VNHN - Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thiết lập khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ đang được Bộ Quốc phòng lấy ý kiến. Trong đó, Dự thảo đã quy định rõ vùng cấm bay, hạn chế bay đối với các loại thiết bị này.
Ảnh minh họa - internet
Hoạt động tự phát
Tại Mỹ, UAV chỉ được hoạt động ở độ cao nhỏ hơn 120 mét (so với địa hình), không hoạt động gần các khu vực cảng hàng không, sân bay trong phạm vi 5 dặm (khoảng 8km); không được hoạt động gần khu vực quốc phòng, an ninh; hạn chế hoạt động khu vực đông người, không bay phía trên và bay qua người.
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ (UAV) được ứng dụng, sử dụng rộng rãi trên các lĩnh vực đời sống xã hội. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình hình hoạt động các phương tiện này có diễn biến phức tạp, không ít hoạt động có tính tự phát, nguy cơ ảnh hưởng tới quốc phòng, an ninh, an toàn bay và trật tự an toàn xã hội. Theo thống kê của Bộ Quốc phòng gần đây đã phát hiện những vụ việc vi phạm, đáng chú ý: 3 lần UAV xâm phạm trụ sở Bộ Quốc phòng (năm 2016); Quân đoàn 3, Quân chủng Hải quân (năm 2017).
Còn theo báo cáo ủy ban an ninh Hàng không quốc gia vào các ngày 19.9.2019 và 16.10.2019, xảy ra các vụ máy bay hàng không dân dụng khi hạ, cất cánh tại sân bay Tân Sơn Nhất và Phú Quốc đã va phải vật thể không xác định (rất nhiều khả năng là UAV cỡ nhỏ) làm móp đầu mũi máy bay, đe dọa nghiêm trọng an toàn bay. Trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn toàn xã hội, với trọng lượng từ vài trăm gam đến vài chục kilôgam; khả năng bay cao từ vài chục mét đến hàng nghìn mét, nếu bị sự cố có thể gây nguy hiểm cho người, phương tiện và các công trình dưới mặt đất; các loại UAV (dạng Flycam) có thể được lợi dụng để thu thập trái phép thông tin, hình ảnh của tổ chức, cá nhân.
Hiện, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo không cấp phép bay UAV tại một số khu vực như: cảng hàng không, sân bay có hoạt động bay của tàu bay có người lái; các khu vực quốc phòng, an ninh; công bố cấm bay tạm thời với UAV trong khu vực, thời điểm diễn ra các sự kiện chính trị, ngoại giao quan trọng của đất nước; hạn chế cấp phép bay cho UAV ở các khu vực biên giới, khu vực đông dân cư. Tuy nhiên, Nhà nước hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật về thiết lập khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với UAV, cho nên việc định danh khu vực và xác định phạm vi để triển khai các giải pháp quản lý hoạt động bay của UAV còn có không ít khó khăn.
Cấm bay khu vực an ninh, quốc phòng
Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thiết lập khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ gồm 6 điều (từ Điều 1 đến Điều 6) quy định về thiết lập các khu vực, các giới hạn cấm bay, hạn chế bay đối với UAV trong vùng trời lãnh thổ Việt Nam. Theo đó, Dự thảo xác định khu vực cấm bay như, khu vực các công trình quốc phòng và khu quân sự đặc biệt quan trọng do Chính phủ ủy quyền cho Bộ Quốc phòng trực tiếp chỉ đạo việc quản lý, bảo vệ… ; khu vực trụ sở làm việc, gồm: Các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành, Trung ương; trụ sở ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; trụ sở làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Khoảng cách UAV hoạt động đến ranh giới khu vực cấm theo chiều ngang không nhỏ hơn 200 mét ở mọi độ cao… Khu vực quốc phòng, an ninh như, khu vực đóng quân; khu vực triển khai lực lượng, trang thiết bị chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện chiến đấu, bảo vệ mục tiêu; khu vực kho tàng, nhà máy, căn cứ (trung tâm) hậu cần, kỹ thuật… cũng được Dự thảo đưa vào diện vùng cấm UAV hoạt động.
Đối với khu vực cảng hàng không, sân bay có hoạt động của tàu bay hàng không dân dụng, quân sự, Dự thảo xác định tùy thuộc vào quy mô của từng loại sân bay. Chẳng hạn, sân bay có 1 đường cất, hạ cánh, phạm vi cấm được giới hạn trong khu vực hình chữ nhật, xác định từ vị trí ngưỡng tại hai đầu của đường cất, hạ cánh mở rộng và kéo dài ra phía ngoài hai đầu đường cất, hạ cánh đến 15.000 mét và từ đường tim của đường cất, hạ cánh mở rộng sang hai bên 5.000 mét ở mọi độ cao… Ngoài ra, Dự thảo cũng xác định, khu vực nằm trong giới hạn của đường hàng không, các vệt bay, hành lang bay đã được cấp phép trong vùng trời Việt Nam. Phạm vi giới hạn của đường hàng không được nêu trong Tập thông báo tin tức hàng không của Việt Nam “AIP Việt Nam” do Cục Hàng không Việt Nam công bố.
Ngoài quy định khu vực cấm bay, Dự thảo còn đề xuất các khu vực hạn chế bay, như khu vực vùng trời có độ cao lớn hơn 120 mét so với địa hình; biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc là 25.000 mét tính từ đường biên giới trở vào nội địa Việt Nam ở mọi độ cao…; biên giới trên đất liền giữa Việt Nam với Lào, Campuchia là 10.000 mét tính từ đường biên giới trở vào nội địa Việt Nam ở mọi độ cao… Đặc biệt đối với khu vực tập trung đông người, Dự thảo đã đề xuất, UAV không được bay phía trên và bay qua người (trừ người trực tiếp điều khiển hoặc tổ chức thực hiện hoạt động bay). Việc tổ chức các hoạt động bay của UAV trong khu vực hạn chế bay phải đáp ứng các yêu cầu của cơ quan cấp phép bay", quy định này để các cơ quan có thẩm quyền quản lý, giám sát hoạt động bay bảo đảm an toàn hàng không.
