VNHN-Mặc dù là quốc gia đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu lúa gạo, nhưng Việt Nam vẫn gặp nhiều áp lực về vấn đề an ninh lương thực từ nhiều yếu tố như: Biến đổi khí hậu, dân số tăng nhanh, đất nông nghiệp mất dần cho các dự án phi nông nghiệp...
Ảnh minh họa - Internet
Nguồn cung cấp lương thực ở nước ta không phải không gặp những vấn đề khi diện tích đất trồng lúa trên thực tế đã giảm gần 30.000ha trong 1 thập kỷ trở lại đây. Cùng với đó, năng suất cây trồng chưa đạt được mục tiêu đề ra do biến đổi khí hậu và sâu hại. Nguồn cung lương thực thì như vậy, nhưng nhu cầu lương thực lại tăng nhanh so với sản xuất. Dân số Việt Nam hiện đang tăng mạnh, dự kiến đạt 100 triệu người vào năm 2020 dẫn đến nhu cầu về lương thực, thực phẩm tăng cao, ước tính sẽ cần thêm 200.000 tấn gạo để đáp ứng nhu cầu lương thực của dân số tăng. Bên cạnh đó, nguyên liệu để sản xuất thức ăn phục vụ chăn nuôi cũng rất thiếu. Ðược biết thức ăn phục vụ ngành chăn nuôi nhằm đáp ứng nhu cầu về đạm phải nhập khẩu tới 70%. Ðặc biệt, Việt Nam được coi là một trong những quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nhiều nhất vì hiện tượng biến đổi khí hậu, do có đường bờ biển dài và có hướng hứng chịu bão, lốc, lượng mưa to và thường xuyên biến đổi. Nhiệt độ trung bình đã tăng 0,5 độ C và mực nước biển dâng cao 20cm so với 50 năm trước. Những hiện tượng khí hậu tiêu cực như mưa lớn, hạn hán và bão lụt ngày càng xuất hiện với cường độ lớn hơn ở Việt Nam... Vì vậy, vấn đề sản xuất lương thực, về lâu dài, không thể không quan tâm thích đáng.
Vậy vấn đề đặt ra là, làm sao để đảm bảo an ninh lương thực song hành cùng phát triển bền vững nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, đáp ứng nhu cầu của con người trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp suy giảm và trên hết là vấn đề gắn an ninh lương thực với bảo vệ môi trường? Theo các chuyên gia, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh để tiến hành một nền sản xuất nông nghiệp hiện đại. Nhưng, những ưu thế này đòi hỏi phải đi đôi với những chính sách phù hợp để định hướng các ngành nông nghiệp tiếp tục phát huy những lợi thế tự nhiên và tăng cường sản xuất nông nghiệp theo hướng hiệu quả và bền vững. Trong quá trình đó, việc áp dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp là tối quan trọng để đưa Việt Nam trở thành một quốc gia cung cấp lương thực quan trọng trong lĩnh vực an ninh lương thực toàn cầu. Để đẩy mạnh công nghệ sinh học nông nghiệp, cần gấp rút tăng cường đầu tư hạ tầng, trang thiết bị, gấp rút có chính sách thu hút nhân lực chuyên ngành giỏi, đồng thời có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp tích cực tham gia phát triển công nghệ sinh học, đưa công nghệ sinh học thành công cụ hữu hiệu trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, giải quyết vấn đề an ninh lương thực và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Tại diễn đàn an ninh lương thực Việt Nam do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp cùng Tập đoàn DuPont (Hoa Kỳ) tổ chức, lãnh đạo ngành nông nghiệp Việt Nam và các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước một lần nữa khẳng định chìa khóa để Việt Nam đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững trong tương lai đó là phải dựa trên yếu tố khoa học và công nghệ. Đây cũng là điểm hướng đến của Chính phủ nước ta trong hiện tại và tương lai, bằng cách kêu gọi đầu tư vào công nghệ sinh học. Một lĩnh vực có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với việc tạo ra nguồn lương thực dồi dào nhưng vẫn đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đã nhận định rằng: “Vai trò của an ninh lương thực không chỉ là về lượng, mà còn phải đảm bảo về chất”. Như vậy nghĩa là sự cải thiện đối với an ninh lương thực là thực sự cấp thiết. Đó không còn là vấn đề của một cộng đồng, một quốc gia mà đã được nâng lên đến tầm nhân loại. Trên thực tế, tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em Việt Nam hiện nay đã giảm xuống 1,3%/ năm. Tuy nhiên, con số này cũng tương đương với khoảng 5 triệu trẻ em của chúng ta còn suy dinh dưỡng, thiếu các chất cần thiết như vitamin, iốt, khoáng chất…; tình trạng thừa cân, béo phì diễn ra với mức độ khó kiểm soát cũng là vấn đề cần quan tâm trong chiến lược an ninh lương thực.
Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng: Ngoài việc chú trọng đến các khâu phát triển sản phẩm nông nghiệp, điều quan trọng không kém là đầu tư cho khâu cất trữ và bảo quản. Nếu như quá trình này không tốt sẽ khiến người nông dân chịu thua lỗ và ngay cả sản phẩm khi ra thị trường cũng không đảm bảo việc giữ nguyên các giá trị như lúc đầu. Như vậy để tháo gỡ áp lực từ bài toán về an ninh lương thực cần phải có chiến lược lâu dài và toàn diện mới giải quyết được các thách thức đặt ra trong thời gian tới.
