Theo phản ánh, Dự án “đầu tư xây dựng khu dân cư (KDC) mới trên địa bàn xã Nhân Hòa” (nay là phường Nhân Hòa, TX. Mỹ Hào) đang vấp phải không ít những ý kiến đấu tranh, phản đối của người dân. Theo đó, dư luận cho rằng dự án trên triển khai chưa đảm bảo các quy định pháp luật, tỉnh Hưng Yên đang thu hồi đất nông nghiệp của dân với giá rẻ để giao cho một dự án thương mại bán giá cao.
Hưng Yên là một tỉnh đông dân cư, trong đó có số lượng lớn công nhân và chuyên gia nước ngoài từ các khu công nghiệp và cụm công nghiệp. Do đó, nhu cầu nhà ở ngày càng tăng và việc đầu tư xây dựng các khu dân cư (KDC) mới trên địa bàn tỉnh Hưng Yên là phù hợp với xu hướng phát triển chung của địa phương, được nhân dân đồng tình ủng hộ.
Có hay không chuyện…thiếu minh bạch trong thực hiện dự án ?
Tuy nhiên, trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, bên cạnh những dự án được thực hiện với mục tiêu, ý nghĩa, cách thức triển khai đúng đắn, phù hợp với chủ trương, quy định của Đảng và nhà nước, thì cũng có không ít dự án khu dân cư có “dấu hiệu” vi phạm pháp luật trong việc đền bù, thu hồi đất,... Từ đó gây nên những bức xúc trong dư luận. Điển hình như tại dự án khu đô thị mới trên địa bàn xã Nhân Hòa (TX Mỹ Hào, Hưng Yên) mà thời gian qua, Tòa soạn đã nhận được nhiều đơn thư phản ánh của người dân và thực tế này cũng chính là những thông tin thực tế mà PV, BTV Tòa soạn đang tìm hiểu để phục vụ cho đề tài nghiên cứu mà Tòa soạn đang thực hiện theo chỉ đạo của cơ quan chủ quản về chính sách, pháp luật và quản lý.
Với trách nhiệm là cơ quan báo chí thông tin chuyên sâu về chính sách, pháp luật và quản lý, chúng tôi đã tiếp cận thực tế để phản ánh những thông tin khách quan, trung thực trong sự việc này.
Dự án KDC mới trên địa bàn xã Nhân Hòa
Được biết, dự án KDC mới trên địa bàn xã Nhân Hòa (Dự án) nằm ở vị trí đắc địa thuộc trung tâm TX Mỹ Hào, cách trung tâm Thủ đô Hà Nội khoảng 25km; gần KCN Phố Nối B, Khu CN Thăng Long 2; gần bến xe Mỹ Hào; cách trường ĐH Sư phạm khoảng 600m... Theo giới thiệu của các trang BĐS thì dự án nằm ở một vị trí không thể tốt hơn cho nhà đầu tư, bà con mua để xây nhà, ổn định cuộc sống gia đình. Trên thực tế, trong những ngày tháng 8/2020 các hạng mục công trình được triển khai ráo riết; Mọi hoạt động diễn ra tấp nập, hệ thống nhân viên giao dịch bất động sản luôn túc trực tại hiện trường để sẵn sàng tư vấn giới thiệu tới khách hàng về quy mô và quyền lợi khi đầu tư vào dự án này. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, dự án đang vấp phải nhiều vấn đề khúc mắc trong công tác thu hồi, nhưng vẫn được bán rầm rộ. Vậy, việc rao bán đất nền tại dự án khi các thủ tục pháp lý vẫn còn thiếu minh bạch liệu có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật?
Người dân đang chờ câu trả lời thỏa đáng
Phản ánh đến cơ quan báo chí, đa số người dân cho biết, họ đồng tình ủng hộ chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc thu hồi đất để phục vụ các dự án, công trình công cộng nhằm phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đồng thời cũng tin tưởng rằng nhà nước sẽ không để dân chịu thiệt thòi khi thu hồi đất nông nghiệp đang là kế sinh nhai của họ. Đại diện cho 237 hộ dân có đất bị thu hồi tại tổ dân phố Nguyễn Xá, P. Nhân Hòa, TX. Mỹ Hào, bà V.T.C cho biết: “Năm 2013, chúng tôi gồm 269 hộ dân được UBND xã (lúc đó là xã Nhân Hòa) triệu tập đến trụ sở UBND xã để nghe ông Chủ tịch (thời điểm đó là ông Nguyễn Bá Nam) phổ biến chính sách của nhà nước thu hồi đất ruộng 03, diện tích trồng lúa của dân. Theo như lời ông Chủ tịch nói thì đây là quyết định của UBND tỉnh Hưng Yên thu hồi đất cho dự án Yên Sơn để mở mang xây dựng công trình, nhà máy…”. Tin tưởng vào chính sách của Đảng và Nhà nước, phần đông các hộ dân đã nhận số tiền đền bù là 110,520 triệu/sào. Nhưng cũng có một số người không nhận vì cho rằng đây là dự án tư với mục đích phân lô bán nền của Công ty Cổ phần Yên Sơn, việc thu hồi không phải do nhà nước mà doanh nghiệp phải đứng ra thỏa thuận giá với dân. Bản thân người dân cũng không nhận được văn bản, quyết định nào liên quan đến dự án trên của cơ quan chức năng tỉnh Hưng Yên.
Các hạng mục đang được Công ty cổ phần Yên Sơn gấp rút triển khai
Bà V.T.C cho biết thêm: “Để hỗ trợ Công ty cổ phần Yên Sơn, lãnh đạo phường đã cho người đến thỏa thuận với một số hộ dân không nhận tiền đền bù, có nhiều hộ đã nhận số tiền lên tới 400, thậm chí 500 triệu đồng/sào”. Búc xúc hơn, trong đơn bà con còn cho rằng, lãnh đạo phường Nhân Hòa và TX. Mỹ Hào đã có hành vi gian dối, dùng thủ đoạn để dân tin tưởng rằng dự án do Nhà nước thu hồi. Không niêm yết, không công khai rõ ràng về giá cả... vì thế một số hộ dân có trình độ nhận thức đã không nhận đền bù và phản đối mạnh mẽ việc làm trên của chính quyền địa phương.
Đơn tố cáo của người dân gửi đến Tòa soạn
Trong đơn thư, người dân còn phản ánh: Do không thực hiện được ý đồ nên lãnh đạo phường Nhân Hòa đã có các động thái thô bạo, hành hung, tát dân ngay tại trụ sở UBND xã. Không những vậy còn sử dụng quyền lực bắt hiệu trưởng Trường THCS Nhân Hòa điều chuyển giáo viên trong trường đi nơi khác do có người nhà không ký nhận đền bù; làm phiền hà không chứng thực hồ sơ cho con em những hộ gia đình… nhằm mục đích gây áp lực với dân (!)
Xác nhận của một hộ dân đã nhận đền bù 400 triệu đồng/sào
Trao đổi với chúng tôi, các hộ dân chia sẻ, mục đích họ đấu tranh không phải vì quyền lợi cá nhân mà do bức xúc với cách làm của chính quyền địa phương nên đã đấu tranh cho sự thật để yêu cầu dự án phải được thực hiện theo đúng quy định, chính sách của nhà nước; mức đền bù phải đồng nhất trước sau như một và với quy mô dự án thu hồi trên 17 ha đất trồng lúa thì phải được Chính phủ phê duyệt mới được phép triển khai… Việc một số người dân được thỏa thuận trả 400 đến 500 triệu/sào đã rõ ràng, các hộ đã nhận số tiền này khẳng định sẽ đứng ra làm chứng xác nhận nếu cơ quan chức năng vào cuộc.
Thiết nghĩ, là dự án do Nhà nước thu hồi thì giá đền bù phải được áp dụng theo quy định của pháp luật. Nhưng trên thực tế, theo phản ánh của người dân thì dự án lại có mức giá đền bù không thống nhất. Như vậy, liệu có gây nên tình trạng lợi ích nhóm trong việc thu hồi đất canh tác của nhân dân ?
Với tình hình thực tế đó, UBND tỉnh Hưng Yên cần vào cuộc thanh, kiểm tra việc chi trả đền bù không thống nhất để làm rõ những sai phạm và xử lý nghiêm các cá nhân, đơn vị liên quan một cách công khai trước dân. Việc các hộ dân ký nhận trước và sau, giá chênh lệch lên gấp mấy lần khiến người dân bức xúc là điều đương nhiên. Vậy đâu mới là giá đền bù chính thức, dự án công hay tư, quy trình thực hiện đã đủ và đúng… là các câu hỏi mà người dân đang rất quan tâm và chờ đợi có câu trả lời thỏa đáng của các cơ quan thẩm quyền !
Hiện, do đề nghị chính đáng đó chưa được các cấp chính quyền tỉnh Hưng Yên đáp ứng nên nhiều người dân đã gửi đơn lên các cấp Trung ương. Văn phòng Chính phủ, Ban tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ) cũng đã có văn bản gửi về tỉnh để chỉ đạo việc kiểm tra, xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật, nhưng theo phản ánh thì sự việc vẫn đang bị các cơ quan chức năng tỉnh Hưng Yên xử lý theo kiểu "bóng chuyền".
Văn bản của Văn phòng Chính phủ "Về việc chuyển đơn công dân" về tỉnh Hưng Yên để chỉ đạo kiểm tra theo quy định
Có hay không sự thiếu trách nhiệm ?
Để tìm câu trả lời cho những thắc mắc của người dân, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ,đặt lịch làm việc với các cơ quan liên quan để có câu trả lời khách quan đến người dân. Phải đến lần gặp thứ 3, đại diện UBND phường Nhân Hòa mới có lịch làm việc chính thức với cơ quan báo chí. Ông Phạm Văn Phúc - Chủ tịch UBND phường Nhân Hòa cho biết: "Dự án thuộc nhóm dự án do nhà nước thu hồi, giá được tỉnh ban hành và ra phương án bồi thường". Khi được chúng tôi cung cấp bản xác nhận của người dân đã nhận số tiền bồi thường lên tới 400 triệu đồng/sào, ông Phúc cho biết “sẽ tiếp nhận và kiểm chứng thông tin, nếu có sẽ mời phía doanh nghiệp vào có ý kiến để làm việc”.
Về phía đơn vị chủ đầu tư (CĐT), Công ty cổ phần Yên Sơn cũng có buổi làm việc và cung cấp các văn bản liên quan của dự án đến cơ quan báo chí. Qua tìm hiểu các văn bản Công ty Yên Sơn cung cấp, đa số các khúc mắc của người dân như: Dự án có phải do Chính phủ phê duyệt ? Quyết định trúng thầu đấu giá quyền sử dụng đất, đã được phép huy động vốn, bán nền hay chưa ?... thì chưa có văn bản cung cấp nào được thể hiện. Với câu hỏi: “Dự án đã được phép bán hay huy động vốn” chưa ?, đại diện Công ty CP Yên Sơn, ông Nguyễn Ngọc Dương khẳng định: “Dự án đang giải phóng mặt bằng, chưa làm xong hạ tầng nên không có việc huy động vốn liên quan đến dự án”. Về bản xác nhận của dân đã nhận số tiền 400 triệu đồng/sào, đại diện Công ty Yên Sơn cũng phủ nhận rằng: “Công ty không hề liên quan”.
Được biết, Công ty cổ phần Yên Sơn có trụ sở tại Km 19 500 QL.5A, Giai Phạm, Yên Mỹ, Hưng Yên. Ngành nghề đăng ký kinh doanh chính: Chế biến gỗ xuất khẩu, sản phẩm đồ gỗ và Dịch vụ trang trí nội thất, ngoại thất công trình; Đã từng tham gia một số gói thầu sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh (từ 2017), với vai trò là nhà thầu phụ. Dự án KDC mới trên địa bàn xã Nhân Hòa là dự án KDC đầu tiên mà Công ty Yên Sơn thực hiện, điều đó khiến dư luận không khỏi nghi ngại về năng lực của đơn vị này. Tại sao dự án lại rơi vào tay của một doanh nghiệp thiếu kinh nghiệm, chưa từng thực hiện một dự án có quy mô tương tự? Với năng lực như vậy việc thực hiện dự án liệu có đảm bảo tiến độ và chất lượng? Có hay không sự hậu thuẫn từ cơ quan chức năng ?
Trụ sở UBND TX. Mỹ Hào
Vai trò của UBND TX. Mỹ Hào là cơ quan tham mưu, thực hiện giám sát chính đến việc triển khai dự án; Có trách nhiệm đảm bảo quyền lợi, giải đáp thắc mắc của dân, giám sát việc thực hiện đúng sai của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện dự án. Nhưng đã hơn 2 tháng chúng tôi đặt lịch làm việc, qua nhiều lần liên hệ với ông Lê Quang Hiến - Chủ tịch UBND Thị xã, đều không nhận được câu trả lời. Một dự án đang vấp phải nhiều luồng dư luận trái chiều, thay vì trả lời để báo chí có cái nhìn khách quan đa chiều và có thể giải thích tới người dân, lãnh đạo UBND TX. Mỹ Hào lại chọn cách né tránh và im lặng để giải quyết sự việc, trong khi người dân thấy sự bất công với họ nên vẫn tiếp tục con đường gian nan, kêu cứu khắp nơi để tìm câu trả lời…
Trần Hiếu
***Bài viết thông tin thực tiễn phục vụ đề tài nghiên cứu về chính sách, pháp luật và quản lý: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi Luật Đất đai và công tác quản lý quy hoạch đất đai giai đoạn 2015-2025.
