Chúng tôi đến buôn Cách mạng Buôn Kao, (xã EA Kao, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) khi mặt trời đã ngang đầu cái nắng oi ả của mùa hái lượm như thiêu cháy đi gò má. Con đường vào buôn Cách mạng được rải nhựa phẳng lì, chạy dài hun hút tầm mắt, hai bên đường những ngôi nhà san sát nhau, cùng màu xanh bạt ngàn của vườn cà phê, cây ăn trái…người dân trong Buôn đang phụ nhau phơi lúa, gặt hái vụ mùa, tiếng cười nói dôm dả như đang căng tràn sức sống mới.
Tiếp chúng tôi trong nụ cười hiền hòa, ấm áp của buôn Trưởng ông Y Sứ Knal.
Buôn Cách mạng Buôn Kao ký ức đầy dấu ấn
Trong những năm đầu kháng chiến chống Mỹ cứu nước, buôn Kao được xem là bàn đạp của các Đội công tác Cách mạng thời bấy giờ. Cũng tại buôn này, đã ghi lại biết bao dấu ấn không thể quên.
Buôn Kao luôn là tâm điểm để quân địch dòm ngó, sau nhiều lần thăm dò đến năm 1968 định đánh úp hàng trăm quân lính càn quét, hòng tiêu diệt Cơ quan đầu não lãnh đạo cách mạng tại đây. Trong đợt càn quét này địch chủ yếu nhằm vào buôn Kao, chúng đi đến đâu đốt phá nhà, cửa, cây trồng, gia súc, tài sản người dân tới đó. Cả buôn Kao chìm trong biển lửa, tan hoang, hàng ngàn dân đã hy sinh. (Nay có Tượng đài Liệt sĩ tại đây) cũng kể từ đợt càn quét đó, người dân trong buôn đã theo bồ đội vào rừng ẩn náu để tiếp tục tiếp tế cho quân giải phóng.
Buôn Trưởng ông Y Sứ Knal vẫn nhớ như in cái ngày mà bọn địch đến Buôn mình càn quét, đốt phá buôn, làng.
Tiếp chúng tôi trong nụ cười hiền hòa, ấm áp của buôn Trưởng ông Y Sứ Knal, khi được hỏi về những năm tháng đau thương ấy ông vẫn nhớ như in cái ngày mà bọn địch đến buôn mình càn quét, đốt phá buôn, làng. Khi được chúng tôi hỏi về lịch sử của buôn Kao, ông bồi hồi xúc động, lặng đi trong vài phút. Ông như đưa mình trở về với quá khứ, sau một hồi bừng tỉnh, ánh mắt người bỗng “sáng quắc” lạ thường.
Ông kể: Năm 1968 (lúc này ông mới 13 - 14 tuổi) khi quân địch càn quét, đốt sạch toàn bộ nhà cửa, lương thực thực phẩm, cả buôn làng phải chạy trốn vào những cánh rừng. Làng bị đốt phá bà con oán thù quân giặc, lúc ấy các cán bộ giải phóng đã giúp bà con, có một niềm tin, một lòng sắt son theo sự lãnh đạo của lãnh đạo Đảng, nhà nước quyết tham gia kháng chiến chống bọn Đế quốc cướp nước.
Trong buôn có 11 gia đình chính sách, 10 gia đình có công với cách mạng.
Theo lời kể của buôn Trưởng Y Sứ Knal, ông cùng người dân trong buôn trốn vào rừng, khoảng năm 1972 cùng một số người dân trong buôn sống thoát ly để theo con đường hoạt động cách mạng, hoạt động lúc này chủ yếu văn hóa, văn công, tăng gia sản xuất, sau đó được tổ chức giao cho làm công tác dân vận, truyền tin…
Ông kể những năm tháng theo cách mạng, ông đã nhiều lần thừa sống thiếu chết khi bị đạn bắn, bom bi của kẻ địch thả như mưa vào vùng cách mạng, thuốc độc chúng rải khắp nơi. Bị thương nặng nhiều lần, ông vẫn một lòng kiên trung đi theo cách mạng, một lòng trung thành với tổ quốc thân yêu. Năm 1975 - 1976 ông đã tìm về lại buôn Kao nơi ông đã chôn nhau cắt rốn, nơi mà biết bao đau thương mất mát, để tiếp tục xây dựng buôn Kao văn minh, phát triển như hiện tại.
Buôn Kao đổi mới từng ngày
Những câu chuyện về cuộc đời của ông được kể trong tiếng nấc nhà ông có 4 anh em thì hai người em của ông đều là liệt sĩ một người hy sinh tại chiến trường campuchia, một người hy sinh tại Quảng Đức, rất khó khăn chúng tôi mới đưa ông về với thực tại. Vẫn đôi mắt đầy niềm đau thương ấy, nhưng vẫn tỏ rõ sự kiên định ông hồ hởi kể về buôn làng mình trong thời kỳ đổi mới.
Buôn Kao xã Ea Kao, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đổi mới từng ngày.
"Buôn làng nay đông vui, rộn ràng lắm, người dân trong buôn ai cũng có cuộc sống khấm khá, ai cũng có cái ăn, cái mặc, cũng có xe máy, tivi…các cháu nhỏ thì được cắp sách đến trường học cái chữ, 100% con em đang độ tuổi đến trường đều theo học đầy đủ không có tình trạng bỏ học. Ông cảm ơn Đảng, nhà nước nhiều lắm, nhờ có Đảng, nhà nước mới có ngôi làng yên bình, đẹp đẽ, phát triển như ngày hôm nay."
Buôn làng nay đông vui, rộn ràng lắm, người dân trong buôn ai cũng có cuộc sống khấm khá, ai cũng có cái ăn, cái mặc...
Ông kể những năm tháng đầu về lại buôn Kao đất đai bị tàn phá, bà con chỉ biết đi rẫy tỉa bắp, trồng mì, không ai biết làm ruộng nước để cấy lúa, ruộng bỏ hoang ông phải cùng chính quyền vận động bà con khai hoang để sản xuất, rồi chính quyền cử cán bộ về dạy cho cách làm, bà con mới có cái lúa để ăn, mới biết làm lúa, giờ ai cũng biết hết rồi, lại có kỹ thuật tiên tiến, giờ ông thấy vui và hạnh phúc lắm chỉ mong tiếp tục sống hết phần đời còn lại, tiếp tục xây dựng, phát triển buôn làng trong thời kỳ đổi mới. Dưới sự dẫn dắt của Đảng, nhà nước, được quây quần cùng người dân trong buôn và đặc biệt hơn là ông đã có một gia đình đầm ấm, có những người con, đứa cháu sinh ra lớn lên mạnh khỏe như bao người.
Ông Lê Hồng Thái, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kao chia sẻ với phóng viên VNHN.
Ông Lê Hồng Thái Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kao cho biết; xã có tổng diện tích đất 46,08 km², người dân chủ yếu làm nông nghiệp nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa. Riêng buôn cách mạng Buôn Kao có 260 hộ với 1.170 nhân khẩu, còn 1 hộ nghèo, 3 hộ cận nghèo 90% là người đồng bào Ê-đê. Trong buôn có 11 gia đình chính sách, 10 gia đình có công với cách mạng. "Việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người dân trong buôn Kao không chỉ được UBND xã, mà còn được nhiều các cấp Chính quyền của tỉnh nhà quan tâm đặc biệt. Hiện tại 100% hộ gia đình chính sách trên địa bàn xã có kinh tế ổn định, các chính sách hỗ trợ, trao tặng quà nhân dịp lễ tết được chúng tôi làm rất chu đáo và cẩn trọng tránh những thiếu sót không đáng có. Chúng tôi đang phấn đấu sắp tới buôn cách mạng buôn Kao sẽ không còn hộ nghèo và cận nghèo. Hiện tại buôn Kao cuộc sống của bà con đã thay đổi đáng kể, hệ thống điện, đường, trường trạm được đầu tư xây dựng bài bản đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng cho người dân" ông Thái cho hay.
Phóng viên chụp ảnh lưu niệm với Già làng Y LHƠÔ MLÔ, (đứng thứ hai từ trái qua) Cựu chiến binh Việt Nam, “Già vinh dự được nhận huy chương kháng chiến chống Mỹ Hạng nhất”.
Cũng theo ông, Buôn KAO luôn được dành sự quan tâm đặc biệt của các Cấp, các Ngành. Bên cạnh đó, UBND TP Buôn Ma Thuột cũng đang khởi động chương trình phát triển Du lịch cộng đồng tại buôn Kao nhằm tạo điều kiện cho người dân, du khách có dịp đến thăm, khám phá vùng đất cũng như con người tại buôn cách mạng này./.
