Vừa qua, Lễ hội truyền thống đền thờ đức thánh nghề đúc đồng Tống Xá (thị trấn Lâm, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) đã đón bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Tại buổi lễ đón bằng công nhận di tích, ông Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phát biểu khẳng định, Lễ hội truyền thống đền thờ Đức Thánh tổ làng nghề Tống Xá có giá trị văn hóa đặc sắc mang đậm tín ngưỡng dân gian do vậy địa phương cần tiếp tục nêu cao trách nhiệm, bảo vệ và phát huy giá trị của di sản độc đáo này.
Lãnh đạo huyện Ý Yên (Nam Định) đón bằng chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội truyền thống đền thờ đức thánh nghề đúc đồng Tống Xá” cho địa phương
Làng Tống Xá nằm ở trung tâm huyện Ý Yên, trước kia thuộc xã Vạn Xá (xã Yên Xá), ngày nay thuộc thị trấn Lâm. Đây là ngôi làng cổ có lịch sử nghìn năm tuổi, được mệnh danh là một trong những “cái nôi” của nghề đúc đồng trong cả nước.
Theo tài liệu lịch sử cho biết, cách đây khoảng 900 năm, vào ngày 12/2/1118 nhà sư Nguyễn Minh Không trên đường đi du ngoạn vãng cảnh chùa Tống Xá, thấy cảnh trí nơi đây đẹp, dân cư thuần hậu, đồng ruộng phì nhiêu, ông đã dừng chân nghỉ lại dậy và truyền nghề đúc kim loại cho dân làng. Đến ngày 12/9/1118, cụ lặng lẽ ra đi không báo cho dân làng biết.
Để tưởng nhớ công lao to lớn của nhà sư Nguyễn Minh Không dân làng đã lập đền thờ Đức Thánh tổ thờ cụ Nguyễn Minh Không tại phía Tây làng Tống Xá. Cứ 3 năm một lần vào các ngày 10, 11, 12/2 âm lịch, dân làng Tống Xá lại tổ chức lễ hội đền thờ Đức Thánh tổ nhằm tri ân công đức của cụ tổ Nguyễn Minh Không đã truyền dậy nghề cho con cháu nơi đây đồng thời cũng thể hiện nép đẹp văn hóa tín ngưỡng, khát vọng phồn vinh, mưa thuận, gió hòa, làng nghề phát triển. Lễ hội bao gồm các nghi lễ tiêu biểu như: Lễ mục dục, lễ rước kiệu Đức Thánh tổ, Thực hành tế nam quan và tế nữ quan.
Lễ hội đền thờ Đức Thánh tổ có vai trò quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của cộng đồng cư dân làng Tống Xá (Ảnh: Báo Nam Định)
Lễ hội đền thờ Đức Thánh tổ là lễ hội truyền thống, với quy mô lớn, có vai trò quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của cộng đồng, nó đã trở thành tài sản chung, được cộng đồng sáng tạo, thực hành và trao truyền qua nhiều thế hệ, đến nay vẫn duy trì và phát triển, trở thành di sản văn hóa đặc trưng tiêu biểu của cộng đồng dân cư làng Tống Xá nói riêng và của tỉnh Nam Định nói chung.
Từ những giá trị về lịch sử, văn hoá tín ngưỡng và vai trò của của lễ hội đối với đời sống cộng đồng, lễ hội Đền thờ Đức Thánh tổ làng Tống Xá đã được Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2019.
Đến ngày 24/3/2021, Lễ hội đền thờ Đức Thánh tổ làng Tống Xá được Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch chính thức trao bằng chứng nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
