VNHN - Trí tuệ nhân tạo (AI) được Chính phủ đưa vào danh mục công nghệ cao ưu tiên đầu tư phát triển. Mặc dù được trả mức lương khá cao, nhưng tại Việt Nam nguồn nhân lực ngành này đang và sẽ thiếu hụt trầm trọng.
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang là cuộc đua của những gã khổng lồ công nghệ. Nó có tiềm năng giải quyết rất nhiều vấn đề, nên không có gì ngạc nhiên khi những công ty công nghệ lớn nhất trên thế giới đều xây dựng trung tâm nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào những sản phẩm của họ.
Tại Việt Nam, những công ty trong nước cũng đã nhanh chóng "bắt sóng" xu hướng AI của thế giới từ 1-2 năm qua và bước đầu có sản phẩm cụ thể. Mặc dù còn nhiều khó khăn cả về nguồn vốn và con người, sự đầu tư của những doanh nghiệp Việt cho thấy khát vọng phát triển AI để khẳng định chỗ đứng trong bản đồ công nghệ thế giới. Các tên tuổi công nghệ hàng đầu Việt Nam hiện nay đều đã bắt tay vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI cho các sản phẩm của mình.
Ảnh minh họa
Vào cuối 2017 và cuối 2018, Zalo tổ chức hội thảo Zalo AI Summit, quy tụ nhiều chuyên gia trong lĩnh vực AI tại Việt Nam và quốc tế. Tại sự kiện gần nhất, Zalo đã tổng kết lại những thành quả của mình sau 1 năm “dấn thân” vào lĩnh vực AI với việc thành lập phòng nghiên cứu Zalo AI và xác định 2 mũi nhọn nghiên cứu Zalo Brain, Zalo Assistant. Một trong hai sản phẩm nói trên đã dần hoàn thiện và chính thức được công bố tại sự kiện.
Thành quả của các kỹ sư và nhà khoa học Zalo AI trong năm qua chính là trợ lý ảo Ki-Ki. Sự khác biệt của Ki-Ki với những trí tuệ nhân tạo do các hãng công nghệ trên thế giới phát triển nằm ở khả năng nhận diện khá tốt giọng nói của người Việt. Bên cạnh đó, Ki-Ki cũng trả lời bằng giọng của ba miền gồm Bắc, Trung, Nam khá tự nhiên.
Thế nhưng theo Báo cáo thị trường nhân lực ngành công nghệ thông tin (CNTT) năm 2019 của Tập đoàn nhân sự Navigos, mức lương trung bình của nhóm kỹ sư phát triển phần mềm liên quan AI là 1.844 USD/tháng (tương đương 43 triệu đồng). Nhân lực trong ngành AI còn nhận các chế độ ưu đãi khác như thưởng lương tháng 13, thưởng tết, thưởng theo các dự án.
Ảnh minh họa
Mặc dù trả mức lương khá cao nhưng các doanh nghiệp vô cùng khó khăn trong tuyển dụng. Ông Trần Hồng Thắng, Giám đốc Ban Quản trị dữ liệu (Ngân hàngVietinBank), cho hay: “Chúng tôi phải mất 4 năm mới tuyển dụng được 3 vị trí cần sử dụng công nghệ AI nhưng đều chưa đáp ứng được chuyên môn công việc. Thực tế, những người giỏi về công nghệ AI lại ít am hiểu các chuyên môn nghiệp vụ của ngành ngân hàng. Điều này dẫn đến việc các mô hình tính toán, phân tích rất tốt được tạo ra nhưng nghịch lý là những người tiếp nhận và sử dụng lại không chấp nhận, vì quá khó hiểu”.
Tai hội thảo Phát triển nhân lực AI trong lĩnh vực khoa học dữ liệu do Bộ KH-CN tổ chức mới đây, Giáo sư Nguyễn Thanh Thủy, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội), cho biết nguồn cung cấp chuyên gia AI chủ yếu là tu nghiệp tại nước ngoài, từ một số trường ĐH danh tiếng về công nghệ. Một số doanh nghiệp lớn của VN cũng tung ra chính sách chiêu mộ tài năng AI nhưng số lượng vẫn không đáp ứng tốc độ phát triển nói chung.
“Theo Google Brain, nhu cầu nhân lực phục vụ AI là 1 triệu người, nhưng chỉ có khoảng 10.000 nhân lực chất lượng cao đáp ứng. Tại VN, dự báo trong năm 2019 sẽ thiếu 70.000 - 90.000 nhân sự công nghệ thông tin trên tổng nhu cầu 350.000 nhân lực toàn thị trường”, Giáo sư Nguyễn Thanh Thủy nói. Để bắt kịp nhu cầu thị trường lao động chất lượng cao, một số trường ĐH đã bắt đầu mở thêm chuyên ngành đào tạo AI.
Ảnh minh họa
Tiến sĩ Tạ Hải Tùng, Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin (ĐH Bách khoa Hà Nội), cho biết năm 2019 là năm đầu tiên trường tuyển sinh 2 ngành đào tạo liên quan đến AI với điểm số đầu vào 27 thuộc nhóm cao nhất trường. Ông Tùng cũng cho hay một công ty của Nhật Bản vừa tuyển 12 sinh viên chương trình kỹ sư công nghệ thông tin Việt - Nhật sang làm việc với mức lương 6.000 USD/tháng (tương đương hơn 130 triệu đồng/tháng). Với 143 triệu điện thoại, máy tính đang sử dụng tại VN, Giáo sư Hồ Tú Bảo, Viện trưởng Viện John von Neumann (ĐH Quốc gia TP.HCM), nhận định đây chính là cơ hội để phát triển nhân lực AI của VN.
“Việc tìm kiếm những bậc thầy đào tạo AI để phát triển nhân lực là yếu tố quan trọng, chúng ta cần tập trung nguồn lực bao gồm các chuyên gia trong và ngoài nước để xây dựng nền tảng AI vững mạnh. Các doanh nghiệp cần phối hợp với đơn vị đào tạo đưa giáo trình và khóa học ngắn hạn tạo ra lộ trình phát triển nhân lực AI chuyên nghiệp”, ông Bảo bày tỏ.
Đại diện Tập đoàn công nghiệp viễn thông Quân đội (Viettel) chia sẻ, Viettel có rất nhiều bài toán cần giải quyết bằng công nghệ AI. Tuy nhiên, nguồn nhân lực rất thiếu hụt, nhà mạng này phải tìm về các trường đại học để thu hút sinh viên xuất sắc. Tuy nhiên, số lượng này không nhiều. Hơn nữa, nhiều sinh viên dù xuất sắc trong công nghệ thông tin song khả năng am hiểu về Viettel, các vấn đề của Viettel còn hạn chế. Vì vậy, nhà mạng này phải chú trọng đào tạo nội bộ.
Ảnh minh họa
Theo ông Trần Hồng Thắng, Giám đốc Ban Quản trị Dữ liệu của Ngân hàng Vietinbank, đơn vị này phải mất 4 năm mới tuyển dụng được 3 vị trí nhưng đều không đúng chuyên môn. Ông Thắng nêu một thực tế, những người giỏi về công nghệ AI lại ít am hiểu các chuyên môn nghiệp vụ của ngành ngân hàng. Các mô hình tính toán, phân tích rất tốt được tạo ra nhưng nghịch lý là những người tiếp nhận và sử dụng lại không chấp nhận, vì quá khó hiểu.
GS Hồ Tú Bảo, Viện John von Neumann, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh chia sẻ, cùng với việc đào tạo trong nước, Việt Nam nên thu hút các nhân tài người Việt đang làm về AI cho các tập đoàn hàng đầu thế giới như Google, Microsoft, xây dựng mạng lưới chuyên gia AI người Việt trên toàn cầu để huy động nguồn nhân lực cho sự phát triển của ngành AI Việt Nam.
