Vào thời điểm này người dân nhiều tỉnh đang thu hoạch cau, nông dân rất phấn khởi vì cau năm nay bán được giá cao hơn gấp ba lần so với mọi năm. Giá cao, chi phí đầu tư thấp, liệu người dân có nên đầu tư trồng cau với số lượng lớn.?
Cau là cây trồng chịu được thời tiết khắc nghiệt, chi phí đầu tư thấp, lại không tốn nhiều công chăm sóc nên nhiều gia đình đã đầu tư phát triển cây cau. Người dân thường trồng cau tại những khu đất cằn, chua, dưới khe suối, sinh lầy khó phát triển được các loại cây công nghiệp dài ngày, hoặc tận dụng đất, trồng tại hàng rào, xung quanh nhà… Tuy nhiên, ba năm trở lại đây, giá cau tăng nên cau được nhiều người dân đưa vào trồng hơn.
Cau là cây trồng chịu được thời tiết khắc nghiệt, chi phí đầu tư thấp.
Được biết, nhu cầu tiêu thụ của thị trường các nước Trung Quốc, Ấn Độ đang tăng mạnh. Các nước thu mua cau trái của Việt Nam chủ yếu để sản xuất kẹo bán đi các nước có khí hậu lạnh... Theo nhiều thương lái, toàn bộ trái cau thu mua đều được xuất khẩu sang Trung Quốc để làm kẹo, kem đánh răng hoặc làm thuốc. Còn cau tiêu thụ trong nước không đáng kể.
Tháng 9, hàng nghìn nông dân khu vực Miền Trung – Tây Nguyên vào vụ thu hoạch cau. Theo giá thị trường hiện nay, mỗi kg cau trái từ 50.000 đến 60.000 đồng, tăng gấp ba lần so với năm ngoái. Tại các vùng khác giá cau cũng tăng mạnh, các vùng miền Trung, miền Bắc giá ở mức 50.000 – 55.000 đồng/kg, Tây Nguyên mua ở chợ có khi giá lên đến 100.000 đồng/kg đến 150.000 đồng/1kg người dân mua lẻ cau đang phải phụ thuộc vào chủ cửa hàng nhập được giá cau đắt hay rẻ.
Tại các tỉnh Tây Nguyên, nông dân hết sức bất ngờ khi thương lái đến tận vườn thu mua cau với giá tăng cao chóng mặt. Giá cau vài hôm trước còn ở mức 40.000 đồng/kg, đến hôm qua đã tăng lên 87.000 đồng/kg. Thương lái vào tận vườn hái cả buồng. Còn giá cau khô ở vùng này thì không đồng nhất có nơi bán 150.000đồng/ kg có nơi giao bán 200.000 đồng/kg đã có nơi giao bán lên đến 400.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với các loại cây công nghiệp như tiêu hay cà phê.
Thị trường tiêu thụ cau trong nước hiện đang phụ thuộc vào sức mua của nước ngoài, vì vậy tiềm ẩn sự bất ổn về giá cả.
Thấy cau đem lại giá trị kinh tế cao, không kén đất, ít bị sâu bệnh, ít tốn công chăm sóc, đầu tư một lần cho thu hoạch trong thời gian dài 20 năm lại hiệu quả kinh tế cao hơn cây keo nên người dân thích trồng. Hiện nay tại nhiều địa phương tại tỉnh Đắk Lắk như thị xã Buôn Hồ, huyện Cư Kuin, Krông Bông, Krông Năng, Krông Pắc… người dân đầu tư trồng cau với số lượng khá lớn.
Bên cạnh những vườn cau đang cho thu hoạch, nhiều cơ sở vườn ươm cũng đầu tư để bán giống cau giống, để phục vụ cho bà con khi có nhu cầu; cau giống được bán với giá 20.000 - 40.000 đồng/cây.
Giá cau lên xuống thất thường.
Cau bán được giá, người dân phấn khởi, nhiều người tại nhiều địa phương đã, đang và dự định đầu tư trồng cau. Tuy nhiên, như đã đề cập thị trường tiêu thụ cau trong nước hiện đang phụ thuộc vào sức mua của nước ngoài, vì vậy tiềm ẩn sự bất ổn về giá cả.
Nhiều cơ quan chức năng khuyến cáo người dân không nên ồ ạt trồng cau mà chỉ nên tận dụng trồng trên diện tích nhất định nhằm hạn chế rủi ro không đáng có. Giá cau lên xuống thất thường nên nhiều địa phương không khuyến khích nông dân trồng mới hay phá bỏ cây cau mà hướng dẫn bà con nên tận dụng các diện tích đất gò đồi, bờ vườn, bờ rào, đất kém hiệu quả để trồng cau, vừa tạo cảnh quan sinh thái làng quê, vừa tăng thêm nguồn thu nhập.
Nhiều cơ quan chức năng khuyến cáo người dân không nên ồ ạt trồng cau mà chỉ nên tận dụng trồng trên diện tích nhất định nhằm hạn chế rủi ro không đáng có.
Cau lên giá cũng tạo nên nhiều hệ luỵ như việc tranh mua tranh bán của thương lái, nạn ép giá, tạo ra thị trường giả tạo, thậm chí là lừa đảo. Đầu mùa cau ở Quảng Nam đã có hai thương lái người Trung Quốc làm giả giấy tờ để nhập cảnh trái phép để đi buôn cau, hay nạn hái trộm cau cũng trở thành vấn nạn trong thời gian này. Vợ chồng anh Sỹ, chị Châu ở xã Tam Sơn, Núi Thành, Quảng Nam có mua một vườn cau, gần đến ngày thu hoạch, qua một đêm đã bị trộm hái sạch, vậy là trắng tay.
Bà con nông dân ở các huyện Sơn Hà, Sơn Tây ( tỉnh Quảng Ngãi ), huyện Tiên Phước ( tỉnh Quảng Nam ) nếu gặp năm cau trúng mùa được giá có thể thu về tiền tỷ một mùa cau, những đồi cau hun hút ở huyện Sơn Tây là nguồn thu nhập chính của người đồng bào nơi đây, họ chỉ việc đếm cây tính tiền, mọi công đoạn khác đã có thương lái lo hết, thương lái thường ứng tiền trước khi cau ra trái, khi đến mùa là họ đi thu hái từng vườn cau, điều này cũng làm cho thị trường mang nhiều rủi ro khi giá cả lên xuống thất thường. dọc các con đường Miền Trung – Tây Nguyên mùa này thương lái mua cau đua nhau chạy khắp vùng để kịp mùa bội thu, nhìn những xe cau mà lòng vui rộn rã, mong những mùa cau sẽ là mãi là những mùa cau như sắc hồng thắm của trầu cau trong những mùa cưới vui tươi và hạnh phúc./.