29/03/2024 lúc 00:35 (GMT+7)
Breaking News

Tình người xứ Huế trong trận lũ 20 năm trước

VNHN - Trong cơn lũ dữ, nhiều người dân xứ Huế không quản nguy hiểm giúp nhau chống chọi với dòng nước xiết.

VNHN - Trong cơn lũ dữ, nhiều người dân xứ Huế không quản nguy hiểm giúp nhau chống chọi với dòng nước xiết.

Những ngày này, nhà văn Lê Vĩnh Thái (44 tuổi, Phó tổng biên tập tạp chí Sông Hương) chuẩn bị tổ chức cuộc gặp mặt kỷ niệm với 57 học sinh đã cùng ông sống sót qua cơn lũ đầu tháng 11/1999. 20 năm trước, ông Thái là giáo viên Giáo dục công dân tại trường THCS Hương Thọ ở thôn La Khê Trẹm (xã Hương Thọ, huyện Hương Trà). Ngôi làng này nằm đầu sông Hương, nơi dòng Hữu Trạch và Tả Trạch giao nhau rồi chảy về xuôi.

Thôn La Khê Trẹm nằm đầu dòng sông Hương nơi dòng sông Hữu Trạch, Tả Trạch gặp nhau. 

14h30 ngày 1/11/1999, ông Thái đang dạy ở trường thì nghe người dân địa phương thông báo nước lũ từ thượng nguồn đổ về rất lớn. Lo sợ học sinh không thể qua đò về nhà, ông cho các em nghỉ sớm. Song nước lũ lên quá nhanh, chảy xiết, 57 học sinh khối 7 và 8 không thể về nhà. Nhìn ra bên ngoài, ông thấy dòng nước đục ngầu chảy xiết, cuốn theo nhà cửa, gia súc.

"Nước lũ tràn vào phòng học, tôi gọi 57 học sinh tập trung vào một chỗ. Nước dâng đến đâu, chúng tôi kê bàn ghế lên cao đến đó. Trong đêm 1/11, mấy thầy trò không chợp mắt mà chỉ ngồi canh nước lũ, lót dạ bằng mì tôm, cơm vắt do anh bảo vệ trường đem sang", ông Thái nhớ lại.

Rạng sáng 2/11, thấy nước lũ lên ngang cửa sổ, ông Thái và một thầy giáo phá ngói, đưa toàn bộ học sinh lên mái dãy nhà ngồi tránh lũ. Trời đổ mưa lớn và trở lạnh. Mấy chục thầy trò ngồi co ro, ôm nhau trên mái nhà nhìn nước lũ. Đến trưa 2/11, người dân đưa thuyền ra ứng cứu, chở thầy trò lên núi tránh lũ.

Mấy ngày trên núi, ông Thái cùng người dân địa phương đi chặt chuối non, nhổ sắn cho học sinh ăn chống đói. Lũ rút dần, một số em được cha mẹ chèo thuyền lên đón về. Sau khi bàn giao 5 học sinh cuối cùng cho gia đình, ngày 6/11 ông Thái băng đường bộ về nhà ở thành phố Huế.

"Trên đường đi, tôi thấy làng xóm như một bãi chiến trường. Nhìn đâu cũng thấy dải khăn tang và tiếng khóc gào gọi người thân. Xác động vật nổi lềnh bềnh trên sông Hương", ông Thái hồi tưởng. Sáu ngày lũ không liên lạc với gia đình, người thân tưởng ông Thái bị cuốn nên đổ đi tìm. "Về đến nhà, ba ôm lấy tôi mừng mừng tủi tủi", ông Thái kể.

Ở thôn Ngũ Đông (xã Thủy An cũ), nay là phường An Đông, nhiều người dân vẫn nhớ như in trận lũ lịch sử năm 1999, nhất là hình ảnh ông Phan Đình Đơn chèo thuyền, ông Ngô Dần cởi trần lội bộ dắt thuyền đưa dân làng đi tránh lũ ở chợ An Cựu vào sáng 2/11.

Năm nay đã 60 tuổi, ông Phan Đình Đơn kể lại, chiều 1/11/1999 thấy nước lũ đục ngầu ở sông An Cựu đổ về nhanh, ông đưa chiếc thuyền của công ty môi trường về cột ở trước cổng xã Thủy An (nay là trụ sở phường An Đông). Đến tối, nước lũ từ sông An Cựu dâng cao, gây ngập các tuyến đường.

Phan Đình Đơn với tấm bằng khen được tặng 20 năm về trước.

Sáng 2/11, nhà cửa người dân ở thôn Ngũ Đông chìm trong biển nước đục ngầu. Xác người, gia súc bị lũ cuốn trôi ngay trước mắt ông Đơn. Sau khi chở vợ con đến nơi an toàn, ông Đơn quay lại chèo thuyền đến từng hộ dân bị mắc kẹt để giải cứu. Ông Ngô Dân ở gần đó thấy thuyền có nguy cơ cuốn theo dòng nước xiết nên lội nước đến dắt mũi thuyền đi theo con đường dọc sông An Cựu để đưa mọi người đến tránh lũ ở chợ An Cựu. Trong buổi sáng 2/11, ông Đơn và ông Dân cứu được gần 300 người ở xã Thủy An.

"Lúc đó nước lũ đổ về nhanh, thuyền chở đông người nên rất khó di chuyển. Nếu không có anh Dân dắt mũi thuyền, chắc tôi không thể chở được mọi người đi tránh lũ", ông Đơn nói. Sau lũ, ông Đơn được chính quyền tặng bằng khen và đến nay sau 20 năm ông vẫn giữ gìn cẩn thận tấm bằng khen này như một kỷ vật quý giá.

Theo ông Phan Thanh Hùng, Chánh văn phòng Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên Huế, trận lũ năm 1999 gây thiệt hại lớn một phần do công tác dự báo còn yếu kém, không lường trước mức tàn phá. Lý do khác là cơ sở vật chất, nhà cửa của người dân vào năm 1999 còn tạm bợ, nhưng họ chủ quan vì đã trải qua nhiều cơn lũ trước đó.

"Nước lũ từ thượng nguồn sông Hương, sông Bồ đổ về hạ du quá lớn trong khi nước biển dâng cao khiến lũ không thoát kịp ra biển, gây ngập sâu", ông Hùng nói và cho rằng thiệt hại do cơn lũ 1999 có thể lớn hơn con số 352 người chết, 21 người mất tích nếu người dân không tương trợ nhau trong thiên tai. Trong 20 năm qua, cùng với đầu tư xây dựng các công trình phòng chống lũ, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng chú trọng thông tin, phổ biến kiến thức về thiên tai, cách phòng, chống cho người dân.

"Những năm gần đây, khi lũ lụt hay bão xảy ra, lực lượng tại chỗ được bố trí trong các khu dân cư, vùng xung yếu, điểm nóng để ứng trực, tuần tra; ngăn chặn người dân chủ quan đi lại, đánh bắt thủy sản, vớt củi. Chính lực lượng tại chỗ đã giúp hạn chế tối đa thiệt hại về người trong bão lũ", ông Hùng nói.