Báo cáo rà soát độc lập 10 năm thực hiện Luật Bình đẳng giới

VNHN - Sáng ngày 24/9, tại Hà Nội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH) phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo rà soát độc lập 10 năm thực hiện Luật Bình đẳng giới. Đây là hoạt động nhằm đánh giá sự phù hợp của Luật Bình đẳng giới với các chuẩn mực quốc tế; sự thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật với luật Bình đẳng giới; hiệu quả thực hiện luật Bình đẳng giới từ khi có hiệu lực đến trước năm 2019.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Nguyễn Thị Hà và bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam tham dự và đồng chủ trì Hội thảo. Cùng tham dự Hội thảo có các đại biểu của các Bộ, ban ngành Trung ương, sở ngành địa phương, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức quốc tế, các cơ quan Liên hợp quốc, cùng các chuyên gia trong nước và quốc tế…  
Việt Nam là một trong những quốc gia tham gia ký kết nhiều văn kiện quốc tế về bình đẳng giới, quyền của phụ nữ và trao quyền cho phụ nữ. Năm 2006, Việt Nam ban hành Luật bình đẳng giới, trong đó yêu cầu các cơ quan Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện trách nhiệm của mình trong quản lý nhà nước về bình đẳng giới. Trong những thập kỷ vừa qua, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương có những tiến bộ đáng kể về thúc đẩy bình đẳng giới trong nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Sau 10 năm thực hiện Luật bình đẳng giới, thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018, Bộ LĐ-TBXH đã xây dựng Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật bình đẳng giới trên cơ sở tổng hợp từ các báo cáo hành chính của các Bộ, ngành, địa phương. Báo cáo rà soát độc lập 10 năm thực hiện Luật bình đẳng giới đã được nhóm chuyên gia quốc tế và trong nước triển khai xây dựng từ đầu năm 2018 tới tháng 6 năm 2019. Báo cáo tập trung đánh giá sự thống nhất của Luật Bình đẳng giới với những tiêu chuẩn quốc tế về quyền con người và các bộ luật, luật khác của Việt Nam; đánh giá kết quả thực hiện Luật trong giai đoạn 2007 - 2019, làm rõ những thành tựu và tồn tại, hạn chế, từ đó đưa ra những khuyến nghị rất có giá trị trong việc xây dựng Chiến lược Bình đẳng giới giai đoạn 2021 – 2030. 

Phát biểu tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam cho biết sau 10 năm thi hành Luật bình đẳng giới, nhiều thành tựu đáng tự hào về bình đẳng giới của Việt Nam đã được thế giới ghi nhận và đánh giá cao. Điển hình như tỷ lệ đại biểu Quốc hội nữ khóa XIV đạt 26,8% cao hơn so với mức trung bình 19% của các quốc gia Châu Á và 25% của toàn cầu. Tỷ lệ học sinh nam và nữ ở các cấp bậc học luôn ngang nhau. Cơ cấu giới tính phân bố trong lực lượng lao động của Việt Nam tương đối cân bằng với tỷ trọng 52,7% nam giới và 47,3% nữ giới tham gia lực lượng lao động.

Một số chỉ số phát triển được cải thiện đã đưa Việt Nam lên các bậc xếp hạng cao hơn trong cộng đồng quốc tế về bình đẳng giới. Theo Báo cáo Phát triển con người năm 2019, chỉ số phát triển con người (HDI) của Việt Nam là 0,63, xếp thứ 118 trong tổng số 189 nước, đang ở gần mức trần của nhóm các nước có HDI ở mức trung bình. Với chỉ số phát triển giới ở mức 1,003, Việt Nam xếp thứ 68 trong số 166 nước trên toàn thế giới năm 2018.

Thứ trưởng cho rằng công tác bình đẳng giới đã bước đầu tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của các cấp lãnh đạo và cán bộ, công chức, viên chức và người dân, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội. Một số chỉ số phát triển được cải thiện đã đưa Việt Nam lên các bậc xếp hạng cao hơn và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về những nỗ lực trong thực hiện bình đẳng giới.
Tuy nhiên, việc thực hiện bình đẳng giới ở Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức. Thực tế, cả nam giới và phụ nữ đều chịu những tác động từ bất bình đẳng giới, song phụ nữ và trẻ em gái vẫn là nhóm đối tượng chịu nhiều thiệt thòi hơn.

Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới về bình đẳng giới do tác động của kinh tế toàn cầu, sự phát triển mạnh mẽ của Cuộc cách mạng công nghệ 4.0, thiên tai và biến đổi khí hậu, và những thay đổi về mặt nhân khẩu học. Những thách thức này đòi hỏi cần phải xây dựng những chính sách và hành động cụ thể để giữ vững những thành tựu đã đạt được, đồng thời khắc phục những vấn đề giới còn đang tồn tại cũng như những vấn đề giới nảy sinh trong thời gian tới. Nỗ lực này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc đạt được Mục tiêu phát triển bền vững số 5 về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.

Nhân sự kiện này, thay mặt Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà cảm ơn sự hợp tác, hỗ trợ tích cực, chặt chẽ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc trong những nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới và xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới ở Việt Nam, đồng thời cảm ơn sự hợp tác trách nhiệm của các chuyên gia trong nước và quốc tế, nhóm chuyên gia cố vấn kỹ thuật đã nhiệt tình, tích cực cùng triển khai nhiệm vụ này. Thứ trưởng mong muốn các chuyên gia về giới sẽ tiếp tục cùng Bộ LĐ-TBXH trong công cuộc xây dựng và thực hiện các chiến lược Bình đẳng giới trong thời gian tới.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho rằng trong suốt 10 năm thực hiện Luật bình đẳng giới, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương đạt được nhiều tiến bộ liên quan tới bình đẳng giới. Bà ghi nhận và đánh giá cao những thành tựu về thúc đẩy quyền và sự lãnh đạo của phụ nữ, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế, giáo dục và thông qua việc đẩy mạnh khung pháp lý và thể chế.

Bà Kitahara cho biết thêm, là một trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững, bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là yếu tố không thể thiếu trong tất cả các khía cạnh của đời sống kinh tế - xã hội của mọi người. Bình đẳng giới không chỉ là quyền cơ bản của con người, mà còn là nền tảng cần thiết cho một xã hội Việt Nam hòa bình và thịnh vượng. Nếu không giải quyết vấn đề về bình đẳng giới, Việt Nam sẽ không có cách nào đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030.
Tại Hội thảo, lãnh đạo của Bộ LĐ-TBXH và UNFPA đã kêu gọi nhiều hơn nữa những nỗ lực chung từ phía các bộ, ban, ngành và tổ chức Chính phủ, tổ chức xã hội, khu vực tư nhân và các cơ quan của Liên hợp quốc trong việc thúc đẩy tiến trình hướng tới phát triển bền vững vào năm 2030, để không ai bị bỏ lại phía sau.