VNHN - Tại xã vùng cao của huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đang nỗ lực xây dựng sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) theo chỉ tiêu 10.2 của tiêu chí 10 về “Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập” cho người dân. Trong đó có sản phẩm chè Bản Liền, đây là sản phẩm nông nghiệp đầu tiên của địa phương tìm được chỗ đứng ở Mỹ và châu Âu.
Xã Bản Liền hiện có hơn 500ha chè Shan, trong đó trên 400ha chè hữu cơ. Nhờ có thị trường xuất khẩu ổn định, mỗi năm Hợp tác xã Chè Bản Liền thu mua khoảng 400 tấn chè búp tươi.
Cách trung tâm huyện Bắc Hà gần 30 km, xã Bản Liền như là một thung lũng được bao bọc xung quanh bởi núi non trùng điệp nên có khí hậu mát mẻ, thiên nhiên ưu đãi với cảnh sắc phong thủy hữu tình. Đặc biệt thổ nhưỡng ở nơi đây rất thích hợp để trồng chè. Những người già nhất ở bản Liền cũng không nhớ nổi đồi chè cổ thụ có từ bao giờ. Chỉ biết khi lớn lên đã thấy những cây chè Shan tuyết cao quá đầu người, trải qua bao mùa mưa nắng vẫn hiên ngang, sừng sững giữa núi đồi; bền bỉ và kiên trì bám đất như chính sức sống của cộng đồng người Tày cư ngụ bao đời nơi đây.
Trước đây, người Tày ở bản này chưa biết quý cây chè, cứ để mặc cây tự lớn với nắng mưa, sương gió.Chủ yếu là hái về rồi sao lên để gia đình uống. Nhưng bây giờ thì khác, nhà nào có chè cũng học cách chăm sóc cây và thu hái đúng mùa vụ theo hướng dẫn. Nhiều hộ trong thôn đã thoát nghèo, vươn lên khá giả nhờ cây chè. Với đồng bào Tày ở đây, cây chè đã trở thành linh hồn của bản, đem lại no ấm cho người dân.
Xác định chè là cây có giá trị hàng hóa, có triển vọng nâng cao thu nhập cho người dân, nên năm 2004, huyện Bắc Hà đã thành lập Hợp tác xã Chè Bản Liền đứng ra bao tiêu toàn bộ sản phẩm chè cho người dân trên địa bàn. Khi hợp tác xã được thành lập, người dân đã thay đổi nhận thức và quan tâm phát triển cây chè. Từ hơn 100 thành viên ban đầu, đến nay xã đã có hơn 300 hộ liên kết trồng chè và bán chè búp tươi cho Hợp tác xã Chè Bản Liền. Điểm đặc biệt của chè Bản Liền là người dân tham gia hợp tác xã phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về chăm sóc, thu hái, vận hành dây chuyền chế biến và phân loại chè thành phẩm. Chè được trồng hoàn toàn tự nhiên nên trung bình mỗi tháng người dân chỉ thu hái một lần. Lao động trong xưởng chế biến có giày dép và trang phục bảo hộ riêng.
"Chúng tôi phải tuân thủ đầy đủ 25 tiêu chuẩn ngặt nghèo do các tổ chức quốc tế quy định. Về cơ bản, sản phẩm chè Bản Liền được canh tác tự nhiên, không sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Hợp tác xã cấp giấy chứng nhận cho 310 hộ tham gia sản xuất chè. Mỗi hộ trồng chè đều có mã số, sổ sách ghi chép và chúng tôi kiểm tra ngẫu nhiên hằng năm, lấy mẫu đất của đồi chè bất kỳ để làm các xét nghiệm. Nếu hộ nào vi phạm sẽ tước giấy chứng nhận, không thu mua chè búp tươi”, ông Phạm Quang Thận, Giám đốc Hợp tác xã Chè Bản Liền chia sẻ.
Nhờ đó, sản phẩm chè Bản Liền đã đạt Chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn châu Âu; tiêu chuẩn Canada và Mỹ; Chứng nhận Fairtrade Certificate - Ban Lien Organic Tea Cooperative (Chè hữu cơ thương mại bình đẳng)... Đây là những tấm “visa” đưa sản phẩm chè Bản Liền thâm nhập thị trường Mỹ và châu Âu, là sự nỗ lực của chính quyền, người dân, doanh nghiệp và hợp tác xã. Sản phẩm chè Shan hữu cơ Bản Liền cũng là sản phẩm OCOP đạt chứng nhận 5 sao duy nhất của Lào Cai.
Nhờ có thị trường xuất khẩu ổn định, mỗi năm Hợp tác xã Chè Bản Liền thu mua khoảng 400 tấn chè búp tươi. Sau đó, chế biến thành các sản phẩm: hồng trà, trà sấy, trà đen, trà trắng, trà bánh… xuất khoảng 100 tấn khô sang 10 nước ở châu Âu, châu Mỹ…“Theo tôi được biết, hiện duy nhất sản phẩm trà bánh của Bản Liền có thể xuất khẩu sang châu Âu để sử dụng trong ngành thực phẩm, mỹ phẩm” - ông Thận cho biết thêm. Cung không đủ cầu, do đó, kể cả trong thời điểm nhiều ngành nghề lao động của cả nước lao đao vì dịch COVID-19, HTX chè Bản Liền hầu như không bị ảnh hưởng../.
