VNHN- Khi tết đến xuân về, đối với nhiều gia đình ở vùng quê Quảng Nam, ngoài những đặc sản bánh truyền thống như bánh tét, bánh tổ, bánh lăng, bánh in để cúng ông bà tổ tiên và đãi khách thì trong đó còn phải kể đến một loại bánh truyền thống khác rất đặc trưng nữa đó là bánh Khổ khảo. Đây là loại bánh được làm bằng bột nếp hoặc bột gạo, có mùi thơm của gừng, của hạt mè (vừng) và vị ngọt của đường. Bánh khổ khảo, trước là để cúng ông bà tổ tiên, sau là quà biếu cho họ hàng và bạn bè gần xa.
Người dân Tam Mỹ làm bánh Khổ khảo
Đã nhiều đời nay, cứ mỗi độ xuân về, hầu hết các hộ gia đình ở làng quê thuộc 2 xã Tam Mỹ Tây và Tam Mỹ Đông huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam lại bận rộn với công việc làm bánh tết đón xuân. Đặc biệt nhất ở đây là loại bánh khổ khảo, món ẩm thực truyền thống không thể thiếu ở vùng quê này.
Ngay từ đầu tháng chạp trong mỗi gia đình cho dù có bận rộn đến mấy các thành viên vẫn luôn dành thời gian cho công việc làm bánh khổ khảo.
Không biết từ bao giờ, người dân 2 xã Tam Mỹ còn gọi bánh khổ khảo là bánh “bảy lửa”. Bởi lẽ để làm ra loại bánh này người ta phải qua nhiều công đoạn khó khăn như hấp, sấy nhiều lần trên lửa nên mới có tên gọi là thế. Bắt đầu từ gạo được ngâm vuốt sơ trong nước, sau đó đem giã thành bột, rây nhỏ cho vào khuôn đúc rồi cắt từng miếng nhỏ đem vào nồi hấp, sau đó sấy khô cho có độ dòn thơm. Bước thứ hai là tẩm đường rồi trộn phủ hạt mè. Nhưng khó nhất là ở kỹ thuật thắng đường, đường phải là đường bát nấu cho keo dẻo và tẩm chanh với gừng để tạo hương vị cay, thơm.
Bánh được nhúng qua nước đường có hương vị chanh, gừng
Bánh được đúc trong khuôn trước khi hấp, sấy
Bánh khổ khảo ở Tam Mỹ cơ bản giống như nhiều địa phương khác ở Quảng Nam, Quảng Ngãi và một số tỉnh phía Bắc với những tên gọi khác nhau như bánh khô mè hoặc bánh khảo. Tùy từng nơi có khi bánh được làm từ nguyên liệu chính là bột gạo, có nơi làm bằng bột mì. Bánh khổ khảo ở Tam Mỹ có hương vị đặc trưng hơn và thơm ngon hơn.
Trong những năm gần đây, loại bánh này đã được bà con ở Tam Mỹ phát triển nhiều, bởi ngày càng có nhiều khách thập phương từ Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội và nhất là bà con ở nước ngoài về đặt mua loại bánh này để dùng trong những ngày xuân.
Bánh khổ khảo – nét truyền thống gắn với mùa xuân đã có từ hàng trăm năm của quê hương Tam Mỹ, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam giờ vẫn còn giữ nguyên hương vị.
Làng quê Quảng Nam
Dù chỉ là món quà quê giản dị, có nhiều mộc mạc nhưng bánh khổ khảo luôn hiện diện không chỉ trong đời sống mà còn cả trong hồn người dân xứ Quảng. Và phảng phất trong vị thơm cay của từng chiếc bánh là một phần bản sắc văn hóa, một niềm tri ân của người dân đối với ông bà tổ tiên và đất đai xứ sở./.
