Hòa vào không khí mát mẻ của tiết trời sáng mùa thu năm 2024, sáng 18/10 nhiều tình nguyện viên phòng, chống tệ nạn xã hội đã đến có mặt ở phường Kiến Hưng, quận Hà Đông tham gia các hoạt động của chương trình Hội nghị Tập huấn nâng cao năng lực cho đội công tác xã hội tình nguyện trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội.
Qua sự giới thiện của cán bộ Phòng Lao động Thương binh Xã hội quận, chúng tôi đã có dịp làm quen và trò chuyện với những tình nguyện viên tiêu biểu ở phường Phú Lãm và phường Yết Kiêu. Kết thúc câu chuyện, đọng lại trong chúng tôi gói gọn trong hai từ Ấn tượng.
Đồng chí Lê Thị Thuý, Phó Chi cục trưởng Chi cục phòng chống tệ nạn xã hội Hà Nội chủ trì Hội nghị tại phường Kiến Hưng, quận Hà Đông
Trên địa bàn quận Hà Đông hiện có 17 Đội công tác xã hội tình nguyện (gọi tắt là Đội tình nguyện) tại 17 phường với tổng số 153 thành viên. Thường xuyên được củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực hoạt động, các Đội tình nguyện góp phần đáng kể trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội (TNXH), giữ gìn an ninh trật tự địa phương.
Nhiệm vụ của Đội tình nguyện là tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa, ngăn chặn tệ nạn ma túy (MT), mại dâm, giảm lây nhiễm và tác hại của HIV/AIDS, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán tại cộng đồng. Tham gia quản lý, tư vấn, giáo dục, cảm hóa, vận động, hỗ trợ người nghiện MT cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán hòa nhập cộng đồng. Phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tệ nạn MT, mại dâm, HIV/AIDS, mua bán người để báo cho các cơ quan chức năng xử lý và có biện pháp kịp thời ngăn chặn hành vi vi phạm. Ngoài ra, còn tham gia lồng ghép công tác phòng, chống TNXH với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; xây dựng phường lành mạnh, không có TNXH…
Ông Nguyễn Quốc Lộc, Đội trưởng Đội tình nguyện phường Phú Lãm tại Hội nghị Tập huấn 18/10 ở phường Kiến Hưng
Phú Lãm hướng đến là phường sạch ma túy, mại dâm
Trước mặt tôi là người đàn ông nhanh nhẹn, rắn rỏi, độ tuổi U60. Đó là ông Nguyễn Quốc Lộc, Đội trưởng Đội tình nguyện phường Phú Lãm. Là người địa phương và làm nghề buôn bán kinh doanh nhỏ nên ông có thời gian để tham gia công tác xã hội, quan trọng hơn đó là cái tâm của người làm việc chung với mong muốn duy nhất giúp đỡ những mảnh đời sa cơ, có cơ hội làm lại cuộc đời. Ông Lộc tham gia Đội tình nguyện từ năm 2010, đến nay sau 14 năm ông đã có rất nhiều kỷ niệm trong công việc hoàn toàn tự nguyện này. Nhưng ấn tượng nhất đối với ông đó là 2 trường hợp được ông và đội tình nguyện của mình hỗ trợ giúp đỡ. Đầu tiên là cậu thanh niên tên H là người địa phương sinh năm 1990, nghiện ma túy lúc 18 tuổi và đến năm 2012 đã nghiện rất nặng. Được sự vào cuộc quyết liệt của gia đình và địa phương, H đã đi cai nghiện thành công năm 22 tuổi. Vấn đề đặt ra là sau cai nghiện H sẽ làm gì để sống và liệu có tái nghiện? Lúc này với sự chân thành của gia đình H, Đội tình nguyện và ông Lộc đã vào cuộc. Khi tiếp cận, ông Lộc đã nhanh chóng nắm bắt được ưa thích của H là mong muốn được học nghề sửa chữa điện thoại. Ngay lập tức, mọi việc được triển khai đồng bộ và đặc biệt không quên giám sát mọi động thái từ H để hạn chế mức cao nhất sự tái nghiện. Và trời đã không phụ lòng người, sự tận tình của ông Lộc và Đội tình nguyện cùng sự kiên định của H cũng như gia đình để sau 6 tháng H đã có chứng chỉ làm nghề sửa chữa điện thoại. Không dừng lại ở đó, ông Lộc tiếp tục góp ý để gia đình tạo điều kiện cho H học nghề thêm 1 năm. Về phường, ông Lộc và Đội tình nguyện hỗ trợ thủ tục để H có được kinh phí từ các nguồn xã hội của Thành phố bắt đầu sự nghiệp. Giờ đây, H đã có cửa hàng riêng, tự chủ về kinh tế với một vợ và 2 con hạnh phúc.
Trường hợp thứ 2 mà ông Lộc muốn nhắc đến là cháu L ở Tuyên Quang, làm gái bán dâm trên địa bàn phường cách đây 6 năm. Vốn là địa phương ở vị trí đầu mối giao thông nên hiện trạng về tệ nạn xã hội tương đối phức tạp, trong đó có mại dâm. Cháu L còn quá trẻ, mới có 18 tuổi mà đã hành nghề dạn dĩ. Tuy nhiên, sau khi bị bắt trong một đợt phòng chống tệ nạn trên địa bàn, và được sự tuyên truyền, giáo dục về nguy hại của tệ nạn từ các đơn vị quản lý, trong đó có ông Lộc và Đội tình nguyện phường Phú Lãm, cháu L đã được cải tạo và quyết tâm cải tạo thành công để có cơ hội làm lại cuộc đời. Để khi trở lại phường, cháu L đã được Đội tình nguyện tư vấn hỗ trợ giúp đỡ học nghề may, rồi cháu L biết nghề và được giới thiệu vào làm ở Công ty trên địa bàn có thu nhập ổn định trang trải cho cuộc sống. Đến nay cháu L đã có cuộc sống riêng và chuyển về quê hương Tuyên Quang, có dịp trở lại Phú Lãm thường tìm đến ông Lộc và Đội tình nguyện để chào thăm hỏi cám ơn…
Đội trưởng Đội tình nguyện phường Yết Kiêu Trần Văn Viên vui vẻ trò chuyện với chúng tôi tại Hội nghị Tập huấn
Vui buồn công tác xã hội tình nguyện ở phường Yết Kiêu
Vốn là phường trung tâm của quận Hà Đông, các tệ nạn xã hội trên địa bàn phường hết sức phức tạp, nhức nhối, trong đó nổi cộm là ma túy. Trò chuyện cùng ông Trần Văn Viên, Đội trưởng Đội tình nguyện phường Yết Kiêu trong giờ giải lao của buổi tập huấn, tôi đã được sống trong bầu cảm xúc của niềm vui pha lẫn nỗi buồn trong công tác xã hội tình nguyện ở địa phương.
Ông Viên là cán bộ thuộc Tổng cục chính trị quân đội về nghỉ hưu từ năm 1991, quê ở Nam Định và Yết Kiêu là nơi đứng chân của khu tập thể Viện nông nghiệp, nơi vợ ông Viên công tác và được cấp. Do về nghỉ từ những năm 90 nên ông Viên thấu hiểu được địa bàn và dân cư trong khu phố. Là quân nhân, gia đình uy tín, ông Viên luôn được phường, tổ dân phố tín nhiệm khi ông tham gia các công tác xã hội. Từ đó công việc này đã ngấm vào ông lúc nào không hay, chỉ biết rằng ông Viên đã miệt mài với công tác xã hội tình nguyện ở phường Yết Kiêu từ thời còn là thành phố Hà Đông, tỉnh Hà Tây. Và trong quá trình tham gia, ông đã nếm trải đủ những niềm vui và nỗi buồn.
Nỗi buồn ở đây đó là khi tham gia Đội công tác xã hội tình nguyện, cùng với các cơ quan thực thi pháp luật trên địa bàn triển khai các nhiệm vụ, việc va chạm với những đối tượng mà sau đó đi tù là chuyện xảy ra như cơm bữa. Do đó, việc ông Viên và gia đình bị những đối tượng này đe dọa và có những hành động phá hoại tài sản...là chuyện không hiếm, nhất là khi các đối tượng đó mãn hạn tù và tiếp tục con đường lầm lỡ. Kể lại với tôi, ông Viên thực sự thấy rùng mình và coi đó là nỗi buồn sâu thẳm trong quá trình tham gia công tác xã hội tình nguyện.
Nhưng bù lại, niềm vui đến với ông Viên và Đội tình nguyện nhiều hơn những nỗi buồn. Đó là trương hợp một thanh niên sinh năm 1975 tại phường, thời điểm ông Viên và Đội tình nguyện can thiệp là năm 2005 -2008. Lúc đó thanh niên này 30 tuổi đã có vợ con, nghiện ma túy nặng và bắt đầu nhiễm HIV, vừa ra tù. May mắn vợ con không dính bệnh. Bằng sự tận tình và quyết liệt từ ông Viên và Đội tình nguyện phường, thanh niên này đã quyết tâm cai nghiện thành công và dùng ARV với HIV để duy trì cuộc sống. Được phường tạo điều kiện cho vay vốn từ các nguồn xã hội, thanh niên đã quyết chí mua xe ô tô làm dịch vụ, giờ đây cuộc sống và sức khỏe ổn định. Thi thoảng ông Viên vẫn sử dụng dịch vụ xe từ cậu ta. Đó là niềm vui lớn nhất với những tình nguyện viên như ông.
Cuộc trò chuyện với 2 tình nguyện viên tiêu biểu của 2 phường Phú Lãm và Yết Kiêu không lâu, nhưng thực sự để lại trong chúng tôi ấn tượng đặc biệt. Trước hết về cái tâm trong sáng của ông Lộc, ông Viên nói riêng và của các thành viên trong các Đội tình nguyện nói chung. Họ đơn giản tham gia công tác xã hội với mục đích duy nhất là mong muốn xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, mà cụ thể ở đây là tại địa phương họ đang sinh sống và làm việc, để ngày một tốt đẹp, văn minh hơn. Họ không vì một cái gì khác ngoài lợi ích chung của cộng đồng mặc dù nhiều khi họ và gia đình, người thân bị người xấu đe dọa, hiềm khích...Vượt lên tất cả, ông Lộc, ông Viên và các Đội tình nguyện trên địa bàn quận Hà Đông vẫn đang miệt mài, tâm huyết với công tác xã hội.
Dẫu không ít khó khăn, họ vẫn tiếp tục các công việc quen thuộc của mình, thông qua công tác tuyên truyền, truyền thông về phòng, chống TNXH và tiếp cận, tư vấn cho người sau cai nghiện MT, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán, các Đội tình nguyện tiếp nhận, chuyển cơ quan chức năng tin tố giác của quần chúng nhân dân về phòng, chống TNXH. Đồng thời thực hiện nhiều chương trình dạy nghề, tạo việc làm, bình đẳng giới, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử, tiếp cận các dịch vụ y tế, xã hội… giúp đỡ người nghiện MT sau cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán trở về ổn định đời sống, hòa nhập cộng đồng.
Ông Lộc, ông Viên cùng các đội viên Đội tình nguyện trên địa bàn quận Hà Đông đã và đang là “cánh tay” nối dài của các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống TNXH ở cơ sở./.
