Cách đây 60 năm, năm Giáp Thìn 1964 lúc nhân dân cả nước đang tiến hành công cuộc chống Mỹ cứu nước ở miền Nam và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, Bác đã dự cảm: “Bắc - Nam như cội với cành - Anh em ruột thịt đấu tranh một lòng - Rồi đây thống nhất thành công - Bắc - Nam ta lại vui chung một nhà”. Thưa Bác!Năm Giáp Thìn 2024, Bắc Nam đã trọn vẹn thống nhất 49 năm và mùa xuân nay khát vọng xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như lời Bác Hồ mong muốn là ý chí và nguyện vọng là quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân. Và bức tranh hiện thực đó đã tỏa rạng sức xuân tươi mới với một vẻ đẹp thanh xuân tươi trẻ rạng ngời sức sống không chỉ thiên nhiên rạo rực mà cả lòng người hân hoan.
Lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam với bao chiến công chói lọi đều vào mùa xuân. Đó là chiến công vĩ đại và đầy hiển hách như: Chiến thắng mùa xuân 1077 của nhà Lý tiêu diệt quân Tống; là ba lần chiến thắng quân Nguyên của nhà Trần vào mùa xuân năm 1258, mùa xuân 1285, và mùa xuân 1288; là chiến thắng mùa xuân Kỷ Dậu năm 1789 của vua Quang Trung Nguyễn Huệ đánh đuổi 20 vạn quân xâm lược Mãn Thanh ra khởi bờ cõi nước Nam. Lịch sử mở sang trang mới, mùa xuân 1930 đánh dấu sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam, một bước ngặt vô cùng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, một mốc sáng chói trên con đường phát triển đất nước. Đó là ngọn lửa khát vọng mùa xuân mà lãnh tụ Hồ Chí Minh truyền cảm hứng cho đồng bào của mình khát vọng hòa bình độc lập tự do, mưu cầu hạnh phúc và thịnh vượng. Khát vọng của Người đã trở thành hiện thực khi mùa xuân 1975 đã mang lại mùa xuân đại thắng cho dân tộc Việt Nam.
Hơn 1000 năm trước với trí tuệ siêu phàm, bản lĩnh phi thường của một bậc minh quân Lý Công Uẩn đã quyết định dời đô từ thành Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội). Huyền thoại rồng bay đã minh chứng khát vọng lớn lao với trí tưởng tượng kỳ diệu của nhân dân cũng như vận hội mới đầy tươi sáng của đất nước. Năm 2024 là năm có nhiều sự kiện lịch sử trọng đại trong đó có kỷ niệm 70 năm ngày giải phóng Thủ đô. Thủ đô Thăng Long, thủ đô của đất Tràng An hào hoa, thủ đô của hòa bình; với mỗi người dân Việt Nam, Hà Nội luôn là nỗi nhớ là niềm tự hào để mọi người chiến đấu hy sinh biết cống hiến sáng tạo vì thủ đô rồng bay ngàn năm văn hiến: “Từ thuở mang gươm đi mở cõi - Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long” (Huỳnh Văn Nghệ). Năm 2024 cũng là năm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Từ những chiến hào đánh lấn vây chặt quân thù đến những con rồng lửa bay lên từ bệ phóng thủ đô năm 1972 đã tạo ra một thế trận “Điện Biên Phủ trên không” hạ pháo đại B52 đánh sập ý đồ “đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá” của đế quốc Mỹ. Đẹp biết bao cành hoa đào Nhật Tân thay thiếp báo tin thắng trận của vua Quang Trung mang tặng cho công chúa Ngọc Hân đến làng hoa Ngọc Hà lấp lánh sắc đào chứng kiến máy bay B52 bị bắn hạ rơi xuống hồ nước. Hoa thì vẫn tươi sắc thắm rạng rỡ, rực rỡ theo năm tháng thời gian như là một dấu son, dấu ấn lịch sử. Cành đào vẫn muôn thửa là biểu tượng mùa xuân, ngày tết cổ truyền của dân tộc. “Đảng đã cho ta cả một mùa xuân” - Một nhạc sĩ đã từng viết thế. Mùa xuân về hoa đào đỏ thắm, hoa mai vàng tươi. Đào Bắc, mai Nam và cả hai sắc màu tươi thắm này là sắc cờ đỏ sao vàng quốc kỳ của đất nước. Lá cờ hồng sao năm cánh ấy đã tung bay trước hàng quân của 34 chiến sĩ với vũ khí thô sơ của đội Tuyên truyền giải phóng quân trong khu rừng Trần Hưng Đạo cách đây 80 năm đó là tiền thân của quân đội ta ngày nay. Lá cờ ấy cũng là lá cờ “quyết chiến quyết thắng” tung bay trên nóc hầm của tướng Đờ Cát , là lá cờ giải phóng phất cao trên Dinh Độc Lập. Lá cờ màu đỏ thiêng liêng ấy đã thấm máu bao anh hùng liệt sĩ ngã xuống vì Tổ quốc thân yêu.
Khát vọng rồng bay mùa xuân đất nước bắt đầu từ trầm tích lịch sử văn hóa dân tộc. Trong 12 con giáp thì rồng là con duy nhất do con người tưởng tượng ra. Hình ảnh con rồng rất phổ biển trong đời sống người dân Việt. Trong lịch sử dân tộc Việt Nam thủy tổ người Việt là Lạc Long Quân (vốn cốt rồng) và Âu Cơ (vốn cốt tiên) gặp nhau sinh ra bọc trăm trứng. Cội nguồn người Việt con Rồng cháu Tiên bắt đầu từ truyền thuyết đó. Đồng bằng sông Cửu Long chín nhánh sông màu mỡ phù sa xóm làng sầm uất như một chùm chín con rồng uốn lượn tạo nên vựa thóc trù phú của đất nước mà nhà văn Nguyên Hồng đã ngợi ca thật sảng khoái, thật tự hào, thật phóng khoảng đầy cảm giác cộng hưởng nhân lên và lan tỏa: “Mê công quặn đẻ - Chín nhánh sông vàng - Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương - Mồ hôi vã bãi lau thành đồng lúa”. Dãi đất hình chữ S thật mềm mại bay bổng như có nhà thơ đã ví “Đất nước mình mang dáng rồng bay”. Vâng, đó là dáng chiếc áo dài thướt tha và duyên dáng. Đó là như dáng mẹ thắt đáy lưng ong. Một đất nước sinh ra những dòng sông, vươn cao những cây cầu rồng: Cầu Long Biên (Hà Nội), cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa), cầu Rồng (Đà Nẵng). Một đất nước mà bao khúc dân ca ngọt ngào đậm tình xứ sở với hoa trái bốn mùa đều được bồi đắp từ phù sa từ những dòng sông con rồng ấy. Khát vọng rồng bay đó là những đại lộ, những con đường cao tốc mang dáng những con rồng vươn lên phía trước mở ra những đại lộ mới cả trong cách cảm cách nghĩ những đột phá tư duy mới, phát triển kinh tế xây dựng đất nước giàu mạnh...
Mùa xuân đất nước với khát vọng rồng bay như Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ tiềm lực vị thế như ngày nay”. Đất nước hôm nay dù đang đứng trước những khó khăn thử thách nhưng những thời cơ và vận hội cũng đang đặt ra. Trong bối cảnh ấy khát vọng xây dựng đất nước hùng cường phồn vinh hạnh phúc càng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Hành trình khát vọng mùa xuân là hành trình hướng tới tương lai với bao điều mới mẻ, cái mới rộn ràng đang đổi thay từng ngày trên khắp đất nước. Bao công trình mới mọc lên từ một nền móng trầm tích của lịch sử. Không chỉ là nền móng kinh tế cả nền móng văn hóa xây dựng cuộc sống mới từ những con người mới. Đó là con người được trang bị tri thức khoa học và lòng yêu nước nồng nàn và sâu thẳm trong tâm hồn là vẻ đẹp thuần khiết, phẩm chất của cội nguồn văn hóa dân tộc. Đi dọc đường xuân với khát vọng rồng bay chính là hình trình từ quá khứ đến tương lai từ số phận một con người gắn bó với số phận cộng đồng dân tộc. Khi tộc độ, nhịp độ đời sống công nghiệp tăng lên nhanh chóng thì hình như đời sống tâm linh riêng tư chậm lại. Chầm chậm để tìm lại với mình và tới mình. Một điệu dân ca được sinh ra từ tình yêu lao động đã trở thành một thương hiệu văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được thế giới tôn vinh. An dân lòng người bắt đầu từ những trầm tích của quá khứ lịch sử. Nhưng chính hiện tại mới là những hào quang để thanh lọc để chưng cất hội tụ và kết tinh vẻ đẹp đời thường tinh khiết và ấm nóng tình người, tình đời. Đó là lòng nhân ái, là sự vươn chồi đón lộc của khí xuân, sắc xuân khi đất trời giao hòa vào xuân. Đường đến mùa xuân là con đường đi từ nông thôn ra thành thị, từ cánh đồng lúa chín đến những ống khói vươn cao, những cây khói trắng bay lên từ hơi thở đời sống công nghiệp.
Tôi nhiều lần mải mê trước vẻ đẹp đan nhau giao thoa những sắc màu thổ cẩm của đồng bào dân tộc đã thêu diệt vào đó không chỉ vẻ đẹp bình dị, mơ mộng huyền bí mà còn gửi gắm thu nhận và khát khao bao khát vọng, được hãnh diện, được tôn vinh, được tự do giải phóng ước mơ của mình. Hình thổ cẩm bay bướm làm sao nâng họ bay lên từ cao nguyên đá núi Đồng Văn, bay lên từ những phiên chợ tình đậm sắc màu dân tộc, bay lên lũng sâu chập chùng đồi núi. Cánh bay từ nội lực, nội sinh, cánh bay từ sự cộng hưởng đoàn kết của 54 dân tộc. Mùa xuân nay trên miền reo cao hoa mơ lại trắng, một sắc trắng mộng mơ nơi địa đầu tổ quốc. Nơi đó in dấu bước chân những người lính biên phòng đạp lên đá núi tai mèo không chỉ bảo vệ biên giới lảnh thổ tổ quốc mà còn đưa ánh sáng văn minh, đưa ấm no về với bản làng heo hút. Mùa xuân này trên đảo xa những ngôi chùa mái cong lượn sóng hình rồng. Những con sóng cuộn trắng như vảy rồng, ngôi chùa cũng là một cốt mốc sống tâm linh giữa đảo khơi. Mùa xuân Giáp Thìn năm 2024, mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh thời đại rực rỡ nhất trong hình trình lịch sử của dân tộc, mùa xuân của đất nước, mùa xuân của khát vọng rồng bay…
Tùy búy Nhà thơ Nguyễn Ngọc Phú
