Với sự nỗ lực tự chủ cùng sự hỗ trợ của lãnh đạo các cấp và tổ chức, ngành du lịch Bát Xát đã có những bước phát triển đáng ghi nhận trong những năm qua. Cụ thể, trong giai đoạn thực hiện Đề án số 03/ĐA-TU về “Phát triển du lịch tỉnh Lào cai giai đoạn 2016-2020” và Đề án số 04/ĐA-HU về “Phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Bát Xát giai đoạn 2016-2020”, tốc độ tăng trưởng trung bình về khách du lịch đến Bát Xát là 25%/năm, về thu nhập du lịch là 28%/năm - tốc độ tăng trưởng lớn hơn tỉnh Lào Cai và TX Sa Pa trong cùng giai đoạn.
“Cột cờ Lũng Pô – Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt” không chỉ giáo dục lòng tự hào dân tộc mà còn góp phần phát triển du lịch địa phương.
Tính đến tháng 5/2020, tổng lượng khách đến Bát Xát đạt 115.000 lượt, trong đó có 2.850 lượt khách quốc tế; thu nhập du lịch đạt 67,5 tỷ đồng. Đây là con số hết sức có ý nghĩa trong điều kiện Bát Xát còn là huyện khó khăn, cơ sở hạ tầng chưa thuận lợi cho phát triển du lịch.
Thôn Choản Thèn là một trong những thôn cổ của xã Y Tý, được hình thành cách đây hơn 300 năm.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, dịch bệnh Covid-19 đã tác động tiêu cực và gây thiệt hại nặng nề đối với ngành du lịch Lào Cai trong đó có du lịch Bát Xát. Trước bối cảnh đó, theo việc thực hiện Đề án số 05/ĐA-HU về “Phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Bát Xát giai đoạn 2020 – 2025”, UBND huyện Bát Xát đã xây dựng kế hoạch triển khai đề án với mục tiêu phục hồi du lịch Bát Xát trong điều kiện bình thường mới, tạo tiền đề cho phát triển du lịch Bát Xát giai đoạn 2026-2030 trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và tỉnh Lào Cai.
Y Tý là điểm săn mây thu hút đông đảo giới trẻ.
Về phát triển du lịch, huyện triển khai đồng bộ xây dựng hạ tầng du lịch, nâng cấp hệ thống giao thông, đầu tư xây nhà vệ sinh công cộng và bãi đỗ xe đảm bảo nhu cầu tối thiểu của du khách, dự kiến xây dựng tại thôn Choản Thèn; tiếp tục thu hút đầu tư, hoàn thiện các dự án trọng điểm về du lịch trên địa bàn. Theo đó, huyện tập trung bước đầu xây dựng thương hiệu “Bát Xát - Thiên đường của du lịch dã ngoại và thể thao mạo hiểm hấp dẫn” bằng việc đa dạng hóa các sản phẩm du lịch có tiềm tăng về điều kiện tự nhiên sinh thái, tài nguyên nhân văn như: du lịch mạo hiểm, leo núi, du lịch cộng đồng, trải nghiệm, du lịch văn hóa tâm linh… Ngoài ra, huyện đẩy mạnh phát triển 2 điểm du lịch trọng tâm là: điểm du lịch cộng đồng thôn Choản Thèn, xã Y Tý và điểm du lịch đỉnh Lảo Thẩn, xã Y Tý; liên tục quảng bá qua các kênh truyền thông đại chúng nhằm đưa sản phẩm tiếp cận tới công chúng một cách sâu rộng.
Ruộng bậc thang Bát Xát được du khách du ví như bức tranh thủy mặc thiên nhiên ban tặng cho con người, tạo nên nét riêng có của Y Tý.
Bên cạnh đó, huyện Bát Xát chú trọng trong công tác bảo tồn, khai thác các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, không gian văn hóa truyền thống, đặc biệt là dân tộc Hà Nhì tại thôn Choản Thèn xã Y Tý; tiếp tục truyền dạy và quảng bá làng nghề trạm khắc bạc truyền thống của dân tộc Dao (xã Mường Hum); nghề thủ công đan lát của dân tộc Hà Nhì (xã Y Tý); tổ chức tốt lễ hội thường niên nhằm phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh - di tích Đền Mẫu (xã Trịnh Tường).
Theo UBND huyện Bát Xát, với việc thực hiện và triển khai Đề án 05-ĐA/HU giai đoạn 2020-2025 trong 6 tháng đầu năm 2022, huyện đã đạt được kết quả cụ thể như sau: tổng lượt khách du lịch đến hết tháng 6/2022 ước tính đạt hơn 50.000 lượt khách; tổng doanh thu du lịch ước đạt 59 tỷ đồng; 49 cơ sở lưu trú, dịch vụ du lịch trên địa bàn huyện hoạt động… Đáng chú ý, “Tri thức dân gian canh tác ruộng bậc thang của người Hà Nhì”, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai đã được công nhận theo Quyết định số số 782/QĐ-BVHTTDL ngày 04/04/2022 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Việc thực hiện tốt những mục tiêu đề ra trong giai đoạn 2020-2025 sẽ góp phần định hình các mục tiêu phát triển du lịch đến năm 2030 phù hợp với bối cảnh và xu hướng mới trong ngành du lịch, là căn cứ để cụ thể hóa việc thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ tăng trưởng du lịch Lào Cai được xác định trong Nghị quyết số 11-NQ/TU “về phát triển du lịch tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” cũng như chiến lược phát triển du lịch Việt Nam trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Trong giai đoạn tới, tin rằng bằng sự nỗ lực tự chủ, Bát Xát sẽ trở thành điểm đến du lịch không chỉ có tính cạnh tranh trong tỉnh Lào Cai mà còn của vùng Trung du miền núi Bắc bộ, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.
