VNHN - Nhiều bài báo, nhiều cuốn sách đã viết về ông với hình ảnh của một nhà quản lý tâm huyết, nhà khoa học nhiệt thành, nhà giáo đầy tâm đức. Nhìn lại chặng đường cần mẫn, say mê làm việc, miệt mài nghiên cứu đã qua, với khát vọng cống hiến không ngừng nghỉ, ông đã có những đóng góp đáng tự hào cho sự nghiệp đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng và phát triển đất nước. Ông là PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc - Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm sinh năm 1969 tại xã Tiền Phong (nay là xã Hồng Phong), huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương - một vùng quê nghèo nhưng có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời. Truyền thống quê hương ấy đã hun đúc, tôi luyện trong ông một ý chí, nghị lực phấn đấu không ngừng để thành công trong sự nghiệp sau này. Ngay từ đầu năm học cấp II (lớp 5), ông đã thi đỗ vào lớp chuyên toán của tỉnh Hải Hưng (nay là tỉnh Hải Dương và Hưng Yên) và là học sinh chuyên toán của tỉnh cho đến khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Không chỉ vậy, bởi có thành tích xuất sắc, ông còn được chọn vào đội tuyển của tỉnh Hải Hưng đi thi học sinh giỏi toán toàn quốc năm lớp 7 và thi học sinh giỏi vật lý toàn quốc năm lớp 12.
Miệt mài học tập, sau khi rời mái trường phổ thông, ông đăng ký dự thi vào chuyên ngành Điều khiển tàu biển, Trường Đại học Hàng hải - một trong những trường đại học danh giá nhất hồi đó, với mơ ước làm thuyền trưởng tàu viễn dương để “đưa những con tàu rẽ sóng đạp đại dương, vượt qua phong ba, bão tố, đến các bến bờ của năm châu bốn biển”. Trải qua 5 năm miệt mài học tập dưới mái trường đại học với kỷ luật như một trường quân đội, cùng với những năm tháng học phổ thông chuyên toán của tỉnh, đã hun đúc, rèn luyện cho ông tư duy khoa học cùng sự nỗ lực, kiên trì không mệt mỏi. Sau khi ra trường, mang trong mình sự nhiệt huyết của tuổi thanh xuân và lòng nhiệt thành ham học hỏi, ông liên tục tham gia các lớp học dưới nhiều hình thức ở các trường đại học, ngay cả khi đã đi làm ở nhiều cơ quan, đơn vị khác nhau. Bên cạnh bằng Kỹ sư điều khiển tàu biển, ông đã tốt nghiệp và có thêm 5 bằng cử nhân của các trường: Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội; Đại học Ngoại thương; Đại học Kinh tế quốc dân; Đại học Quốc gia Hà Nội; Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Ông đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Kinh tế tại trường Đại học Kinh tế quốc dân, đạt loại Giỏi, và được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp bằng Tiến sĩ Kinh tế năm 1999 khi vừa tròn 30 tuổi. Không dừng lại ở đó, ông vẫn tiếp tục học và được Đại học Quốc gia Hà Nội cấp bằng Thạc sĩ Luật học năm 2005 và Tiến sĩ Luật học năm 2014. Năm 2016, ông được phong học hàm Phó Giáo sư Kinh tế. Có thể nói, từ khi bắt đầu học phổ thông (năm 1974) đến khi đạt học vị Tiến sĩ Luật học (năm 2014) là 40 năm ông học tập liên tục, không ngừng nghỉ tại các trường phổ thông và trường đại học.
Trong quãng thời gian đó, ông tích cực tham gia nhiều khóa đào tạo ở nước ngoài để trau dồi tri thức, nâng cao trình độ, nghiệp vụ chuyên môn. Năm 1998, ông được học bổng tham gia khóa học về quản lý vận tải đa phương thức tại Vương quốc Bỉ. Năm 2001, ông tiếp tục nhận được học bổng tham gia khóa đào tạo về xã hội học tại Trường Đại học Michigan, Hoa Kỳ,… Đến năm 2015, ông được chọn và hoàn thành khóa bồi dưỡng dự nguồn cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước (khóa VI) tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Ông là một tấm gương sáng, tiêu biểu cho thế hệ trẻ về niềm đam mê học tập.
Với gần 30 năm công tác, PGS. TS. Vũ Trọng Lâm đã từng đảm nhiệm nhiều chức vụ khác nhau như: Trợ lý Giám đốc Văn phòng Thủy đạc; Cán bộ, Phó Trưởng phòng Hàng không Công ty Giao nhận Kho vận Ngoại thương, Bộ Thương mại; Quận ủy viên Quận ủy Hoàn Kiếm; Trưởng phòng Kế hoạch - Quản lý khoa học, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội; Phó Chánh Văn phòng Thành ủy Hà Nội. Khi được bầu là Quận ủy viên (31 tuổi), ông là Quận ủy viên trẻ nhất của Quận ủy Hoàn Kiếm lúc đó. Khi được bổ nhiệm là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội (33 tuổi), ông là lãnh đạo cấp sở, ngành trẻ nhất thành phố Hà Nội khi ấy.
PGS.TS Vũ Trọng Lâm, đại diện NXB Chính trị Quốc gia Sự thật nhận Giải A Giải thưởng Sách Quốc gia 2019: Ảnh - Minh Quyết, TTXVN
Từ tháng 12/2007, ông chuyển về công tác tại Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và giữ nhiều trọng trách: Phó Trưởng ban Nghiên cứu khoa học xuất bản; Phó Giám đốc phụ trách, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Nghiên cứu khoa học kiêm Tổng biên tập Tạp chí Nhịp cầu Tri thức; Trưởng ban sách Đảng; Chủ tịch Công đoàn; Ủy viên BCH Đảng bộ Khối biên tập, Phó Bí thư Đảng ủy Khối Biên tập; Ủy viên BCH Đảng bộ NXB, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó Bí thư Đảng ủy NXB. Tháng 7/2011, 42 tuổi, ông được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc - Phó Tổng biên tập NXB Chính trị quốc gia Sự thật, là Phó Giám đốc - Phó Tổng biên tập trẻ nhất của NXB Chính trị quốc gia Sự thật kể từ khi thành lập (năm 1945) cho đến nay. Từ tháng 2/2017, ông là Ủy viên Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nhiệm kỳ 2016 - 2021. Bên cạnh đó, ông còn tham gia Hội Hữu nghị Việt - Mỹ thành phố Hà Nội, và từng là Tổng Thư ký, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký, hiện là Ủy viên Ban Thường vụ Hội Hữu nghị Việt - Mỹ thành phố Hà Nội, nhiệm kỳ 2017 - 2022.
Dù ở bất cứ cương vị nào, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm đều tận tâm với công việc, nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Mặc dù rất bận rộn với vai trò quản lý và công tác chuyên môn, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm vẫn luôn dành nhiều tâm huyết, say mê với công tác nghiên cứu khoa học. Đến nay, ông đã biên tập và đọc duyệt nội dung hàng nghìn cuốn sách, là tác giả, đồng tác giả, chủ biên và đồng chủ biên của 20 đầu sách, 70 bài viết trên các tạp chí và kỷ yếu hội thảo khoa học trong nước và quốc tế, là chủ nhiệm hơn 10 đề tài khoa học cấp bộ và tương đương. Trong đó, có những công trình mang lại nhiều giá trị cả về mặt lý luận và thực tiễn như: (1) Nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế (chủ biên), NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2006; (2) Kinh tế tri thức ở Việt Nam - Quan điểm và giải pháp phát triển (chủ biên), NXB. Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 2004; (3) Xác định mũi nhọn kinh tế của thủ đô Hà Nội (tác giả), NXB. Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 2017; (4) Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam (tác giả), NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2017; (5) Văn hóa đối ngoại Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế (chủ biên), NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2018; (6) Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và sự vận dụng trong xây dựng Đảng về đạo đức hiện nay do nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu làm chủ biên, NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019 (đồng tác giả); (7) Đổi mới và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ trong giai đoạn mới (Cao Văn Thống, Vũ Trọng Lâm), NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019; v.v...
Trong đó, cuốn sách Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đã được dịch và phát hành ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, đang được NXB. Nhân dân, Trung Quốc dịch và phát hành ở Trung Quốc; cuốn sách được giải C về sách chính trị, kinh tế, pháp luật (không có giải A) Giải thưởng sách Quốc gia Việt Nam năm 2019. Cuốn sách Văn hóa đối ngoại Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế được NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, NXB và Phát hành sách quốc gia Lào, NXB. Nhân dân Giang Tô (Trung Quốc) phối hợp và xuất bản bằng 3 thứ tiếng và phát hành tại 3 nước Việt Nam, Lào và Trung Quốc,…
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm trao tặng sách lý luận, chính trị dịch sang tiếng Lào cho Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào
(Viêng Chăn, ngày 16-01-2019).
Bên cạnh hình ảnh của một nhà quản lý tâm huyết, nhà khoa học nhiệt thành, ở PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, còn có cả hình ảnh của một nhà giáo luôn tận tâm, tận lực, hết lòng với sự nghiệp đào tạo, truyền thụ tri thức cho sinh viên, học viên. Ông tham gia kiêm giảng tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân từ năm 1998; là thành viên Hội đồng Trường của Học viện Quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) và là thành viên Hội đồng Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế quốc dân. Cho tới thời điểm hiện tại, ông đã tham gia đào tạo biết bao thế hệ sinh viên cũng như tham gia hướng dẫn nhiều nghiên cứu sinh, hơn 20 học viên cao học, tham gia hàng trăm hội đồng đánh giá luận văn thạc sỹ, tiến sỹ ở các cơ sở đào tạo, góp phần không nhỏ trong việc bồi dưỡng, đào tạo lớp thế hệ trẻ đầy tài năng, tâm đức trong sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, tiếp bước và phát triển con đường khoa học nước nhà.
Ghi nhận những đóng góp của ông đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, Nhà nước đã trao tặng ông nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhì, hạng Ba; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. 10 bộ, ban, ngành và thành phố Hà Nội đã trao tặng ông các kỷ niệm chương: Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ, Vì sự nghiệp xây dựng Thủ đô, Vì sự nghiệp thông tin và truyền thông, Vì sự nghiệp ngoại giao, Vì hòa bình và hữu nghị giữa các dân tộc, Vì sự nghiệp Văn phòng cấp ủy, Vì sự nghiệp xây dựng tổ chức công đoàn, Vì sự nghiệp xây dựng Đảng Khối cơ quan Trung ương, Vì sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo, Vì sự nghiệp xuất bản sách lý luận, chính trị của Đảng và Nhà nước và Bằng khen của 12 cơ quan, bộ, ban, ngành, thành phố Hà Nội: Bộ Khoa học và Công nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XI của Đảng, Ban Chỉ đạo công nghệ thông tin các cơ quan Đảng, Bộ Tư lệnh Quân khu Thủ đô, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, NXB Chính trị quốc gia Sự thật và UBND thành phố Hà Nội.
Dành cả cuộc đời để sống, làm việc và cống hiến, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm luôn mong muốn cống hiến hết sức mình, phục vụ cho lợi ích của cộng đồng và xã hội. Từng lớp, từng lớp thế hệ trẻ đã được ông bồi dưỡng, đào tạo, giờ đây đã ngày càng trở nên mạnh mẽ, cứng cáp, bản lĩnh và vững vàng hơn, đang từng ngày góp phần vào việc mang lại diện mạo mới tươi sáng và rực rỡ hơn cho đất nước. Cuối cùng, xin cho phép chúng tôi được gửi lời tri ân sâu sắc nhất đến ông - một nhà quản lý, một nhà khoa học, một nhà giáo vẹn tròn tâm tài, đầy đáng kính của nước nhà.
