VNHN - Mỗi độ xuân về, làng hoa Gò Vấp trưng bày hàng chục ngàn chậu hoa, nhiều nhất là hoa cúc, hoa mai, hoa vạn thọ, tigôn... Đông đảo người từ nội thành đổ về chọn mua hoa kiểng, người thì ngắm nhìn hoa, người thì chụp hình lưu niệm..., nhộn nhịp suốt ngày đêm từ đầu tháng chạp cho đến chiều muộn ngày 30 Tết. Đó là ký ức đẹp của những người dân cố cựu ở đây khi nhắc về làng hoa Gò Vấp.
Nghề trồng hoa kiểng ở Gò Vấp bắt nguồn từ việc trồng hoa như một thú tiêu khiển của người dân xa quê. Trồng hoa chủ yếu để chưng trong nhà và đem biếu tặng người thân. Hầu như nhà nào cũng trồng hoa, hể ai tìm được loài hoa quý hiếm thì nhân giống ra cho những người chung quanh.
Làng hoa Gò Vấp
Được một điều là đất ở đây là đất gò, nước thì rất ngọt, phù hợp với việc trồng hoa kiểng. Lâu dần, cả vùng là một rừng hoa nên người ta đem bán, lợi nhuận lại cao hơn làm lúa nên nhiều người trồng hoa kiểng lấy đó làm kế sinh nhai. Cùng với hoa Đồng Tháp, hoa Đà Lạt, hoa Gò Vấp cung cấp cho cả miền Nam lúc bấy giờ.
Sau năm 1975, quận Gò Vấp có trên 300ha đất trồng hoa kiểng. Nhưng cùng với quá trình đô thị hóa, từ những năm 1990, đất làng hoa Gò Vấp ngày càng thu hẹp, thay vào đó là những ngôi nhà mới khang trang dọc theo các con đường Cây Trâm, Lê Văn Thọ, Phạm Văn Chiêu... Không có đất để gieo trồng, người trồng hoa ngậm ngùi chuyển sang làm nghề khác và khách đến thưởng lãm không còn tìm đâu ra dấu tích của một làng hoa nức tiếng trước đây.
Theo ông Trần Thế Hùng, Chủ tịch hội Sinh vật cảnh Gò Vấp, làng hoa hiện chỉ còn khoảng 40 ha ở rải rác các phường 8, 11, 12,14, 15, 16... Một số nghệ nhân gắn bó lâu năm với nghề không nở nhìn làng hoa tàn lụi và để khôi phục lại làng nghề truyền thống đã chuyển sang trồng bonsai, cây kiểng có giá trị cao, phù hợp với điều kiện hiện nay và đã thành công với mô hình này.
Gần 10 năm qua ngành trồng hoa kiểng Gò Vấp đã chuyển đổi theo mô hình thương mại-dịch vụ hoa cây kiểng. Nhiều hộ trồng hoa đầu tư cao cho vườn hoa kiểng, bonsai của mình không chỉ tại Gò Vấp mà còn đi thuê đất ở ngoại thành hoặc các tỉnh miền Tây để mở rộng diện tích gieo trồng.
Gia đình ông Lê Quang Vinh ở phường 11 có truyền thống 3 đời làm hoa kiểng, với diện tích 300m2 trồng cây kiểng giá trị kinh tế cao, thu nhập từ 300-500 triệu/năm. Một số hộ khác như : gia đình nghệ nhân Nguyễn Văn Giáp ở phường 11, Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Trọng An ở phường 15... cũng thu nhập từ 200-300triệu/năm. Tại phường 12, toàn bộ các hộ trồng hoa đều chuyển sang trồng bon sai, cây kiểng nên đời sống người trồng hoa có thu nhập cao. Song, niềm vui lớn nhất của người dân nơi đây là được sống với nghề truyền thống của mình.
Từ năm 2007, quận đã xây dựng công viên Làng hoa Gò Vấp ở số 1 đường Cây Trâm giai đoạn 1 với diện tích 18.000m2. Hằng năm tại công viên diễn ra hội chợ hoa kiểng và trưng bày bán sản phẩm vào mỗi dịp tết cổ truyền. Trong giai đoạn 2016-2020, công viên được mở rộng thêm diện tích 7.000m2, nhằm thành lập khu trưng bày mua bán, trao đổi sản phẩm hoa kiểng và là nơi sinh hoạt của các nhà vườn.
Giờ đây, mỗi ngày đi qua công viên Làng hoa Gò Vấp người dân quanh vùng lại được nhắc nhớ về một làng hoa nổi tiếng trước đây và tự hào về một vùng đất hoa của TP.HCM đang dần tìm lại thời hoàng kim của làng hoa mang tên Gò Vấp. Đây không chỉ là tin vui cho người trồng hoa nơi đây mà còn là niềm vui, niềm tự hào của người dân thành phố có làng hoa trăm năm tuổi của vùng đất Sài Gòn - Gia Định xưa và TP.HCM hôm nay.
Theo định hướng Chương trình phát triển hoa kiểng, từ đây đến năm 2020, quận Gò Vấp sẽ hoàn thành dự án khu trưng bày, mua bán trao đổi sản phẩm hoa kiểng tại khu vực làng hoa Gò Vấp.
Thực hiện Chương trình phát triển hoa kiểng 2016-2020, quận Gò Vấp đẩy mạnh công tác chuyển đổi các loại giống hoa kiểng có giá trị kinh tế cao. Phối hợp cùng với Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Nông nghiệp nhiệt đới chuyển giao khoa học kỹ thuật; Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật sản xuất hoa kiểng chất lượng cao cho người sản xuất; Tiếp nhận các giống hoa cây kiểng giống mới đưa vào sản xuất; Tổ chức tham quan học tập các vùng trồng hoa nổi tiếng và hoàn thành khu trưng bày mua bán, trao đổi sản phẩm hoa kiểng.
