, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao luôn đau đáu, trăn trở những nỗi niềm. Và từ đó bà đã quyết định bắt tay vào nghiên cứu, bào chế những dược phẩm hạn chế tác hại và tăng cường bài tiết dioxin trong cơ thể người. Khi đó, trong nhiều hướng nghiên cứu dự định triển khai, bà đã lựa chọn các chất chống ôxy hóa mạnh từ tự nhiên như vitamin C hay hoạt chất từ tỏi, gấc. Quan sát qua kính hiển vi điện tử, bà nhận thấy màng nhân tế bào khi thử nghiệm trong các chất chiết xuất từ rau củ quả không bị vỡ như tế bào không được bảo vệ. Kết quả ban đầu khả quan đã thúc đẩy vị nữ Phó Giáo sư nhiệt thành tiếp tục theo đuổi nghiên cứu này khi dự án kết thúc. PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao tâm sự: “Vào lúc giao mùa, cựu chiến binh nhiễm dioxin thường bị bong tróc da nên cần có thuốc để chặn. Nhiều viên thuốc đã chảy nước mà các anh vẫn xin để uống. Nhu cầu bức thiết ấy là động lực để tôi tìm mọi cách cải tiến công thức loại giải độc gan này”. Từ công thức đầu tiên ra đời năm 1998, bà đã nhiều lần cải tiến để có được sản phẩm Naturenz hiện tại. Chỉ định dùng thuốc từ chỗ chỉ có cựu chiến binh nhiễm dioxin nay đã mở rộng ra bệnh nhân nhiễm độc gan, suy giảm chức năng gan.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dao cùng chồng chụp ảnh lưu niệm tại Phủ Chủ tịch.
Là một trong những người nghiên cứu về sinh học phân tử đầu tiên ở Việt Nam, bên cạnh công trình trên, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao còn tập trung đi sâu nghiên cứu các dị tật bẩm sinh do tổn thương gene ở bệnh nhân nhiễm dioxin, các loại enzym bị thiếu hụt do di truyền. Năm 2005, với nghiên cứu về enzym làm tan cục máu đông và các nghiên cứu khác, bà vinh dự được Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trao giải thưởng Phụ nữ Việt Nam tiêu biểu. Nói về nền công nghệ sinh học của nước nhà, nhà khoa học đã ở vào tuổi gần 80 vẫn đầy hăng hái, nhiệt huyết như thuở ban đầu: “Thế giới đang phát triển như vũ bão, nếu không nhanh chân, chúng ta sẽ lạc hậu mất. Nhà khoa học nếu có nghiên cứu tốt, đừng chỉ trông chờ vào doanh nghiệp trong việc đưa sản phẩm ra thị trường, hãy tự mình đầu tư cho doanh nghiệp. Bởi nếu kinh doanh tốt, lợi nhuận thu được sẽ góp phần hoàn trả tiền đầu tư của Nhà nước. Vậy là được một công đôi việc”.
Ghi nhận những đóng góp, cống hiến ý nghĩa của PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dao với nền khoa học nước nhà, bà đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các Bộ, Ban ngành trao tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý cùng nhiều Bằng khen, Giấy khen.
