VNHN - Bến Tre là một trong những tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống, do đó văn hóa tâm linh, tôn giáo của cư dân Bến Tre cũng rất phong phú và đa dạng. Qua quá trình tiếp biến và hội nhập của các dân tộc đã tạo nên nét văn hóa riêng biệt. Vì vậy, việc duy trì và phát triển văn hóa tâm linh của cư dân nơi đây là rất quan trọng, góp phần mang đến nhiều giá trị tinh thần và khẳng định đặc tính văn hóa riêng của tỉnh.
Người dân Bến Tre luôn hướng đến những giá trị tinh thần thuần khiết, thiêng liêng, cao cả mang đậm bản sắc dân tộc. Một trong những nét văn hóa tâm linh đặc trưng của cư dân nơi đây là tục thờ cúng các vị thần, những người có công trong sự nghiệp khai phá, chống giặc ngoại xâm cũng như phát triển văn hóa.
Diện mạo thần linh trong đình làng Bến Tre là sự giao thoa giữa nhiều dân tộc như: người Khmer, người Hoa, người Chăm và các dân cư bản địa khác đồng thời có sự tiếp biến rõ nét. Tại đình làng, các vị thần được thờ cúng không chỉ có Thành Hoàng bổn cảnh mà còn có các vị thần như: Thổ Công, Thần Nông, Thổ địa và các thần nữ bà Ngũ hành, bà Chúa Xứ. Đây cũng chính là một trong những nét văn hóa tâm linh gắn liền với cư dân làm nghề nông.
Thờ cúng Thành Hoàng mang đậm dấu ấn tâm linh (Ảnh: Internet)
Thờ cúng các vị thần đã trở thành một nét đẹp văn hóa được các dân tộc tỉnh Bến Tre giữ gìn từ xưa đến nay, nhằm mục đích tưởng nhớ công lao các vị thần đã bảo vệ bình yên cho cuộc sống nhân dân, nêu cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Văn hóa thờ cúng các vị thần có nhiều nét riêng đã góp phần tô điểm cho bức tranh tổng thể về văn hóa tâm linh tại tỉnh Bến Tre ngày càng phong phú và tạo ra nhiều giá trị văn hóa mới.
Ngoài sinh hoạt tín ngưỡng thờ các vị thần, cư dân làm nghề biển của các huyện Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú tỉnh Bến Tre còn có tục thờ cá voi hay loài cá được cư dân gọi một cách kính trọng trọng là cá Ông. Trong chiều sâu tâm thức, người ngư dân đặt tin tưởng vào sinh vật khổng lồ vừa "hiền" vừa "thiêng". Mỗi khi ra khơi, người dân chài lưới thường cúng vái với tâm niệm được Cá Ông giúp đỡ để vượt qua những lúc biển động, sóng gió hãi hùng, dù rằng sự cứu giúp đó mang tính huyền thoại nhiều hơn là hiện thực.
Tục thờ cá Ông ở một số huyện tại tỉnh Bến Tre (Ảnh: Internet)
Việc thờ cá Ông được ngư dân Bến Tre quan niệm là một cách đền ơn đáp nghĩa theo luật nhân quả của đạo Phật, coi cá Ông như là một thứ thần hộ mạng giữa biển khơi đầy sóng gió. Sự thờ cúng cá Ông cũng tạo ra một lễ hội trong đời sống văn hóa tâm linh của các huyện vùng biển tỉnh Bến Tre. Lễ hội cũng là dịp để người dân làng chài thư giãn và lấy lại tinh thần sau những ngày lao động vất vả đồng thời để bày tỏ lòng biết ơn đối với một sinh vật “thiêng" ở biển.
Văn hóa tâm linh là nét đẹp truyền thống của người dân Việt Nam nói chung và người dân Bến Tre nói riêng. Văn hóa tâm linh có sức lan truyền mạnh mẽ, tạo ra những rung động thiên liêng, tạo ra sự đoàn kết, kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai, đây cũng là cách để con người sống lương thiện giúp cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
