VNHN - Homestay là một sản phẩm du lịch cộng đồng, là nơi du khách có thể trải nghiệm văn hóa bản địa ngay trong chính ngôi nhà của người dân địa phương thì lại bị bỏ qua. Chính vì vậy, dù tên là Homestay nhưng bản chất của loại hình này chỉ là nhà nghỉ.
Do sự bùng nổ du khách tại các điểm đến du lịch, phong trào "nhà nhà, người người" ai ai cũng đua nhau đầu tư, kinh doanh dịch vụ lưu trú theo mô hình homestay khiến nguồn cung của loại hình này tăng mạnh. Trong khi đó, chính quyền địa phương cấp phép cho hoạt động kinh doanh homestay một cách dễ dãi, không theo chuẩn mực nên phần lớn homestay thực chất là nhà nghỉ du lịch, cạnh tranh bằng mọi giá để kéo khách. Thực tế này đẩy hoạt động du lịch cộng đồng, kinh doanh homestay vào ngõ cụt, ngày càng vắng khách.
Ban đầu chỉ khoảng hơn chục hộ mở ra kinh doanh loại hình này một thời gian sau, riêng trên địa bàn xã Ninh Hải đã có 117 hộ kinh doanh loại hình Homestay. Hầu hết các homestay trên địa bàn nơi đây đều do nông dân địa phương vay tiền rồi bước vào nghề du lịch, nghiệp vụ không có, ngoại ngữ không có. Ngay chính họ hầu hết cũng chưa hiểu homestay là gì để phục vụ du khách tốt nhất
Ông Chu Văn Khuyên xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình chia sẻ : “Homestay ở đây thực ra chỉ là một cái dãy nhà trọ chứ thực chất ở đây nó không phải là Homestay. Vì quan điểm của khách ở Homestay là khi họ tới đây họ sẽ cùng ăn cùng ở với người dân thì mới được gọi là Homestay”
Ảnh Homestay Ninh Bình
Mọi khách du lịch tìm đến Homestay đều đa phần không quen biết trước đó. Lưu trú tại đây, nghĩa là những người mở ra Homestay và những du khách khác cùng tham gia vào các hoạt động, sinh hoạt chung và cùng tìm hiểu đời sống văn hóa của người dân bản địa tại đó. Vì vậy, loại hình du lịch này sẽ là cầu nối cho những mối quan hệ mới, đồng thời nếu bạn muốn trau dồi thêm vốn ngoại ngữ, nhất là khả năng giao tiếp thì homestay chính là môi trường lí tưởng nhất cho khách nước ngoài và khách từ nơi xa tới tìm hiểu văn hóa. Để có thể kinh doanh loại hình du lịch Homestay, các hộ gia đình sẽ tự cải tạo ngôi nhà của mình đáp ứng các yêu cầu thiết yếu rồi xin giấy phép kinh doanh tại chính quyền địa phương và bắt đầu đón khách. Theo đó, thông thường, mỗi gia đình có thể đón khoảng từ 10 đến 30 du khách (tùy thuộc vào quy mô) với giá dao động khoảng từ vài chục đến vài trăm nghìn cho một phòng (tùy quy mô, địa phương và trang thiết bị,…)
Anh Nguyễn Văn Quang xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình cho biết: “Giá cả ở đây thì cạnh tranh, thế nhưng nó lại không được đúng với những gì đã quảng cáo trước đó” Và rồi, chỉ cần một homestay hạ giá, các homestay khác trong khu vực cũng phải hạ giá theo để kéo khách, tạo ra "làn sóng" cạnh tranh giảm giá, khiến cho cả du khách mỗi khi có ý định ở Homestay cũng phải ngạc nhiên khi lướt qua phần mềm đặt phòng Booking trên điện thoại.
Ảnh một Homestay do người dân tự xây dựng
Xã Ninh Hải nằm trong vùng được công nhận là vùng di sản thiên nhiên thế giới của quần thể danh thắng Tràng An. Bình quân mỗi năm nơi đây đón khoảng một triệu lượt khách, số lượng Homestay tại đây chiếm khoảng 70% số Homestay trên huyện Hoa Lư . Theo UBND Xã Ninh Hải, việc mở các Homestay vẫn mang tính tự phát, chưa đúng bản chất nhưng tình trạng này rất khó kiểm soát vì thiếu cơ chế.
Ông Nguyễn Văn Hoạt chủ tịch UBND xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trả lời rằng: “Hiện nay, chưa có một văn bản nào ấn định rằng ở địa phương này chỉ được phát triển Homestay với mức bao nhiêu phòng, bao nhiêu hộ kinh doanh là phù hợp. Nếu như các hộ gia đình họ đầy đủ điều kiện thì UBND vẫn phải cấp phép cho họ.”
Nếu muốn phát triển Homestay thì phải phát triển được điểm hấp dẫn nhất của loại hình này chính là nét văn hóa độc đáo của dân tộc bản địa. Vì thế nên không thể để tình trạng xây dựng đại trà. Nhiều cứ quan niệm rằng: “ Buôn có bạn, bán có phường” cứ tưởng xây dựng nhiều là tốt, nhưng thực chất nhiều điểm du lịch cộng đồng nhưng lại na ná giống nhau thì sẽ không thu hút được khách.
Mô hình du lịch homestay phải có nét văn hóa độc đáo, mang đặc trưng riêng của từng vùng thì mới hấp dẫn được du khách. Vì thế, ngoài việc nâng cấp cơ sở hạ tầng thì việc cần thiết nhất là đào tạo kỹ năng giao tiếp và quản lý cho người dân địa phương, để họ tham gia có hiệu quả vào các hoạt động du lịch và cung cấp các dịch vụ du lịch chất lượng. Đồng thời phát triển thêm các sản phẩm du lịch ẩm thực, các vật phẩm đặc trưng của từng vùng để vừa có thể quảng bá văn hóa dân tộc, lại đem lại thu nhập cho người dân.
