VNHN - Hiện nay, còn nhiều trường hợp đăng ký tập sự ở một nơi nhưng làm việc ở một nơi khác dẫn đến việc tập sự chỉ mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất là một trong những bất cập lớn nhất sau 6 năm thực hiện Thông tư số 19/2013/TT-BT ngày 28.11.2013 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn tập sự hành nghề luật sư.
Ảnh minh họa
Còn đánh trống ghi tên
Việc quy định chi tiết nội dung của báo cáo tập sự hành nghề luật sư đảm bảo tính thực chất của quá trình tập sự, hạn chế tình trạng “đánh trống ghi tên”, người tập sự phải tập sự trên thực tế thì mới có thể viết báo cáo tập sự chi tiết, đầy đủ nội dung, tránh trường hợp “đi mượn hồ sơ”. Tuy nhiên, Báo cáo tập sự còn sơ sài, mang tính hình thức, chưa thể hiện được quá trình tập sự nên ảnh hưởng nhiều đến chất lượng tập sự hành nghề luật sư, chưa phản ánh được năng lực và trình độ chuyên môn của người tập sự.
Đánh giá 6 năm triển khai thực hiện Thông tư số 19/2013 cho thấy, chất lượng tập sự hành nghề luật sư đã từng bước được nâng cao, người tập sự được cập nhật kiến thức pháp luật, rèn luyện kỹ năng hành nghề luật sư cũng như trau dồi Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam, có môi trường thực tiễn để cọ xát, tích lũy kinh nghiệm. Các kỳ kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư do Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức thực hiện đã dần đi vào ổn định, nền nếp, chất lượng kiểm tra cũng được kiểm soát chặt chẽ hơn, về cơ bản thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Bên cạnh những điểm sáng nêu trên, thì theo phán ánh của nhiều địa phương, đại diện văn phòng luật sư cho thấy, Thông tư số 19/2013/TT-BTP đã bộc lộ không ít bất cập, hạn chế. Trong đó, nổi lên, còn nhiều trường hợp đăng ký tập sự ở một nơi nhưng làm việc ở một nơi khác dẫn đến việc tập sự chỉ mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất; việc tập sự hành nghề luật sư ở nhiều nơi chưa đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp, Bộ Tư pháp Nguyễn Thị Mai nêu thực tế, do kiến thức tự thu thập được cũng như kiến thức luật sư hướng dẫn truyền đạt trong quá trình tập sự còn nhiều hạn chế, bởi vậy, khi hành nghề không ít luật sư còn non kém về kỹ năng, vi phạm những quy tắc ứng xử thông thường nhất của nghề luật sư. Một số người tập sự chưa thực sự có ý thức trong việc học hỏi, tích lũy kiến thức cũng như nghiêm túc thực hiện quyền, nghĩa vụ của người tập sự, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng tập sự nói chung.
Trong khi đó, việc giám sát tập sự hành nghề luật sư của các Đoàn Luật sư, tổ chức hành nghề luật sư nhận tập sự chưa được thực hiện có hiệu quả, còn lỏng lẻo. Điều này dẫn đến việc nhiều người tập sự chỉ đăng ký tập sự tại Đoàn Luật sư nhưng không báo cáo đầy đủ những thay đổi trong quá trình tập sự (thay đổi nơi tập sự, luật sư hướng dẫn...) cũng như kết quả tập sự. Nhiều người đăng ký tập sự tại nơi này nhưng lại xin làm việc ở nơi khác với mục đích kinh tế. Ngoài ra, còn có tình trạng người tập sự chỉ đăng ký và chờ đủ thời gian để đề nghị tham dự kỳ kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư. Có trường hợp người tập sự đăng ký tập sự nhưng hầu như không liên hệ với luật sư hướng dẫn.
Hai lần không đạt: Xóa tên khỏi danh sách
Nâng cao chất lượng tập sự hành nghề luật sư và chất lượng kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư; đồng thời phát huy vai trò của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư, tổ chức hành nghề luật sư trong việc tập sự hành nghề luật sư và kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư là mục tiêu hướng tới của quá trình sửa đổi, bổ sung Thông tư số 19/2013. Chính vì thế, Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư số 19/2013/TT-BTP đã đề xuất nhiều vấn đề từ người tập sự hành nghề luật sư; đăng ký tập sự hành nghề luật sư; gia hạn tập sự hành nghề luật sư và không công nhận thời gian tập sự hành nghề luật sư; quyền và nghĩa vụ của tổ chức hành nghề luật sư, Đoàn luật sư nhận tập sự; kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư; gia hạn tập sự hành nghề luật sư và không công nhận thời gian tập sự hành nghề luật sư…
Chẳng hạn liên quan đến người tập sự hành nghề luật sư, Dự thảo bổ sung 1 trường hợp được tập sự hành nghề luật sư để phù hợp với quy định của Luật Luật sư và tình hình thực tiễn là “Người có quyết định công nhận Giấy chứng nhận tốt nghiệp đào tạo nghề luật sư ở nước ngoài” quy định tại Điều 1 Thông tư số 17/2011/TT-BTP; đồng thời quy định rõ các trường hợp không được tập sự như khi đang là cán bộ, công chức, viên chức, tập sự trong thời gian chưa được xóa án tích… Trên thực tế có một số trường hợp không đủ điều kiện tập sự nhưng che giấu thông tin, đã được Đoàn Luật sư tiếp nhận tập sự và Hội đồng kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư không phát hiện ra vi phạm, sau đó cho tham dự kiểm tra và đạt kết quả kiểm tra. Để khắc phục tình trạng này, Dự thảo bổ sung vào thành phần hồ sơ tham dự kiểm tra mẫu Giấy đề nghị tham dự kiểm tra theo hướng chi tiết các thông tin về nhân thân, quá trình công tác, khen thưởng, kỷ luật; bản sao bằng thạc sĩ luật cho phù hợp với quy định của Luật Luật sư…
Dự thảo cũng quy định rõ các trường hợp không đạt yêu cầu tập sự như, đối với các trường hợp không đạt yêu cầu tập sự theo đánh giá của luật sư hướng dẫn và tổ chức hành nghề luật sư nhận tập sự hoặc trong trường hợp có lý do chính đáng (sức khỏe yếu, đi học ở nước ngoài hoặc lý do chính đáng khác) thì dự thảo quy định họ được gia hạn tập sự hành nghề luật sư tối đa 2 lần, mỗi lần 6 tháng. Trong trường hợp gia hạn tập sự lần thứ hai mà người tập sự vẫn không đạt yêu cầu tập sự thì Ban chủ nhiệm Đoàn Luật sư nơi đăng ký tập sự ra Quyết định xóa tên người đó khỏi danh sách người tập sự của Đoàn Luật sư. Bên cạnh việc quy định rõ hơn trách nhiệm của các Đoàn luật sư, Dự thảo cũng đã quy định cụ thể hơn trách nhiệm của Sở Tư pháp, Bộ Tư pháp trong việc kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm về tập sự hành nghề luật sư.
